«Συνήγοροι για τα Ζώα Ελλάδος»: Το πρώτο Εργαστήριο Δικαίου των Ζώων για τη νομική τους εκπροσώπηση
Ένας νέος νόμος για την ευζωία των ζώων συντροφιάς με πολλές «γκρίζες» ζώνες και διαφορετικές ταχύτητες (έχουν γίνει μεγάλα βήματα για τα κατοικίδια, όχι όμως για τα υπόλοιπα ζώα). Σχεδόν καθημερινά, περιστατικά κακοποίησης, πολίτες που δεν γνωρίζουν τι ακριβώς πρέπει να κάνουν σε περιπτώσεις που γίνονται μάρτυρες μιας κακοποίησης, αστυνομικοί που συχνά δεν γνωρίζουν το περιεχόμενο του νόμου ή δεν είναι και τόσο πρόθυμοι να τον εφαρμόσουν, Δήμοι που δεν είναι συνεπείς στις βάσει της νομοθεσίας υποχρεώσεις τους απέναντι στα αδέσποτα.
Σε ένα τέτοιο «νεφελώδες» τοπίο γεννήθηκε από την ομάδα του μη κερδοσκοπικού οργανισμού Dogs’ Voice η ιδέα για τη δημιουργία της πλατφόρμας «Συνήγοροι για τα Ζώα Ελλάδος», lawyersforanimals.dogsvoice.gr, όπου πολίτες και φιλοζωικές οργανώσεις θα μπορούν να υποβάλουν αίτημα παροχής νομικής βοήθειας και να λάβουν δωρεάν καθοδήγηση αλλά και δικαστική εκπροσώπηση σε υποθέσεις κακοποίησης ζώων μέσω ενός εξειδικευμένου δικτύου δικηγόρων.
Παράλληλα, με το βλέμμα στη νέα γενιά νομικών, η πρωτοβουλία (που, σημειωτέον, δεν χρηματοδοτείται από το Κράτος, αλλά υποστηρίζεται από το Pet City και τη Νομική Βιβλιοθήκη) περιλαμβάνει και τη δημιουργία του πρώτου Εργαστηρίου Δικαίου των Ζώων με συμμετοχή φοιτητών και καθηγητών των τριών Νομικών Σχολών της χώρας.
Ποιες ανάγκες οδήγησαν στη δημιουργία της πλατφόρμας; «Ενώ υπάρχουν πάρα πολλοί συμπολίτες μας που πιστεύουν ότι κανένα ζώο δεν πρέπει να κακοποιείται και να αντιμετωπίζεται ως πράγμα, διαπιστώνουμε ότι είναι ελάχιστοι εκείνοι που έχουν την κατάρτιση να υπερασπιστούν τα δικαιώματα των ζώων ενώπιον της ελληνικής δικαιοσύνης. Υπάρχει, δηλαδή, αδιαμφισβήτητα ένα κενό: στην παροχή νομικών υπηρεσιών, στην ανάδειξη του δικαίου προστασίας των ζώων ως κλάδου που αξίζει να μελετάται στο ελληνικό πανεπιστήμιο και στην άμεση πρόσβαση πολιτών και οργανώσεων σε δικηγόρους με εξειδίκευση στο δίκαιο προστασίας των ζώων. Αυτό το κενό θέλουμε να καλύψουμε, ελπίζοντας σε ένα μέλλον όπου θα υπάρχει ουσιαστικός σεβασμός στα δικαιώματα των ζώων», εξηγεί στην «Κ» η Ελενα Δέδε, δικηγόρος και ιδρύτρια του Dogs’ Voice.
Υπάρχει και άλλος λόγος, όμως, που κάνει σημαντική την πρωτοβουλία, όπως επισημαίνει ο Αντώνιος Καραμπατζός, καθηγητής Αστικού Δικαίου στη Νομική Σχολή του ΕΚΠΑ: «Το Δίκαιο δεν μπορεί να μένει απαθές απέναντι στις σύγχρονες κοινωνικές εξελίξεις και προκλήσεις. Είναι σαφές ότι το ζήτημα της προστασίας των ζώων δεν έχει πλέον “περιθωριακό” χαρακτήρα, αντιθέτως υπάρχει πια για τα καλά –και ευτυχώς– στον δημόσιο διάλογο, ενώ έχει μπει σχεδόν σε κάθε σπίτι, ιδίως από τις νεότερες γενιές. Επομένως, πρόκειται για ένα ζήτημα που δεν μπορεί να αφήσει αδιάφορο τον νομικό κόσμο της χώρας. Τουναντίον, θα πρέπει να μας απασχολήσει σοβαρά, σε όλες του τις διαστάσεις».
Ο δικηγόρος Κωνσταντίνος Τοκατλίδης είναι ανάμεσα σε όσους θα συμμετέχουν στο δίκτυο παροχής νομικής συνδρομής· δεν τρέφει ψευδαισθήσεις για τις δυσκολίες του εγχειρήματος, ωστόσο δεν πτοείται από αυτές… «Ο δικός μας αγώνας για την προστασία των ζώων μέσω της νομικής και δικαστικής οδού δεν είναι επί ίσοις όροις έναντι εκείνων –πρωτίστως των οργανωμένων συμφερόντων– που δεν την θέλουν και την πολεμούν. Τα ζώα, όμως, δεν έχουν τα ίδια κανέναν τρόπο υπεράσπισης του εαυτού τους, καμία ισχύ, κανέναν τρόπο να ακουστούν· είτε βρίσκονται στα χέρια ενός κακοποιητή είτε στα μηχανήματα μιας μονάδας παραγωγής, η τύχη τους είναι κρυφή και το μαρτύριό τους βουβό. Και ο πολιτισμός μας δεν αποδέχεται την έλλειψη ισχύος ως λόγο παραμέλησης και βασανισμού όντων που έχουν συναίσθηση».
Και, βέβαια, δεν είναι μόνο τα ζώα για τα οποία πρέπει να μεριμνήσει το ανθρωποκεντρικό δίκαιό μας αλλά και το περιβάλλον, όπως τονίζει ο Εμμανουήλ Περάκης, επίκουρος καθηγητής στο Δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ενωσης στη Νομική Σχολή του ΕΚΠΑ: «Η συνειδητοποίηση των κινδύνων που ενέχει η υπέρμετρη ανθρώπινη παρέμβαση στο φυσικό περιβάλλον αλλά και της ανάγκης για ισόρροπη συνύπαρξη με αυτό είναι σχετικά πρόσφατη στις δυτικές κοινωνίες, και έχει πράγματι προκαλέσει μια “έκρηξη” στις σχετικές νομοθετικές εξελίξεις σε πολλές χώρες – κάτι που εκτιμώ ότι θα έχει διάρκεια». Οι «Συνήγοροι για τα Ζώα Ελλάδος» είναι μόνο η αρχή, λοιπόν.
Για συμβολικούς λόγους η πλατφόρμα «βγαίνει στον αέρα» σήμερα, Παγκόσμια Ημέρα Αδέσποτων Ζώων.
«Μαθήματα ανθρωπιάς»
Και οι τέσσερις πρωτεργάτες, που μίλησαν στην «Κ», συμβιώνουν με ζώα. Τι κερδίζουν ως άνθρωποι; «Ειλικρινή και ανυστερόβουλη αγάπη, και μαθήματα ανθρωπιάς», απαντά χωρίς δεύτερη σκέψη ο Εμμανουήλ Περάκης. «Κυρίως τη δυνατότητα αλληλοκατανόησης και επικοινωνίας σε ένα διαφορετικό επίπεδο. Την επίγνωση ότι και τα ζώα έχουν κοινωνικο-συναισθηματικές ανάγκες ανάλογες με τις δικές μας – συντροφικότητας, αγάπης, αποδοχής ή επιβράβευσης» λέει ο Αντώνιος Καραμπατζός.
«Τα ζώα μου έμαθαν να υπηρετώ την ειρήνη, να παρατηρώ χωρίς να κρίνω και να απολαμβάνω τη “βόλτα”», προσθέτει η Ελενα Δέδε. Και στον Κωνσταντίνο Τοκατλίδη η συμβίωση με ένα τετράποδο έχει προσφέρει πολλά μαθήματα: «αξιοπρέπειας, καλοσύνης, αφοσίωσης, ενσυναίσθησης. Καλύτερη αντίληψη του κύκλου της ζωής, θέαση των πραγμάτων μέσα σε ευρύτερες διαστάσεις, κατανόηση ότι ζωή δεν είναι μόνο η ανθρώπινη. Και βέβαια, πολλή διασκέδαση!».
