Ψηφιοποίηση ΑΦΜ και κλειδάριθμου: Τι άλλαξε για πολίτες και δημόσια διοίκηση

Περίπου 4,9 εκατ. ευρώ ετησίως εξοικονομήθηκαν για πολίτες και δημόσια διοίκηση, από εξάλειψη μετακινήσεων και αναμονής σε «ουρές», ποσό που αντιστοιχεί σε μείωση κατά 71%, ενώ εξαλείφθηκαν 414 χιλ. «ουρές» σε ετήσια βάση. Αυτά είναι ορισμένα από τα οφέλη που έφερε η απλούστευση και ψηφιοποίηση διοικητικών διαδικασιών της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ), σύμφωνα με την μέτρηση του διοικητικού βάρους (χρηματικού κόστους και χρόνου) της διαδικασίας που αφορά την απόδοση Αριθμού Φορολογικού Μητρώου (ΑΦΜ) και κλειδάριθμου σε φυσικά πρόσωπα.

Οι μετρήσεις πραγματοποιήθηκαν στο πλαίσιο του έργου «Σχεδιασμός και εφαρμογή μεθοδολογικής προσέγγισης για την εκτίμηση της μείωσης του κόστους και του χρόνου για τη Δημόσια Διοίκηση, τους πολίτες και επιχειρήσεις λόγω της εισαγωγής της πύλης gov.gr και της ένταξης σε αυτή ψηφιοποιημένων υπηρεσιών» που υλοποιεί το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης και Ηλεκτρονικού Περιεχομένου (ΕΚΤ), με χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Η μέτρηση διοικητικού βάρους αφορά σε είκοσι επιλεγμένες υπηρεσίες που έχουν ενταχθεί στην πύλη «gov.gr» και εκτελούνται εξολοκλήρου ή εν μέρει ηλεκτρονικά.

Αξίζει να αναφέρουμε ότι η διαδικασία απόδοσης ΑΦΜ και κλειδάριθμου για φυσικά πρόσωπα, πλήρως ψηφιοποιημένη από τον Δεκέμβριο 2023, επιτρέπει στους πολίτες να υποβάλλουν αιτήσεις και να ολοκληρώνουν όλη τη διαδικασία ηλεκτρονικά μέσω της πλατφόρμας myAADΕ. Στο πλαίσιο του έργου, πραγματοποιήθηκε συγκριτική μέτρηση του διοικητικού βάρους (κόστους και χρόνου) για τους πολίτες και τη Δημόσια Διοίκηση πριν και μετά την ψηφιοποίηση. Παράλληλα, αξιολογήθηκαν τα περιβαλλοντικά οφέλη (μείωση των εκπομπών CO₂) λόγω της μείωσης μετακινήσεων και της χρήσης χαρτιού.

Ποια είναι τα κύρια συμπεράσματα

Τα κυριότερα συμπεράσματα είναι:

• Εξοικονομήθηκαν περίπου 4,9 εκατ. ευρώ ετησίως για πολίτες και Δημόσια Διοίκηση, από εξάλειψη μετακινήσεων και αναμονής σε «ουρές», ποσό που αντιστοιχεί σε μείωση κατά 71%.
• Εξαλείφθηκαν 414 χιλ. «ουρές» σε ετήσια βάση.
• 32 λεπτά είναι ο μέσος χρόνος που αφιερώνει πλέον ο αιτών για ολοκλήρωση της διαδικασίας, έναντι 2 ωρών και 37 δευτερολέπτων που χρειάζονταν αρχικά, καθώς δύνανται να εξαλειφθούν οι χρόνοι μετάβασης και αναμονής σε ΔΟΥ.
• Το διοικητικό βάρος, σε όρους χρόνου που δαπανάται, μειώθηκε κατά 79% για τους πολίτες και κατά 23% για τη Δημόσια Διοίκηση (μεσοσταθμική εξοικονόμηση χρόνου υλοποίησης διαδικασίας: 70% για φυσικά πρόσωπα και Δημόσια Διοίκηση).
• Η εξοικονόμηση που επιτυγχάνεται ως προς τη χρήση εντύπων (φύλλων χαρτιού) υπολογίζεται στο 97% ή 1,5 εκατ. φύλλα ετησίως.
• Η εξοικονόμηση σε όρους εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα που επιτυγχάνεται λόγω της μείωσης των μετακινήσεων (393 χιλ. λιγότερες μετακινήσεις με αυτοκίνητο) και της χρήσης χαρτιού εκτιμάται στους 945 τόνους CO₂ ετησίως.
• Στα οφέλη προστίθεται και η μείωση της πίεσης στις διοικητικές υπηρεσίες επιτρέπει στα στελέχη να επικεντρωθούν σε άλλες εργασίες που απαιτούν φυσική παρουσία, όπως και
• η μείωση των μετακινήσεων από και προς τα φυσικά σημεία εξυπηρέτησης. Ως εκ τούτου, δεν μειώνονται μόνο οι ώρες που καταναλώνει ένας πολίτης στις «ουρές», στην μετακίνησή του, βιώνοντας πολλές φορές την «κίνηση» ή δυσκολία να φτάσει στην εκάστοτε υπηρεσία, αλλά υπάρχει και σημαντική μείωση των εκπομπών CO2, που οφείλονται σε αυτές τις μετακινήσεις.

Να υπενθυμίσουμε ότι η διαδικασία απόδοσης ΑΦΜ και Κλειδαρίθμου απευθύνεται σε φυσικά πρόσωπα, κυρίως άτομα που ενηλικιώνονται και χρειάζονται ΑΦΜ, καθώς και σε αλλοδαπούς που διαμένουν νόμιμα στη χώρα και διαθέτουν τα απαιτούμενα έγγραφα ταυτοποίησης, όπως διαβατήριο ή άδεια διαμονής. Επιπλέον, η διαδικασία αφορά και ανήλικους κάτω των 18 ετών, αλλά σε αυτή την περίπτωση απαιτείται η γονική συναίνεση ή άλλες νομικές διαδικασίες για την εκπροσώπησή τους.

Σύμφωνα με τη νέα διαδικασία, η οποία ισχύει από την 1η Δεκεμβρίου 2023, η απόδοση ΑΦΜ και Κλειδαρίθμου πραγματοποιείται εξ ολοκλήρου ηλεκτρονικά μέσω της πλατφόρμας της ΑΑΔΕ, myAADE. Το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης και Ηλεκτρονικού Περιεχομένου (ΕΚΤ), ως ένας δημόσιος οργανισμός που προωθεί τη γνώση, την έρευνα, την καινοτομία και τον ψηφιακό μετασχηματισμό, αποτελεί τον Εκτελεστικό Μηχανισμό του Παρατηρητηρίου της Γραφειοκρατίας.