Ρελάνς ΕΕ στον Τραμπ για τις σπάνιες γαίες της Ουκρανίας με δική της συμφωνία «win-win»

Σε μια στιγμή που ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ ισχυρίστηκε ότι η Ουάσιγκτον είναι κοντά στο να υπογράψει συμφωνία με το Κίεβο για τα δικαιώματα στους τεράστιους φυσικούς πόρους της χώρας, η Ευρωπαϊκή Ένωση - σε μια κίνηση αντιπερισπασμού- πρόσφερε τη δική της συμφωνία για τις «σπάνιες γαίες» της Ουκρανίας.

Όπως αναφέρει το Politico, ο Ευρωπαίος επίτροπος για τη Βιομηχανική Στρατηγική Stéphane Séjourné είπε ότι είχε υποβάλει την αντίπαλη πρόταση σε Ουκρανούς αξιωματούχους που συνάντησε στο Κίεβο κατά τη διάρκεια επίσκεψης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τον εορτασμό της τρίτης επετείου της ευρείας κλίμακας εισβολής της Ρωσίας.

«Είκοσι ένα από τα 30 κρίσιμα υλικά που χρειάζεται η Ευρώπη μπορούν να παρασχεθούν από την Ουκρανία σε μια αμοιβαία συνεργασία», δήλωσε ο Séjourné, σύμφωνα με το AFP.

Και σημείωσε χαρακτηριστικά: «Η προστιθέμενη αξία που προσφέρει η Ευρώπη είναι ότι δεν θα απαιτήσουμε ποτέ μια συμφωνία που δεν είναι αμοιβαία επωφελής».

Πηγή της ΕΕ που μίλησε στο BBC είπε ότι οι ευρωπαϊκές προτάσεις δεν είναι σε ανταγωνισμό με αυτές των ΗΠΑ και ότι η ΕΕ επιδιώκει να επιταχύνει υπάρχουσες συνεργασίες, οι οποίες συνδέονται με τις κινήσεις της Ουκρανίας για ένταξη στην Ένωση.

Η επιθετική πολιτική Τραμπ και η αξίωση αποζημίωσης για την στήριξη στον πόλεμο

Σύμφωνα με το ίδιο δημοσίευμα, ο Τραμπ έχει κάνει ολοένα και πιο επιθετικές προσεγγίσεις προς την Ουκρανία για τα δικαιώματα στον ορυκτό της πλούτο, απαιτώντας έως και 500 δισεκατομμύρια δολάρια ως αποζημίωση για την υποστήριξη της Ουάσιγκτον στο Κίεβο για την απόκρουση της εισβολής της Μόσχας.

Ο Ουκρανός πρόεδρος Volodymyr Zelenskyy έχει μέχρι στιγμής αρνηθεί να υπογράψει δύο προσχέδια συμφωνιών που πρότεινε η κυβέρνηση Τραμπ, λέγοντας ότι οι όροι - στους οποίους οι New York Times ανέφεραν ότι περιλάμβαναν την παραίτηση από το Κίεβο από τα έσοδα από ορυκτά, πετρέλαιο και φυσικό αέριο, συν έσοδα από λιμάνια και άλλες υποδομές ύψους 500 δισεκατομμυρίων δολαρίων - ήταν πολύ σκληροί.

«Δεν θα υπογράψω τι θα πρέπει να πληρώσουν 10 γενιές Ουκρανών», είπε ο Ζελένσκι σε συνέντευξη Τύπου την Κυριακή.

Ωστόσο, ο Τραμπ επέμεινε τη Δευτέρα ότι μια «τελική συμφωνία» είναι «πολύ κοντά» και ότι θα περιλαμβάνει «σπάνιες γαίες και διάφορα άλλα πράγματα».

Σημειώνεται δε ότι από την πλευρά του και ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν πρότεινε το βράδυ της Δευτέρας πώληση σπανίων γαιών από τη Ρωσία σε αμερικανικές εταιρείες- μεταξύ άλλων και από κατεχόμενα ουκρανικά εδάφη.

«Είμαστε έτοιμοι να συνεργαστούμε με τους εταίρους μας, περιλαμβανομένων και των Αμερικανών» είπε ο Πούτιν, προσθέτοντας ότι η Ρωσία θα μπορούσε να αρχίσει ξανά την πώληση αλουμινίου στις ΗΠΑ. «Χωρίς αμφιβολία έχουμε, θέλω να τονίσω, σημαντικά περισσότερους πόρους τέτοιου είδους από την Ουκρανία» είπε ο Ρώσος πρόεδρος.

Τεράστια κοιτάσματα

Η Ουκρανία διαθέτει τεράστια κοιτάσματα κρίσιμων στοιχείων και ορυκτών, από λίθιο έως τιτάνιο, τα οποία είναι ζωτικής σημασίας για την κατασκευή σύγχρονων τεχνολογιών και είναι ιδιαίτερα περιζήτητα στον παγκόσμιο αγώνα για πόρους.

Διαθέτει επίσης τεράστια αποθέματα άνθρακα, καθώς και πετρέλαιο, φυσικό αέριο και ουράνιο, αλλά μεγάλο μέρος αυτών βρίσκεται σε εδάφη υπό ρωσικό έλεγχο.

Συγκεκριμένα τα υλικά που βρίσκονται σε όλα σχεδόν τα τεχνικά και τεχνολογικά προϊόντα και διαδραματίζουν ρόλο και για τις βλέψεις της ΕΕ είναι τα εξής:

Μαγνήσιο

Χρησιμοποιείται σε πλήθος βιομηχανιών, συμπεριλαμβανομένων των μεταφορών και του διαστήματος, καθώς και στα ηλεκτρονικά είδη ευρείας κατανάλωσης, όπως οι φορητοί υπολογιστές και τα κινητά τηλέφωνα, και στην παραγωγή φαρμακευτικών προϊόντων. Το μαγνήσιο χρησιμοποιείται επίσης για την κατασκευή χάλυβα.

Από πού το προμηθεύεται η ΕΕ: Η Κίνα είναι, μακράν, ο μεγαλύτερος παραγωγός μαγνησίου στον κόσμο και η ΕΕ προμηθεύεται το 93% του μετάλλου από την Κίνα.

Άλλες πιθανές πηγές: Τα τελευταία μεταλλουργεία στην Ευρώπη έκλεισαν το 2001 και το μπλοκ διαθέτει μόνο μικρά κοιτάσματα του μετάλλου. Οι ΗΠΑ παράγουν επίσης μαγνήσιο, αντιπροσωπεύοντας το 4% της παγκόσμιας παραγωγής.

Νιόβιο

Ορυκτό μέταλλο που χρησιμοποιείται για να κάνει τον χάλυβα ισχυρότερο. Είναι επίσης σημαντικό για τα προϊόντα υψηλής τεχνολογίας και βρίσκεται στους μαγνήτες που χρησιμοποιούνται στους μαγνητικούς τομογράφους, για παράδειγμα.

Από πού το προμηθεύεται η ΕΕ: Η Ένωση εξαρτάται πλήρως από εισαγωγές για να ικανοποιήσει τη ζήτηση νιόβιου. Το 85% της προμήθειάς της προέρχεται από τη Βραζιλία και το 13% από τον Καναδά.

Άλλες πιθανές πηγές: Οι ΗΠΑ έχουν επίσης κάποια αποθέματα νιόβιου, αλλά είναι πολύ λιγότερο σημαντικά από εκείνα που βρίσκονται στη Βραζιλία και τον Καναδά. Πιο κοντά στην πατρίδα μας, η Τσεχία διαθέτει επίσης ένα μικρό απόθεμα.

Γερμάνιο

Χρησιμοποιείται κυρίως σε οπτικές ίνες και υπέρυθρες οπτικές, πλαστικά PET, ηλεκτρονικά και ηλιακά πάνελ. Βρίσκεται επίσης σε στρατιωτικές συσκευές νυχτερινής όρασης, δορυφορικές ηλιακές κυψέλες και εξοπλισμό πυρόσβεσης. Το γερμάνιο εξάγεται ως παραπροϊόν της παραγωγής ψευδαργύρου και από την τέφρα του άνθρακα.

Από πού το προμηθεύεται η ΕΕ: Πάνω από το μισό γερμάνιο προέρχεται από τη Φινλανδία. Περίπου το 17% εισάγεται από την Κίνα και το 11% από το Ηνωμένο Βασίλειο.

Άλλες πιθανές πηγές: Η Ρωσία είναι επίσης παραγωγός γερμανίου, αντιπροσωπεύοντας το 5% της παγκόσμιας παραγωγής, αλλά είναι εξαιρετικά απίθανο το μπλοκ της ΕΕ να εξετάσει το ενδεχόμενο να στραφεί σε εισαγωγές από τη Ρωσία. Το γερμάνιο μπορεί επίσης να βρεθεί στη Γαλλία.

Βορικά άλατα

Φυσικά άλατα που χρησιμοποιούνται επίσης για τη μόνωση σπιτιών, σε εξαρτήματα ασφαλείας αυτοκινήτων, όπως οι αερόσακοι, και ως συντηρητικά σε ξυλεία, χρώματα και υγειονομική περίθαλψη, για παράδειγμα.

Από πού τα προμηθεύεται η ΕΕ: Το μπλοκ προμηθεύεται τη συντριπτική πλειονότητα, 98% των βορικών του από την Τουρκία.

Άλλες πιθανές πηγές: Άλλοι μεγάλοι παραγωγοί βορικών αλάτων είναι οι ΗΠΑ, οι οποίες αντιπροσωπεύουν το 24% της παγκόσμιας παραγωγής, και η Χιλή (11%). Στην Ευρώπη, το υλικό μπορεί να βρεθεί στη Σερβία.

Σκάνδιο

Γιατί έχει σημασία: Το σκάνδιο χρησιμοποιείται επί του παρόντος κυρίως για την προσθήκη αντοχής σε κράματα αλουμινίου για αθλητικές εφαρμογές, οπότε θα το βρείτε στη ρακέτα του τένις και στο πλαίσιο του ποδηλάτου σας. Η ζήτηση για το υλικό αυτό αναμένεται να αυξηθεί καθώς απαιτείται για ηλεκτρολύτες παραγωγής υδρογόνου, μεταξύ άλλων εφαρμογών. Κατατάσσεται στις σπάνιες γαίες.

Από πού το προμηθεύεται η ΕΕ: Η ΕΕ προμηθεύεται το 98% του σκανδίου της από το Ηνωμένο Βασίλειο και το 1% από τη Ρωσία.

Άλλες πιθανές πηγές: Η παγκόσμια παραγωγή κυριαρχείται σήμερα από την Κίνα, η οποία αντιπροσωπεύει το 66% της παγκόσμιας παραγωγής, ακολουθούμενη από τη Ρωσία (26%). Δεδομένου όμως ότι το μπλοκ προμηθεύεται το μεγαλύτερο μέρος του υλικού από τη γειτονιά του, είναι απίθανο να αρχίσει να ψάχνει αλλού.

Στρόντιο

Ανήκει στην ίδια ομάδα των αλκαλικών γαιών μαζί με το μαγνήσιο, είναι βασικό συστατικό στα υγρά γεώτρησης για τα πηγάδια πετρελαίου και φυσικού αερίου, αλλά χρησιμοποιείται επίσης στα πυροτεχνήματα και οι μόνιμοι μαγνήτες χρησιμοποιούνται σε ηχεία και κεραίες.

Από πού το προμηθεύεται η ΕΕ: Η ΕΕ προμηθεύεται όλο το στρόντιο από μία μεταλλευτική εταιρεία στην Ισπανία, γι’ αυτό και το μέταλλο προστέθηκε το 2020 στον κατάλογο κρίσιμων υλικών της ΕΕ. Η Ισπανία είναι ο κορυφαίος παγκόσμιος προμηθευτής του μετάλλου, καλύπτοντας περίπου το 1/3 των παγκόσμιων εξαγωγών.

Άλλες πιθανές πηγές: Θεωρητικά, η ΕΕ θα μπορούσε να εισάγει το μαλακό μέταλλο από το Ιράν ή την Κίνα. Αλλά σε αυτή την περίπτωση, οι εταιρείες της ΕΕ είναι απίθανο να θελήσουν να διαφοροποιηθούν από την Ισπανία προς αυτές τις γεωπολιτικά επικίνδυνες χώρες.

Κοβάλτιο

Για αιώνες, το κοβάλτιο χρησιμοποιούνταν κυρίως για την παρασκευή μπλε χρωστικών ουσιών. Τώρα διαδραματίζει βασικό ρόλο στις βιομηχανίες ψηφιακής και πράσινης ενέργειας ως κύριο συστατικό των επαναφορτιζόμενων μπαταριών για smartphones και ηλεκτρικά αυτοκίνητα. Χρησιμοποιείται επίσης στις τουρμπίνες αεροσκαφών.

Από πού το προμηθεύεται η ΕΕ: Εξαρτάται σε ποσοστό άνω του 80% από τις εισαγωγές από τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό. Η Φινλανδία και η Γαλλική Γουιάνα παρέχουν επίσης μικρά μερίδια του μετάλλου.

Άλλες πιθανές πηγές: Η Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό κυριαρχεί στην παγκόσμια αγορά κοβαλτίου, αλλά οι εισαγωγές από τη χώρα έχουν συνδεθεί με παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και παιδική εργασία. Εκτός από την αύξηση της εγχώριας παραγωγής, η ΕΕ θα μπορούσε επίσης να εισάγει κοβάλτιο από τον Καναδά ή ακόμη και από την Κίνα.

Πλατίνα

Η βιομηχανία κοσμημάτων χρησιμοποιεί το μέταλλο, αλλά είναι επίσης το μαγικό συστατικό στους αυτοκαταλύτες, μια συσκευή που καθιστά τα καυσαέρια των αυτοκινήτων λιγότερο ρυπογόνα. Θα βρείτε την ομάδα των μετάλλων πλατίνας, η οποία περιλαμβάνει το παλλάδιο, σε ένα ευρύ φάσμα τομέων, από τηλεοράσεις πλάσματος και αερόσακους αυτοκινήτων μέχρι βηματοδότες.

Από πού την προμηθεύεται η ΕΕ: Εξαρτάται πλήρως από τις εισαγωγές από τη Νότια Αφρική, τη Ρωσία και τις ΗΠΑ.

Άλλες πιθανές πηγές: ο Καναδάς και η Ζιμπάμπουε εξορύσσουν επίσης πλατίνα και παλλάδιο.

Γραφίτης

Βρίσκεται στα… μολύβια αλλά χρησιμοποιείται επίσης σε αντικείμενα όπως μπαταρίες και για τη θέρμανση χαλυβουργείων.

Από πού τον προμηθεύεται η ΕΕ: Οι εταιρείες της ΕΕ αγοράζουν περίπου το ήμισυ του φυσικού γραφίτη από την Κίνα, αλλά τον προμηθεύονται επίσης από τη Βραζιλία, τη Νορβηγία και τη Ρουμανία.

Άλλες πιθανές πηγές: Η ΕΕ έχει μικρή εγχώρια παραγωγή στην Αυστρία και τη Γερμανία, αλλά θα μπορούσε επίσης να προμηθεύεται γραφίτη από περίπου 20 άλλες χώρες, όπως η Μαδαγασκάρη, η Ουκρανία ή το Βιετνάμ.

Λίθιο

Μια από τις πιο περιζήτητες πρώτες ύλες, και για καλό λόγο: είναι ένα από τα κορυφαία υλικά για τις μπαταρίες, καθιστώντας το κεντρικό στοιχείο για την παραγωγή ηλεκτρικών οχημάτων.

Από πού το προμηθεύεται η ΕΕ: Οι περισσότερες ανάγκες της ΕΕ σε λίθιο καλύπτονται από τη Χιλή, αλλά προμηθεύεται επίσης λίθιο από τις ΗΠΑ και τη Ρωσία.

Άλλες πιθανές πηγές: Η Ευρώπη έχει τη δυνατότητα να αντλήσει λίθιο από το έδαφός της, σε χώρες όπως η Πορτογαλία, η Τσεχία και η Ισπανία, αλλά τα περισσότερα έργα έχουν προσκρούσει σε τοπικές αντιδράσεις. Το μέταλλο είναι επίσης άφθονο σε χώρες που βρίσκονται πιο μακριά, όπως η Αργεντινή, η Βολιβία, οι ΗΠΑ, η Αυστραλία και η Κίνα.

Πυρίτιο

Το μεταλλικό πυρίτιο βρίσκεται σε κυψέλες ηλιακών συλλεκτών και ημιαγωγούς, καθιστώντας το απαραίτητο για τους τομείς της καθαρής ενέργειας και της ψηφιακής τεχνολογίας. Επειδή κάνει επίσης το αλουμίνιο πιο ανθεκτικό, το πυρίτιο χρησιμοποιείται επίσης σε αυτοκίνητα και αεροπλάνα.

Από πού το προμηθεύεται η ΕΕ: Α γοράζουν ήδη μεταλλικό πυρίτιο από τη Νορβηγία, τη Γαλλία, την Κίνα, τη Γερμανία και την Ισπανία.

Άλλες πιθανές πηγές: Η Βραζιλία και οι ΗΠΑ είναι άλλοι πιθανοί προμηθευτές πυριτίου.