Ρεύμα: Οι χαμηλότερες τιμές ενέργειας στην Ευρώπη από το 2021 – Σε ποια θέση βρίσκεται η Ελλάδα
Η ενεργειακή ευελιξία και η διαχείριση των επιδοτήσεων θα είναι καθοριστικοί παράγοντες για τη σταθεροποίηση της αγοράς τα επόμενα χρόνια.
Το 2024 καταγράφηκαν οι χαμηλότερες τιμές ενέργειας στην Ευρώπη από το 2021, με έντονες περιφερειακές και εποχικές διαφοροποιήσεις. Σύμφωνα με τη μελέτη του Ευρωπαίου Ρυθμιστή Ενέργειας (ACER), οι τιμές του φυσικού αερίου διαμορφώθηκαν κατά μέσο όρο στα 34 €/MWh, ενώ η ηλεκτρική ενέργεια στα 81 €/MWh, σημειώνοντας συνολική μείωση 16% σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Η τάση των αρνητικών και πολύ χαμηλών τιμών που ξεκίνησε το 2023 εντάθηκε περαιτέρω το 2024.
Η κατάσταση στην Ελλάδα – Υψηλές τιμές παρά τη μείωση
Η Ελλάδα παρουσίασε σημαντικά υψηλότερες χονδρικές τιμές ηλεκτρικής ενέργειας σε σύγκριση με την υπόλοιπη Ευρώπη, αν και καταγράφηκε πτώση σε σχέση με το 2023. Σύμφωνα με τον ΑΔΜΗΕ , η μέση τιμή στην Αγορά Επόμενης Ημέρας και την Ενδοημερήσια Αγορά διαμορφώθηκε στα 105,95 €/MWh το 2024, από 119 €/MWh το 2023. Όταν συνυπολογιστούν οι αποκλίσεις και η Αγορά Εξισορρόπησης, η τελική μέση χονδρική τιμή ανήλθε στα 121,71 €/MWh, έναντι 132,62 €/MWh το 2023.
Η ενεργειακή κρίση του καλοκαιριού
Κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού του 2024, οι χώρες της Νοτιοανατολικής Ευρώπης επλήγησαν από ενεργειακή κρίση. Σύμφωνα με τον ACER, μεταξύ Ιουλίου και Σεπτεμβρίου, οι ωριαίες τιμές ηλεκτρικής ενέργειας ξεπέρασαν τα 300 €/MWh για 104 ώρες σε Ελλάδα, Ουγγαρία, Βουλγαρία, Ρουμανία και Κροατία.
Οι βασικοί παράγοντες που προκάλεσαν αυτή την κρίση ήταν:
- Εξαγωγές ενέργειας στην Ουκρανία.
- Καύσωνες και ξηρασία, που μείωσαν την παραγωγή ηλεκτρικής και πυρηνικής ενέργειας σε περιόδους υψηλής ζήτησης.
- Περιορισμένη διαθεσιμότητα μονάδων φυσικού αερίου λόγω διακοπών παραγωγής.
- Χαμηλή διασυνοριακή ικανότητα εισαγωγών ενέργειας.
- Συμφόρηση στο δίκτυο, με τις μεγαλύτερες επιπτώσεις σε Αυστρία και Σλοβακία.
Ενεργειακές τάσεις στην Ευρώπη το 2024
Το 2024, οι τιμές ενέργειας στην ευρωπαϊκή αγορά παρέμειναν ασταθείς, αν και λιγότερο ακραίες σε σχέση με την περίοδο της ενεργειακής κρίσης. Οι διακυμάνσεις στις ημερήσιες τιμές ηλεκτρικής ενέργειας συνεχίστηκαν, με το 70% των ημερών να εμφανίζει ενδοημερήσιες μεταβολές άνω των 50 €.
Αύξηση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας & νέες προκλήσεις
Το 2024 σηματοδότησε σημαντική αύξηση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ), που πλέον καλύπτουν το 35% της συνολικής παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στην ΕΕ. Η ηλιακή ενέργεια κατέγραψε τη μεγαλύτερη άνοδο, με παραγωγή αυξημένη κατά 41 TWh. Παράλληλα, η πυρηνική και υδροηλεκτρική ενέργεια επέστρεψαν δυναμικά.
Ωστόσο, η αύξηση των ΑΠΕ προκάλεσε και νέα ζητήματα. Οι αρνητικές τιμές ηλεκτρικής ενέργειας έγιναν πιο συχνές και έντονες σε όλη την ΕΕ και τη Νορβηγία. Για πρώτη φορά, Ελλάδα, Βουλγαρία και Ισπανία αντιμετώπισαν αρνητικές τιμές, ενώ στη Φινλανδία και τη Σουηδία αυτές οι τιμές καταγράφηκαν στο 8% των ωρών, κυρίως λόγω της αποκατάστασης της πυρηνικής παραγωγής στη Φινλανδία.
Ο ACER υπογραμμίζει ότι οι αρνητικές τιμές οφείλονται σε:
- Χαμηλή ζήτηση σε συνδυασμό με υψηλή παραγωγή.
- Επιδότηση ΑΠΕ με εγγυημένα έσοδα, που εκτοπίζουν τις συμβατικές μονάδες.
- Έλλειψη ευελιξίας στις αγορές ηλεκτρικής ενέργειας.
Ο οργανισμός προτείνει βελτιωμένο σχεδιασμό των επιδοτήσεων για να ευθυγραμμιστεί η παραγωγή των ΑΠΕ με τις ανάγκες του ενεργειακού συστήματος, μειώνοντας έτσι τη συχνότητα εμφάνισης αρνητικών τιμών.
Συμπέρασμα
Το 2024 χαρακτηρίστηκε από σημαντική μείωση στις τιμές ενέργειας, αν και οι διακυμάνσεις και οι περιφερειακές διαφοροποιήσεις παρέμειναν έντονες. Η Ελλάδα συνέχισε να έχει υψηλότερες τιμές σε σχέση με την υπόλοιπη Ευρώπη, ενώ η ανάπτυξη των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας δημιούργησε νέες προκλήσεις στην αγορά. Η ενεργειακή ευελιξία και η διαχείριση των επιδοτήσεων θα είναι καθοριστικοί παράγοντες για τη σταθεροποίηση της αγοράς τα επόμενα χρόνια.
