Σεξουαλική κακοποίηση παιδιών: Στοιχεία σοκ για Ελλάδα, ο κανόνας σιωπής και οι τάσεις αυτοκτονίας

Αντί να είναι το καταφύγιό τους, είναι ο εφιάλτης τους. Αντί να ανοίγουν την αγκαλιά τους για να τα προστατεύσουν, ικανοποιούν τα αρρωστημένα ένστικτά τους στα άγουρα κορμάκια τους. Η ανατριχιαστική υπόθεση με τον αστυνομικό της Βουλής φέρνει στην επιφάνεια αλήθειες που σοκάρουν.

Οι αριθμοί που καταγράφονται είναι χαρακτηριστικοί. Ένα στα δέκα παιδιά παγκοσμίως, έχει δεχθεί κάποιου είδους σεξουαλική κακοποίηση που προέρχεται συνήθως από το οικογενειακό του περιβάλλον, ενώ στην Ελλάδα το ποσοστό αυτό αγγίζει το 15%, δηλώνει μέσω του Flash.gr ο Δρ. Θάνος Ασκητής, ψυχίατρος – σεξολόγος.

«Στην παγκόσμια κοινότητα, παγκόσμια επιστημονική μελέτη αναφέρει ότι ένα στα 10 παιδιά έχει δεχθεί κάποιου είδους σεξουαλική κακοποίηση. Δεν είναι απαραίτητα βιασμένο, ωστόσο μια παρενόχληση είναι κι αυτό σεξουαλική κακοποίηση. Στην Ελλάδα, περίπου το 15% των παιδιών έχει δεχθεί ένα είδος σεξουαλικής κακοποίησης. Το 15% των παιδιών. Είναι μεγάλο ποσοστό και νομίζω πως δεν είναι και η εγγραφή όλων των περιστατικών» αναφέρει.

Σωστά, διότι κάποιοι δεν φτάνουν στο σημείο να το αναφέρουν, πολλώ δε μάλλον να το καταγγείλουν;  

Όχι, δεν το καταγγέλλουν γιατί είναι ένα θέμα ταμπού και δεν θέλουν να εκτεθούν. Επίσης το 15% είναι κακό ποσοστό ως προς την ποιότητα ζωής της κοινωνίας μας. Γενικά το παιδί είναι το πιο ευάλωτο κομμάτι που δέχεται τη βία. Η παιδική ηλικία είναι η πιο ευάλωτη κοινωνική περίοδος της ζωής μας που δεχόμαστε τη μεγαλύτερη πίεση, παρέμβαση, καταπίεση, ακόμα και σεξουαλική κακοποίηση. Ακόμα και το bullying είναι ένα είδος κακοποίησης. Άρα το παιδί και ο πρώιμος έφηβος είναι η πιο ευάλωτη ομάδα που δέχεται τη μεγαλύτερη πίεση της βίας.

Στη θέση του θύτη ποιος βρίσκεται συνήθως; Έχει αλλάξει αυτό όσο περνούν τα χρόνια;

Όχι, ο θύτης είναι το οικείο περιβάλλον. Εξακολουθεί να είναι το οικείο περιβάλλον, στο μεγαλύτερο ποσοστό. Γονείς, συγγενείς, όπως αδέλφια, θείοι κλπ. Πρώτου και δευτέρου βαθμού συγγενείς.»

«Το ποσοστό των κακοποιημένων παιδιών που επιχειρούν να βάλουν τέλος στη ζωή τους, αγγίζει το 30%»

Τοξικές ουσίες, αλκοόλ, ψυχικά άρρωστοι και σε κάθε περίπτωση ακατάλληλοι γονείς ή συγγενείς, είναι σε αρκετές υποθέσεις ο παρονομαστής της ιστορίας, μας λέει ο κύριος Ασκητής. Μιας ιστορίας τόσο νοσηρής που πολλές φορές τα ανήλικα, ανυπεράσπιστα θύματα σκέφτονται ή οδηγούνται στην αυτοχειρία, ενώ στην καλύτερη περίπτωση εγκαταλείπουν τα σπίτια τους που κρύβουν αυτόν τον εφιάλτη.

Πόσο δύσκολο είναι να επουλώσουν τις πληγές τους τα θύματα;

Τα θύματα πολλές φορές σκέφτονται την απόπειρα αυτοκτονίας ή πράττουν απόπειρα αυτοκτονίας, δηλαδή έχουμε δυστυχώς ένα ποσοστό 20%-30% που έχουν οδηγηθεί στην απόπειρα -για παιδιά μιλάω πάντα- και τα οποία δεν μπορούν ν’ αντέξουν τη φοβερή πίεση που δέχονται. Άλλα θύματα πάλι, φεύγουν απ’ το σπίτι τους. Εγώ για παράδειγμα έχω πολλά περιστατικά, κορίτσια ηλικίας 13-14 ετών που σηκώθηκαν κι έφυγαν απ’ τα σπίτια τους και αναζήτησαν βοήθεια σε άλλα σπίτια, σε συγγενικά περιβάλλοντα και μάλιστα πήραν από αυτά τα σπίτια τη φροντίδα που έψαχναν.

Σε κάποιες περιπτώσεις, υπάρχουν παιδιά που οδηγούνται στη χρήση τοξικών ουσιών. Μια κατάσταση που μπορεί να βιώνουν και οι θύτες. Επίσης το αλκοόλ μέσα στο σπίτι είναι μια σοβαρή μορφή έκφρασης βίας. Ο πατέρας που πίνει δηλαδή αρκετά και ξεσπάει στο παιδί του. Άλλωστε το αλκοόλ τι κάνει; Κάνει αναστολή του ηθικού κώδικα.

Όλ’ αυτά αν τα βάλετε στο καλούπι της παθολογίας είναι μορφές οι οποίες πολλαπλασιάζονται, αντίστοιχα με την εμπλοκή διαφόρων παραμέτρων. Τοξικές ουσίες, αλκοόλ, η παθολογία του γονέα. Υπάρχουν ψυχικά άρρωστοι γονείς. Υπάρχουν διαταραγμένοι άνθρωποι δηλαδή, που κάνουν παιδιά. Που δεν ελέγχονται προτού γεννήσουν παιδιά. Έχουν ψυχική υγεία; Έχουν ενσυναίσθηση; Δεν έχουμε φίλτρα προστασίας. Ακόμα και στην προγαμιαία περίοδο. Εγώ ως ψυχίατρος όλ’ αυτά τα χρόνια, λέω σε δύο χρόνιους πάσχοντες, δύο παιδιά που είναι άρρωστα και που έχουν δεσμό, ότι η πιθανότητα να εμφανίσουν ψυχικά άρρωστο παιδί είναι πάρα πολύ μεγάλη. 25% με 50%, αν είναι και οι δύο ψυχικά πάσχοντες. Αυτό είναι μια πρόληψη ενημέρωσης και μια καλύτερη επιμόρφωση των νέων ανθρώπων σε σχέση με την ψυχική υγεία, η οποία εξακολουθεί ακόμα να είναι κοινωνικό ταμπού και στίγμα».

«Από κακοποιημένος, κακοποιητής»

Αυτή είναι πολλές φορές η δεύτερη πράξη του δράματος. Παιδιά τα οποία έχουν υποστεί κακοποίηση, όταν μεγαλώνουν φεύγουν από τη θέση του κακοποιημένου και μπαίνουν στη θέση του κακοποιητή. Σαφώς όχι πάντα, όμως συμβαίνει γι αυτό και πρέπει να γνωρίζουν πως η ψυχολογική υποστήριξη, η ψυχοθεραπεία μπορεί να βγάλει από τον λαβύρινθο «ψυχές» που έχουν βιαστεί, ακόμη και από δικούς τους ανθρώπους, τονίζει στο Flash.gr ο έγκριτος ψυχίατρος - σεξολόγος…

Τα παιδιά αυτά αύριο, μπορεί να έχουν την ίδια κακοποιητική συμπεριφορά;

Συνήθως έχουν την ίδια. Ένα πολύ μεγάλο ποσοστό κακοποιημένων παιδιών, γίνονται κακοποιητές στη μετέπειτα ζωή τους. Επίσης παιδιά που έχουν βιαστεί εμφανίζουν μετατραυματικό στρες ή εμφανίζουν σεξουαλικά προβλήματα στην ενήλικη ζωή τους, προβλήματα να συνδεθούν, ν’ αγαπήσουν, να κάνουν μια σχέση. Για ολ΄ αυτά, αν πραγματικά μπει ένα σύστημα ψυχοθεραπείας και ψυχιατρικής υποστήριξης, βοηθάει πάρα πολύ.

Εγώ προσωπικά έχω δει τέτοια παιδιά που βιάστηκαν -κορίτσια κυρίως που βιάστηκαν μέσα στον προθάλαμο της εφηβείας, στα 13 με 14 τους χρόνια- από τον πατέρα τους και μάλιστα με φράσεις πολύ κυνικές και κτηνώδεις. Ότι δηλαδή σου μαθαίνω εγώ το σεξ με αυτόν τον τρόπο. Υπήρχε δηλαδή και τέτοια περίπτωση που ο πατέρας έλεγε αυτά τα πράγματα στην κόρη του.

Αυτά τα παιδιά μπορούν να σωθούν. Δεν λέει κανείς ότι είναι καταδικασμένα , ότι αύριο θα είναι άρρωστα ή διεστραμμένα ή στο περιθώριο ή θ’ αποκλειστούν κοινωνικά. Όχι. Απλώς χρειάζεται να δεχτούν μια ψυχολογική βοήθεια για να μπορέσουν να πατήσουν στα πόδια τους. Να δουν τον εαυτό τους μεγαλώνοντας, γιατί τα τρία στάδια της ανθρώπινης ζωής είναι η παιδική περίοδος που εντάσσεσαι σ’ ένα σύστημα, η εφηβική ανάπτυξη που λειτουργεί πλέον το δικαίωμα να μάθεις τον εαυτό σου και η ενήλικη ζωή που είναι η απόλυτη κοινωνική σου ένταξη. Το επάγγελμα, οι δραστηριότητες, οι κοινωνικές σου σχέσεις.

Άρα ένα παιδί που θα βιαστεί στα 12-13 από τον πατέρα του ή που θα υποστεί οποιαδήποτε κακοποιητική συμπεριφορά, εάν απομακρυνθεί από το περιβάλλον αυτό -γιατί οι άνθρωποι αυτοί πρέπει ν’ απομακρύνονται από τη ζωή του παιδιού- και μπει σ’ ένα σύστημα το οποίο μπορεί να είναι ένας καλός συγγενικός παράγοντας, σ΄ ένα χώρο που θα του δώσει περισσότερη αξία ζωής, μπορεί να κλείσει το «τραύμα». Γιατί αυτό που θέλει το παιδί να πάρει, τι είναι; Αυτοεκτίμηση, αυτοπεποίθηση. Να γιατρευτεί. Δεν είναι εύκολο, είναι πολύ δύσκολο αλλά δεν είναι και απόλυτα τοποθετημένο ότι πάμε στο μηδέν. Όχι δεν είναι μοιραία οποιαδήποτε τέτοια τραυματική εμπειρία.»

Πώς μπορούμε όμως να προλάβουμε τα συμβάντα αυτά; Δρώντας στην τοπική κοινωνία μας λέει ο κύριος Ασκητής, γι' αυτό και ως Αντιπεριφερειάρχης Υγείας Αττικής, προσπαθεί να έρθει σε συνεννόηση με τους δήμους, ώστε να δημιουργηθούν δίκτυα από τις κοινωνικές τους υπηρεσίες, στελέχη των οποίων θα επισκέπτονται τα σπίτια των δημοτών, αλλά και σχολεία, για να συνομιλούν, να καταγράφουν και να βοηθούν, τονίζει…

«Εκεί είναι η βάση μας, στους δήμους, στις κοινωνικές υπηρεσίες, στα σπίτια των πολιτών.Πρέπει να προλαβαίνουμε κι όχι μετά το έγκλημα να καθόμαστε και να το περιγράφουμε. Γιατί καταγράφουμε τέτοια περιστατικά μέσα στο θεαματικό του κακού και όχι στο προγνωστικό του καλού. Η πρόγνωση είναι εκείνη που δίνει δυνατότητες και η πρόγνωση σημαίνει πρόληψη.»