Σύνοδος Κορυφής: Το μήνυμα των «27» στην Τουρκία για μεταναστευτικό, Κυπριακό, Βαρώσια – Στρατηγικό ενδιαφέρον της ΕΕ η ασφάλεια στην Ανατολική Μεσόγειο

Το στρατηγικό ενδιαφέρον της ΕΕ για «ένα σταθερό και ασφαλές περιβάλλον στην Ανατολική Μεσόγειο υπογραμμίζεται στα συμπεράσματα της Συνόδου Κορυφής για την Τουρκία.

Ειδικότερα, αναφέρεται ότι «το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επανήλθε στην κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο και στις σχέσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης με την Τουρκία και υπενθύμισε το στρατηγικό ενδιαφέρον της ΕΕ για ένα σταθερό και ασφαλές περιβάλλον στην Ανατολική Μεσόγειο» και για την ανάπτυξη μιας σχέσης συνεργασίας και αμοιβαία επωφελούς σχέσης.

«Να διατηρηθεί η αποκλιμάκωση στην Ανατολική Μεσόγειο»

Παράλληλα, «χαιρετίζει την αποκλιμάκωση στην Ανατολική Μεσόγειο, η οποία πρέπει να διατηρηθεί σύμφωνα με τη δήλωση των μελών του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 25ης Μαρτίου 2021».

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επαναλαμβάνει την ετοιμότητα της ΕΕ να συνεργαστεί με την Τουρκία με «σταδιακό, αναλογικό και αναστρέψιμο τρόπο» για την ενίσχυση της συνεργασίας σε διάφορους τομείς κοινού ενδιαφέροντος, υπό την επιφύλαξη των όρων που καθορίστηκαν τον Μάρτιο και σε προηγούμενα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.

Με βάση αυτό το πλαίσιο, σημειώνει την έναρξη των εργασιών σε τεχνικό επίπεδο προς μια εντολή για τον εκσυγχρονισμού της τελωνειακής ένωσης ΕΕ-Τουρκίας και υπενθυμίζει την ανάγκη αντιμετώπισης των τρεχουσών δυσκολιών στην εφαρμογή της τελωνειακής ένωσης, διασφαλίζοντας την αποτελεσματική εφαρμογή της προς όλα τα κράτη μέλη.

Επίσης το Συμβούλιο σημειώνει τις προπαρασκευαστικές εργασίες για υψηλού επιπέδου διαλόγους με την Τουρκία σε θέματα αμοιβαίου ενδιαφέροντος, όπως μετανάστευση, δημόσια υγεία, κλίμα, αντιτρομοκρατία και περιφερειακά θέματα.

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καλεί την Επιτροπή να υποβάλει χωρίς καθυστέρηση επίσημες προτάσεις για τη συνέχιση της χρηματοδότησης των Σύρων προσφύγων και των κοινοτήτων υποδοχής στην Τουρκία, την Ιορδανία, τον Λίβανο και σε άλλα μέρη της περιοχής, σύμφωνα με τη δήλωση των μελών του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Μαρτίου 2021 και στο πλαίσιο της συνολικής μεταναστευτικής πολιτικής της ΕΕ.

Μήνυμα για Κυπριακό και Βαρώσια

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υπενθυμίζει τα προηγούμενα συμπεράσματά του και «παραμένει πλήρως δεσμευμένο για την ολοκληρωμένη διευθέτηση του Κυπριακού στη βάση μιας δικοινοτικής, διζωνικής ομοσπονδίας με πολιτική ισότητα, σύμφωνα με τα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ».

Επιπροσθέτως, «υπογραμμίζει τη σημασία του καθεστώτος των Βαρωσίων και ζητεί τον πλήρη σεβασμό των ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, ιδίως των ψηφισμάτων 550, 789 και 1251» ενώ, εκφράζει τη λύπη του που η άτυπη συνάντηση στη Γενεύη υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών δεν άνοιξε το δρόμο για επανέναρξη των επίσημων διαπραγματεύσεων. Η Ευρωπαϊκή Ένωση θα συνεχίσει να διαδραματίζει ενεργό ρόλο στη στήριξη της διαδικασίας.

Το κράτος δικαίου και τα θεμελιώδη δικαιώματα στην Τουρκία παραμένουν βασικό μέλημα. Οι ηγέτες επισημαίνουν ότι «η στόχευση πολιτικών κομμάτων, υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των μέσων μαζικής ενημέρωσης δείχνει μεγάλη οπισθοδρόμηση στα ανθρώπινα δικαιώματα και αντιβαίνει στις υποχρεώσεις της Τουρκίας να σέβεται τη δημοκρατία, το κράτος δικαίου και τα δικαιώματα των γυναικών. Ο διάλογος για τέτοια θέματα παραμένει αναπόσπαστο μέρος της σχέσης ΕΕ-Τουρκίας».

Σύμφωνα με το κοινό συμφέρον της ΕΕ και της Τουρκίας για την περιφερειακή ειρήνη και σταθερότητα, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο «αναμένει από την Τουρκία και όλους τους παράγοντες να συμβάλουν θετικά στην επίλυση των περιφερειακών κρίσεων».

Οι επωφελείς βελτιώσεις για την Ελλάδα

Όπως σημειώνει η Καθημερινή, στο αρχικό προσχέδιο αναφερόταν ότι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο «καλωσορίζει τη συνεχιζόμενη αποκλιμάκωση στην Ανατολική Μεσόγειο». Στο δεύτερο προσχέδιο είχε αφαιρεθεί η λέξη «συνεχιζόμενη» και είχε προστεθεί η αναφορά ότι η αποκλιμάκωση «πρέπει να διατηρηθεί».

Επιπλέον, στην παράγραφο για το Κυπριακό, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο δηλώνει ρητώς την πλήρη δέσμευσή του υπέρ της λύσης της διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας, βάσει των σχετικών ψηφισμάτων του ΟΗΕ. Σημειώνει επίσης τη σημασία των Βαρωσίων και του σεβασμού του καθεστώτος τους.

Σχετικά με την Τελωνειακή Σύνδεση Ε.Ε. – Τουρκίας, στο δεύτερο προσχέδιο είχε προστεθεί η φράση περί διασφάλισης της εφαρμογής της προς όλα τα κράτη-μέλη. Το προσχέδιο αυτό ήταν επίσης πιο αναλυτικό στην κριτική προς την Τουρκία για θέματα κράτους δικαίου και ανθρωπίνων δικαιωμάτων.