Στο Παλατάκι Χαϊδαρίου: Το εμβληματικότερο σημείο ραντεβού επέστρεψε ομορφότερο από ποτέ

Ποιος από εμάς, ως κάτοικος του λεκανοπεδίου της Αττικής, δεν έχει δώσει έστω και μια φορά ραντεβού στο Παλατάκι του Χαϊδαρίου;

Και ποιος από εμάς που σήμερα είναι άνω των 40 ετών, δεν έχει υποδεχτεί εκεί έστω και για μια φορά έναν συγγενή από την επαρχία, για να τον συνοδεύσει στους δαιδαλώδεις δρόμους της Αθήνας πριν φέρουν οι πλοηγοί GPS την εύκολη καθοδήγηση στην καθημερινότητά μας;

Μετά την ολοκλήρωση και παράδοση προς χρήση της εντυπωσιακής πεζογέφυρας στη διασταύρωση της λεωφόρου Αθηνών με την οδό Στρατάρχου Καραϊσκάκη, παραδόθηκε ταυτόχρονα και το πλήρως ανακαινισμένο Παλατάκι, ομορφότερο από ποτέ.

Ποια είναι όμως η ιστορία αυτού του μικρού, αλλά πανέμορφου πύργου;

Το Παλατάκι είναι διατηρητέο κτίριο που ανήκει στο Δήμο Χαϊδαρίου, με απόφαση του Υπουργείου Πολιτισμού, από το 1979. Το κτίριο βρίσκεται επί της Λεωφόρου Αθηνών, στη συμβολή της με την Στρατάρχου Καραϊσκάκη. Στην θέση αυτή έλαβε χώρα η Μάχη του Χαϊδαρίου (1826).

Υπάρχουν πολλές εκδοχές σχετικά με την ανοικοδόμηση του Πύργου.

Μία εκδοχή αποδίδει τον σχεδιασμό και την ανοικοδόμησή του στον Γάλλο αρχιτέκτονα Φρανσουά Μπουλανζέ (François Boulanger), του οποίου τα κτίρια παρουσιάζουν αρκετές ομοιότητες με το Παλατάκι. Η Βασίλισσα Αμαλία φέρεται να ζήτησε από τον αρχιτέκτονα να ακολουθήσει ως πρότυπο το Ανάκτορο Hohenschwangau του Μαξιμιλιανού διαδόχου της Βαυαρίας, αδελφού του Όθωνα. Ο Πύργος Βασιλίσσης εγκαινιάστηκε τον Αύγουστο του 1854.

Μια δεύτερη εκδοχή θέλει ως δημιουργό του τον αρχιτέκτονα και πολεοδόμο Σταμάτιο Κλεάνθη, κατά παραγγελία της Sophie de Marbois, γνωστής και ως Δούκισσα της Πλακεντίας. Μάλιστα, η Δούκισσα φαίνεται πώς χρησιμοποιούσε το Παλατάκι για τις μυστικές συναντήσεις της με τον λήσταρχο Νταβέλη, σύμφωνα με θρύλο της εποχής.

Η πιο εμπεριστατωμένη εκδοχή αναφέρει ότι ο αρχικός ιδιοκτήτης του Πύργου ήταν ο Χαϊντάρ Πασά, από τον οποίο πήρε το όνομά του τόσο το κτήμα όσο και η ευρύτερη περιοχή. Βάσει της μαρτυρίας του αγωνιστή Χρήστου Βυζάντιου, στην περιοχή υπήρχε κήπος με πύργο στο εσωτερικό του. Βέβαια, ο πύργος αυτός δεν είναι δυνατόν να ταυτιστεί με το Παλατάκι, καθώς η αρχιτεκτονική δομή του δευτέρου ανήκει σε μεταγενέστερο του 1830 ρεύμα. Ο ρομαντικός αρχιτεκτονικός ρυθμός έγινε αρκετά δημοφιλής τα πρώτα χρόνια μετά την Επανάσταση. Πιθανώς, ο προαναφερόμενος πύργος, που υπήρχε στο Χαϊδάρι το 1826, κατεδαφίστηκε, για να οικοδομηθεί το Παλατάκι.

Με φιρμάνι, το οίκημα αγοράστηκε από τον Παναγιώτη και την Άννα Λαζαρή και στη συνέχεια πέρασε στην ιδιοκτησία του Νικόλαου Νάζου, μετά το γάμο του με την κόρη τους Πηνελόπη και παρέμεινε στην κατοχή της οικογένειας μέχρι το 1895, οπότε και κατασχέθηκε. Ο Νικόλαος Νάζος, μετέτρεψε το Παλατάκι σε καλλιτεχνικό κέντρο, όπου σύχναζαν οι μεγάλοι Έλληνες ζωγράφοι Νικηφόρος Λύτρας και Νικόλαος Γύζης. Αδιάψευστα ίχνη της παρουσίας τους εκεί αποτελούν οι τοιχογραφίες «Οι τέσσερις εποχές» του Ν. Γύζη στον ξενώνα, καθώς και τοιχογραφίες του Λύτρα στον μικρό ναό του Αγίου Γεωργίου, ο οποίος βρισκόταν εντός των ορίων του αγροκτήματος. Με τον πλειστηριασμό περιήλθε στην κατοχή του Νικολάου Θων, επιμελητή των ανακτόρων επί Γεωργίου Α΄. Μάλιστα, η μαρμάρινη στήλη του Κάρολου Φαβιέρου που βρίσκεται μπροστά στην είσοδο του Πύργου, είναι μία πρωτοβουλία του Θων. Στις αρχές του 20ού αιώνα το Παλατάκι πέρασε στην ιδιοκτησία του εφοπλιστή Αντωνίου Παληού, ο οποίος την ανακαίνισε ριζικά. Στα πλαίσια αυτής της ανακαίνισης αξιολογείται ότι έγιναν και οι οροφογραφίες των αιθουσών, όπως και η επιγραφή «Κρείσσον Φθόνος Οικτιρμού» (Καλύτερα να σε ζηλεύουν παρά να σε λυπούνται) επάνω από το τζάκι της κεντρικής αίθουσας του πρώτου ορόφου.

Δείτε το νέο βίντεο των Up Stories και ανακαλύψτε την ιστορία του εμβληματικότερου σημείου συνάντησης για πεζούς και οδηγούς σε ολόκληρη την Αττική.