ΣτΕ: «Το νερό δεν είναι εμπορικό προϊόν»

Σε μία ακόμα απόφαση-κόλαφο κατά της κυβέρνησης Μητσοτάκη προέβη το Συμβούλιο της Επικρατείας, καθώς επικυρώνει εκ νέου τον δημόσιο χαρακτήρα του νερού, που αποτελεί «κοινωφελές αγαθό και όχι εμπορικό προϊόν».

Με τη νέα απόφαση, το Ανώτατο Δικαστήριο ξεκαθαρίζει τους όρους χρήσης των υδάτων και υπογραμμίζει την ανάγκη προστασίας του, αναγνωρίζοντας την υποχρέωση των κυβερνήσεων, διαχρονικά, να διαχειρίζονται το νερό ως κοινωφελές αγαθό και όχι ως εμπορικό προϊόν.

Η απόφαση του ΣτΕ αναφέρεται στη διακήρυξη της ίδιας της Ευρωπαϊκής Οδηγίας 2000/60/ΕΚ ότι «το ύδωρ δεν είναι εμπορικό προϊόν». Επισημαίνει, δε, ότι "από τις διατάξεις της Οδηγίας και τον σκοπό της, συνιστάμενο στη διασφάλιση της ποιότητας του ύδατος και στη διαχείριση αυτού όχι ως εμπορικού προϊόντος, αλλά ως κοινωφελούς αγαθού, προκύπτει ότι η εθνική πολιτική παροχής υπηρεσιών ύδρευσης, συμπεριλαμβανομένης και της τιμολόγησης αυτών, σχεδιάζεται από τα κράτη μέλη ως πολιτική παροχής υπηρεσιών κοινής ωφέλειας, με κριτήριο την επίτευξη των περιβαλλοντικών στόχων της εν λόγω Οδηγίας, ανά λεκάνης απορροής υδάτων, για την προστασία των εσωτερικών, επιφανειακών και υπόγειων υδάτων συνεκτιμώντας κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις".

Το σκεπτικό για την ακύρωση

Ειδικότερα, όπως αναφέρουν οι δικηγόροι Αλέξανδρος Σαρηβαλάσης και Αικατερίνη Γεωργιάδου, που χειρίστηκαν την υπόθεση, ακυρώνει την ΚΥΑ τιμολόγησης ως αντίθετη στην ανωτέρω οδηγία διότι:

• δεν θεσπίζονται συγκεκριμένοι κανόνες ώστε να διασφαλίζεται ότι οι πάροχοι των υπηρεσιών ύδατος προσαρμόζουν την τιμολογιακή τους πολιτική στα δεδομένα που προκύπτουν από τα εγκεκριμένα σχέδια διαχείρισης της κάθε λεκάνης απορροής ποταμών (πέραν των ειδικών ρυθμίσεων για το περιβαλλοντικό κόστος και το κόστος πόρου),
• δεν προβλέπεται ότι κατά την έγκριση των τιμολογίων των παρόχων από τις αρμόδιες αρχές, ελέγχεται η τήρηση των κατευθύνσεων που τίθενται στα σχέδια διαχείρισης, ώστε να εξασφαλίζεται ότι η τιμολογιακή πολιτική διαμορφώνεται κατά τρόπο σύμφωνο προς την Οδηγία, κατ΄ εκτίμηση των κοινωνικών, περιβαλλοντικών και οικονομικών αποτελεσμάτων της ανάκτησης κόστους και της αρχής «ο ρυπαίνων πληρώνει» και
• δεν προσδιορίζονται συγκεκριμένοι παράμετροι, κατ’ εκτίμηση των οποίων πρέπει να καθορίζεται το επίπεδο ανάκτησης του κόστους των υπηρεσιών ύδατος στις διάφορες χρήσεις.

Τρίτη απόφαση

Είχαν προηγηθεί τρεις αποφάσεις του ΣτΕ για τον ακραιφνώς δημόσιο χαρακτήρα της ΕΥΔΑΠ. Με αυτές, αρνήθηκε να συναινέσει στην μεταβίβαση της πλειοψηφίας των μετοχών των εταιρειών ύδρευσης (ΕΥΔΑΠ και ΕΥΑΘ) στο Υπερταμείο. Με την τελευταία (Οκτωβριος 2022) μπλόκαρε και τον εν εξελίξει Διαγωνισμό ( και όλες τις συναφείς πράξεις) για την παραχώρηση με ΣΔΙΤ σε ιδιώτες της διαχείρισης του μεγαλύτερου υδροδοτικού συστήματος της Χώρας.