Τα «μηνύματα» Στουρνάρα για φοροαπαλλαγές, επιδόματα και ηλεκτρονικό χρήμα
Συστάσεις στη κυβέρνηση για επαναξιολόγηση όλων των φόρο-εκπτώσεων και των απαλλαγών και θέσπιση νέου πλέγματος κριτηρίων πέραν των δηλωθέντων στην εφορία εισοδημάτων για τη χορήγηση των κοινωνικών επιδομάτων με στόχο την δικαιότερη κατανομή των φορολογικών βαρών και την ενίσχυση των πραγματικά ευάλωτων νοικοκυριών απευθύνει ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννης Στουρνάρας μέσω της ετήσιας έκθεσης για την οικονομία.
Παράλληλα ζητά δραστικότερες παρεμβάσεις για το χτύπημα της φοροδιαφυγής μέσω τη διεύρυνσης της φορολογικής βάσης και την παροχή ισχυρότερων κινήτρων στους πολίτες για συναλλαγές με ηλεκτρονικό χρήμα ενώ τάσσεται υπέρ της ελάφρυνσης του μη μισθολογικού κόστους στις επιχειρήσεις με μείωση ή επιδότηση των ασφαλιστικών εισφορών.
Αναλυτικότερα στη παρέμβαση του για το φορολογικό καθεστώς ο διοικητής της κεντρικής τράπεζας επισημαίνει την ανάγκη διεύρυνσης της φορολογικής βάσης με επαναξιολόγηση των υφιστάμενων φοροαπαλλαγών με δεδομένο ότι τόσο το πλήθος όσο και το κόστος αυτών έχουν αυξηθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια. Είναι χαρακτηριστικό ότι σύμφωνα με τον προϋπολογισμό το ποσό των φοροαπαλλαγών έχει ανέβει στα 15,5 δισ. ευρώ το 2023 από 12,88 δισ. ευρώ το 2022 και ο αριθμός τους σε 1.064 από 1.047.
Σύμφωνα με τον κ. Στουρνάρα μια επαναξιολόγηση κρίνεται αναγκαία προκειμένου να διαπιστωθεί η αναγκαιότητά τους στην τρέχουσα συγκυρία και να διασφαλιστεί η επίτευξη του σκοπού τους (στήριξη ευάλωτων ομάδων, ενίσχυση της επιχειρηματικής δραστηριότητας, προώθηση της καινοτομίας κ.ά.). Μια τέτοια προσέγγιση, συνδυαστικά με την αύξηση των ελέγχων ως προς τη χρήση των φοροαπαλλαγών, θα ενίσχυε τη φορολογική δικαιοσύνη, ενώ παράλληλα θα μπορούσε να οδηγήσει σε αύξηση των φορολογικών εσόδων. Με αυτό τον τρόπο η φορολογική πολιτική μπορεί να έχει αναπτυξιακό προσανατολισμό, κατανέμοντας παράλληλα το φορολογικό βάρος πιο δίκαια και αναλογικά.
«Ενθάρρυνση» χρήσης ηλεκτρονικών μέσων πληρωμής
Παράλληλα ιδιαίτερη βαρύτητα απέδωσε στην αύξηση της δέσμης των κινήτρων για την «ενθάρρυνση» της χρήσης των ηλεκτρονικών μέσων πληρωμής καθώς τα εν εξελίξει μέτρα ενίσχυσης του τεχνολογικού οπλοστασίου των φορολογικών αρχών συμβάλλουν στον περιορισμό της φοροδιαφυγής και ως εκ τούτου βελτιώνουν τη δυνατότητα στόχευσης των παροχών.
Στο μέτωπο της κοινωνικής πολιτικής ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος προτείνει ανατροπές στο υφιστάμενο σύστημα για την χορήγηση των επιδομάτων σημειώνοντας ότι η στόχευση των κοινωνικών δαπανών σε οικονομίες όπως η ελληνική, στις οποίες υπάρχει εκτεταμένη απόκρυψη των εισοδημάτων, θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη κριτήρια πέραν των φορολογικών δηλώσεων. Η συνήθης πρακτική χορήγησης επιδομάτων με βάση μόνο τα δηλωθέντα εισοδήματα σε μια οικονομία με αυξημένη φοροδιαφυγή οδηγεί σε ανορθολογική και άδικη χρησιμοποίηση των δημόσιων πόρων.
Αυτό φαίνεται από το γεγονός ότι ο δημοσιονομικός πολλαπλασιαστής των κοινωνικών δαπανών στην Ελλάδα είναι χαμηλός, το οποίο υποδηλώνει ότι οι δαπάνες αυτές διαχέονται σε ευρύτερα εισοδηματικά στρώματα και δεν καταλήγουν στοχευμένα στα κατώτερα κλιμάκια της εισοδηματικής κατανομής. Επομένως κρίνεται αναγκαία η θέσπιση προσεκτικών κριτηρίων επιλογής των δικαιούχων κοινωνικών παροχών, πέραν των φορολογικών δηλώσεων. Η ενθάρρυνση της χρήσης ηλεκτρονικών μέσων πληρωμής και τα εν εξελίξει μέτρα ενίσχυσης του τεχνολογικού οπλοστασίου των φορολογικών αρχών συμβάλλουν στον περιορισμό της φοροδιαφυγής και ως εκ τούτου βελτιώνουν τη δυνατότητα στόχευσης των παροχών.
Συγκρατημένες αυξήσεις στους μισθούς
Στο μισθολογικό τομέα ο κ. Στουρνάρας συστήνει συγκρατημένες αυξήσεις αποδοχών που θα λαμβάνουν υπόψη την παραγωγικότητα και δεν θα προκαλούν πληθωριστικές πιέσεις που θα επιδείνωναν την ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας και τελικά θα μείωναν τα πραγματικά εισοδήματα των εργαζομένων ενώ προβλέπει ότι φέτος η μέσες αμοιβές ανά μισθωτό θα αυξηθούν κατά 5,4% από 5,5% πέρυσι όποτε η αγοραστική δύναμη των νοικοκυριών αυξήθηκε κατά 1,2%.
Στο πλαίσιο αυτό λόγω της αύξηση του μισθολογικού κόστους το 2023 ο κ. Στουρνάρας υπογραμμίζει ότι την επιτακτική την ανάγκη μείωσης ή επιδότησης των ασφαλιστικών εισφορών για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των ελληνικών επιχειρήσεων και τη διατήρηση των θέσεων εργασίας.
