Σύνοδος ΝΑΤΟ: Αναδίπλωση της Τουρκίας η άρση του βέτο - Τι αναφέρει η Αθήνα

Θετική χαρακτηρίζει η Ελλάδα την τριμερή συμφωνία που επετεύχθη χθες στη Μαδρίτη, ανάμεσα σε Τουρκία, Φινλανδία και Σουηδία. Όπως αναφέρουν ανώτατοι κυβερνητικοί αξιωματούχοι, ο συμβιβασμός μεταξύ Άγκυρας και Σκανδιναβών αποτελεί μια θετική εξέλιξη για την θέση της Ευρώπης στη Συμμαχία και δεν επηρεάζει την σχέση της με την Τουρκία. Παρόλα αυτά το μνημόνιο που συνυπέγραψαν Σουηδία Φινλανδία και Τουρκία προβλέπει ανεμπόδιστη πώληση όπλων στους Τούρκους ενώ και η αναπληρώτρια υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ κ. Νούλαντ δήλωσε ότι θα προχωρήσει κανονικά το πρόγραμμα εκσυγχρονισμού των f-16 που διαθέτει η Τουρκία.

Σύμφωνα με την κυβέρνηση η συμφωνία η οποία δρομολογεί τη διαδικασία για την ένταξη των δύο σκανδιναβικών χωρών στο NATO, συνιστά ουσιαστικά μια αναδίπλωση της Τουρκίας, η οποία είχε εντείνει τη ρητορική της τους τελευταίους μήνες, χωρίς όμως να αποσπά κάτι ιδιαίτερα θεμιτό από πλευράς της, και δεν θίγει με οποιονδήποτε τρόπο τα συμφέροντα της Ελλάδας, ούτε μπορεί να επηρεάσει τις σχέσεις ΕΕ-Τουρκίας.

Συγκεκριμένα, η συμφωνία κάνει, κατ' αρχάς, ρητή αναφορά στην ιδρυτική συνθήκη του ΝΑΤΟ, η οποία τόσο στο προοίμιο όσο και στο πρώτο άρθρο αναφέρεται στον Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών και στην ειρηνική επίλυση των διαφορών, κάτι που οφείλει να πράξει η Τουρκία.

Το μεγαλύτερο μέρος του κειμένου αφορά ζητήματα καταπολέμησης της τρομοκρατίας, κάτι που αποτελούσε τη βασική προτεραιότητα της τουρκικής κυβέρνησης, προφανώς για εσωτερική κατανάλωση.

Οι διεκδικήσεις της Τουρκίας για τις κουρδικές τρομοκρατικές οργανώσεις

Επί των σημείων αυτών συγκρατούνται δύο σημαντικές παράμετροι:

• Στην παράγραφο 4 επισημαίνεται ότι η Σουηδία και η Φινλανδία θα σταματήσουν να παρέχουν υποστήριξη στις κουρδικές οργανώσεις στη Συρία (YPD/PYG), καθώς και στο κίνημα του Fetullah Gülen, το οποίο, όπως επισημαίνεται στο κείμενο, περιγράφεται στην Τουρκία, και κατ' επέκταση όχι στη Σουηδία και στη Φινλανδία ως «FETO». Δεν γίνεται καμία διασύνδεση των εν λόγω κουρδικών οργανώσεων με την τρομοκρατία, κάτι που αποτελεί πάγιο αίτημα της Τουρκίας, το οποίο, όμως, δεν βρίσκει ανταπόκριση.
• Στην παράγραφο 5 γίνεται αναφορά στο ΡΚΚ, οργάνωση η οποία έχει αναγνωρισθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση ως τρομοκρατική.

Επίσης, στην παράγραφο 8, σημείο 3, γίνεται αναφορά σε δυνατότητα έκδοσης υπόπτων για τρομοκρατία από τη Σουηδία και τη Φινλανδία προς την Τουρκία, αλλά υπάρχει ρητή πρόβλεψη ότι αυτές, εφόσον υλοποιηθούν, θα γίνουν μόνο με σεβασμό στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τις εκδόσεις.

Τα «θέλω» της Τουρκίας από Σουηδία και Φινλανδία

Αναφορικά με τις εξαγωγές οπλικών συστημάτων, σημειώνεται ότι στο κείμενο δεν γίνεται καμία αναφορά στις δεσμεύσεις που έχουν αναλάβει τόσο η Σουηδία όσο και η Φινλανδία στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι οποίες εξακολουθούν να ισχύουν.

Υπενθυμίζεται ότι οι άδειες για την εξαγωγή οπλικών συστημάτων είναι εθνική απόφαση και όχι ευρωπαϊκή.

Τέλος, επισημαίνεται ότι υπάρχουν χώρες-σύμμαχοι εντός του ΝΑΤΟ, οι οποίες έχουν σταματήσει τις εξαγωγές οπλισμού προς την Τουρκία.

Η πραγματικότητα είναι ότι σε κάθε περίπτωση οι δύο σκανδιναβικές χώρες παραδοσιακά δεν διαδραματίζουν ιδιαίτερα μεγάλο ρόλο στα εξοπλιστικά προγράμματα της Άγκυρας.

Η αξία των πωλήσεων της Σουηδίας στην Τουρκία για ολόκληρη την πενταετία 2015-19 μετά βίας υπερβαίνει τα 50 εκατ. ευρώ (με τη σημερινή ισοτιμία κορώνας-ευρώ).

Οι σουηδικές εξαγωγές προς την Τουρκία αποτελούν πολύ μικρό μέρος των συνολικών πωλήσεων όπλων από τη Στοκχόλμη, οι οποίες το 2020 ξεπέρασαν τα 1,52 δισ. ευρώ.

Ενδεικτικό είναι επίσης ότι μεταξύ 2015 και 2019 η γειτονική μας χώρα ήταν μόλις ο 25ος μεγαλύτερος αγοραστής σουηδικών όπλων.

Παραπλήσια είναι η εικόνα όσον αφορά την εξοπλιστική συνεργασία μεταξύ Τουρκίας και Φινλανδίας.

Το 2019 και το 2020 οι πωλήσεις όπλων στην Τουρκία αθροιστικά διαμορφώθηκαν στα 5,1 εκατομμύρια ευρώ.

Κοινή ευρωπαϊκή άμυνα και ασφάλεια

Αναφορικά με το σημείο 7 της παραγράφου 8, επαναλαμβάνεται ο διακαής πόθος της Τουρκίας να συμμετάσχει στην Κοινή Ευρωπαϊκή Άμυνα και Ασφάλεια (ΚΠΑΑ), καθώς και στο σχήμα της Μόνιμης Διαρθρωμένης [Αμυντικής] Συνεργασίας (PESCO) της ΕΕ, και ιδιαίτερα στο έργο της στρατιωτικής κινητικότητας.

Στην πραγματικότητα, οποιαδήποτε στήριξη της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο τουρκικό αίτημα αυτό, συμβολικό χαρακτήρα έχει μόνο, καθώς για τη συμμετοχή οιουδήποτε τρίτου κράτους στην ΚΠΑΑ ή στην PESCO απαιτείται ομόφωνη απόφαση των συμμετεχόντων κρατών της ΕΕ, στα οποία συμπεριλαμβάνονται τόσο η χώρα μας όσο και η Κύπρος.

Επιπλέον, οι τρίτες χώρες πρέπει να έχουν συνάψει συμφωνία ασφαλείας με την ΕΕ και διοικητικό διακανονισμό με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Άμυνας. Αμφότερα απαιτούν ομοφωνία εντός της Ευρωπαϊκής Ενωσης.

Η Τουρκία δεν έχει συνάψει κανένα από τα ανωτέρω.

Σε κάθε περίπτωση, το Ελσίνκι και η Στοκχόλμη δεσμεύονται από τις θέσεις της Ένωσης και τα Συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, όπου καταγράφεται ξεκάθαρα η τουρκική προκλητικότητα και η ευρωπαϊκή στήριξη στην ελληνική κυριαρχία και στα κυριαρχικά δικαιώματα έναντι των ανεδαφικών αξιώσεων της Άγκυρας.

Η Ελλάδα, ως κράτος-μέλος της ΕΕ, έχει τη δυνατότητα να παρακολουθεί τις εξελίξεις και να ασκεί τα δικαιώματά της και να προστατεύει τα συμφέροντά της.

Η Ελλάδα στήριξε την ένταξη της Σουηδίας και της Φινλανδίας από την αρχή, στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης, και προσδοκά στην πλήρη ένταξή τους στο ΝΑΤΟ το ταχύτερο δυνατό, καθώς θα ενισχυθεί περαιτέρω ο ευρωπαϊκός βραχίονας της ΕΕ εντός του ΝΑΤΟ.

Τσίπρας: Η Τουρκία οικειοποιείται το Αιγαίο – Ανησυχία για τα ανταλλάγματα που πήρε στο ΝΑΤΟ

Επίθεση στην κυβέρνηση εξαπέλυσε από τη Βουλή ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, Αλέξης Τσίπρας αναφορικά με τα όσα διαδραματίζονται στη Σύνοδο του ΝΑΤΟ.

Παράλληλα ο Αλέξης Τσίπρας επιτέθηκε και στον Άδωνι Γεωργιάδη για την εμπορική ονομασία «Turkaegean» τονίζοντας πως ο υπουργός Ανάπτυξης δεν ζήτησε ούτε μια συγγνώμη «αν και θα έπρεπε να είχε παραιτηθεί».

Για τη Σύνοδο του ΝΑΤΟ ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ τόνισε πως προκύπτει κίνδυνος για τη δική μας κυριαρχία, για την ειρήνη και την ασφάλεια στην περιοχή και για τη διεθνή θέση της χώρας.

«Θέλω να πιστεύω ότι ο κ. Μητσοτάκης θα παρέχει ενημέρωση προς όλα τα κόμματα της Βουλής, αλλά δεν μπορώ παρά να μην εκφράσω αυτό που έχω την αίσθηση αισθάνονται σήμερα οι περισσότεροι συμπολίτες μας. Αισθανόμαστε μεγάλη ανησυχία για τις εξελίξεις», σημείωσε χαρακτηριστικά.

Στη συνέχεια παρέθεσε δήλωση της βοηθού της Αμερικανίδας Υπουργού Άμυνας που «ανακοίνωσε δημόσια και επίσημα ότι ΗΠΑ στηρίζουν τον εκσυγχρονισμό των αεροσκαφών F-16 της Τουρκίας, τονίζοντας μάλιστα ότι ισχυροποίηση της άμυνας της Τουρκίας συμβάλει σε μια ισχυρή άμυνα του ΝΑΤΟ».

Ο Αλέξης Τσίπρας σημείωσε επίσης πως δεν υπάρχει απομονωμένος Ερντογάν και πως «αποδεικνύεται ότι τίποτα δεν είναι ψέμα από αυτά που είχα πει στη Βουλή», αναφορικά με τα F-16.

Παράλληλα τόνισε πως είναι εξαιρετικά ανήσυχος γιατί στην υπογραφή μνημονίου μεταξύ Φινλανδίας, Σουηδίας και Τουρκίας, στο οποίο οι δύο χώρες “δεσμεύονται ότι- χωρίς περιορισμούς και προϋποθέσεις- θα πουλάνε όπλα στην Τουρκία”.

«Είμαστε εξαιρετικά ανήσυχοι ότι η Τουρκία χωρίς να συμμετέχει στις κυρώσεις απέναντι στην ενάντια στη Ρωσία αναβαθμίζει τη θέση της στα διεθνή δρώμενα. Το ίδιο είμαστε ανήσυχοι γιατί μέσα σ’ αυτό το κλίμα παράνομο διεκδικήσεων η Τουρκία όχι μόνο δεν πιέζεται να επανέλθει στο δρόμο της διπλωματίας αλλά καταφέρνει να επιβάλει και να κατοχυρώσει επισήμως στην ευρωπαϊκή ένωση τη λογική ενός τουρκικού Αιγαίο δηλαδή το εντελώς απαράδεκτο από κάθε άποψη, το Turkaegean», ανέφερε ο πρόεδρος της αξιωματικής αντιπολίτευσης.

«Τέλος είμαστε ανήσυχοι γιατί η ελληνική κυβέρνηση δε δείχνει να είναι καθόλου να ανησυχεί για όλα αυτά. Όχι μόνο δεν ανησυχεί αλλά δηλώνει ικανοποιημένη», σημείωσε.

Ακόμη επιτέθηκε στη Νέα Δημοκρατία, λέγοντας: «Η παράταξη σας δεν ήταν που κόντεψε να γυρίσει τον κόσμο για την ονομασία Βόρεια Μακεδονία. Τώρα που η Τουρκία οικειοποιείται όλο το Αιγαίο που είναι ο υπεύθυνος υπουργός για όλα αυτά; Ο κύριος Γεωργιάδης που δεν είχε την ετοιμότητα να βγήκε να πει mea culpa να παραιτηθεί έπρεπε κανονικά».