Προσχέδιο προϋπολογισμού με παροχές αλλά και μήνυμα στις αγορές
Σήμα στις διεθνείς αγορές και τους επενδυτές για θετικές εξελίξεις στην ελληνική οικονομία το 2024 με επιτάχυνση της ανάπτυξης στο 3%, άλμα 12,1% στις επενδύσεις, υψηλό πρωτογενές πλεονάσματος στο 2% του ΑΕΠ και αισθητή αποκλιμάκωση του πληθωρισμού στο 2,4% επιχειρεί να στείλει το οικονομικό επιτελείο με τη κατάθεση σήμερα στη Βουλή του προσχεδίου του νέου προϋπολογισμού
Την ίδια ώρα ενεργοποιεί πακέτο πρόσθετων παροχών ύψους 1 δις. ευρώ για το νέο έτος με αυξήσεις μισθών και συντάξεων, φοροελαφρύνσεις και ενισχύσεις ειδικών επιδομάτων εξαντλώντας τα δημοσιονομικά περιθώρια με αρμόδια στελέχη να αφήνουν ανοιχτό το παράθυρο για νέες παρεμβάσεις εφόσον το επιτρέψουν οι ταμειακές αντοχές. Επίσης λόγω της κλιματικής αλλαγής στο νέο προϋπολογισμό προβλέπεται αποθεματικό 600 εκατ. ευρώ για αποζημιώσεις και αποκατάσταση ζημιών στην παραγωγή και τις υποδομές από φυσικές καταστροφές
Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες το προσχέδιο του προϋπολογισμού προβλέπει σημαντική πρόοδο στα μεγέθη-κλειδιά για την οικονομία το 2024. Ειδικότερα:
Ρυθμός ανάπτυξης. Ανεβάζει ταχύτητα στο 3% ενώ για φέτος ο πήχης αναθεωρείται προς τα πάνω στο 2,3% έναντι αρχικής πρόβλεψης για 1,8% με βασικές κινητήριες δυνάμεις τις δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις οι οποίες εκτιμάται ότι αυξηθούν κατά 12,1% από 8,3% το 2023 και τα κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης που αναμένεται να συμβάλλουν κατά 1,7 ποσοστιαίες μονάδες στην μεγέθυνση της οικονομίας. Ανοδικά στο ρυθμό ανάπτυξης αναμένεται να επιδράσουν η αναβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας τη χώρας στην επενδυτική βαθμίδα και από τους υπόλοιπους οίκους αξιολόγησης, η πραγματοποίηση κρίσιμων μεταρρυθμίσεων και η ανάκαμψη του τουρισμού. Σε ονομαστικούς όρους ο ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ θα ξεπεράσει το 4,1% που ήταν ο μέσος όρος της πενταετίας πριν την είσοδο της χώρας στο μνημόνιο. Πάντως το τελικό κείμενο του προϋπολογισμού που θα κατατεθεί στη Βουλή το Νοέμβριο θα περιλαμβάνει και εναλλακτικό δυσμενές σενάριο που θα κατεβάζει μία μονάδα τον ρυθμό επέκτασης σε περίπτωση έντασης της πληθωριστικής κρίσης και αναταράξεων στο διεθνές περιβάλλον
Πλεόνασμα. Ο στόχος ανεβαίνει στη περιοχή του 2% του ΑΕΠ ενώ για το τρέχον έτος αναπροσαρμόζεται στο 0,9% του ΑΕΠ έναντι αρχικής πρόβλεψης για 0,7%. Όπως επισημαίνουν στελέχη του οικονομικού επιτελείου η χώρα επιστρέφει δυναμικά στο δρόμο της δημοσιονομικής εξυγίανσης και της ταχύτερης μείωση του δημόσιου χρέους τηρώντας και τις δεσμεύσεις που έχει αναλάβει έναντι των ευρωπαϊκών θεσμών.
Πληθωρισμός. Προβλέπεται αποκλιμάκωση του εναρμονισμένου δείκτη τιμών καταναλωτή στο 2,4% από 4%-5% που προβλέπεται για φέτος. Επισημαίνεται ότι οι ανατιμήσεις στα τρόφιμα συνεχίζουν να τρέχουν με υψηλού ρυθμούς πάνω από 10,7% ενώ ορατός είναι ο κίνδυνος νέων εστιών ανάφλεξης της ακρίβειας μετά τις καταστροφές από τη θεομηνία στον αγροτικό και κτηνοτροφικό τομέα της Θεσσαλίας και του Έβρου. Επίσης μία ακόμα αβεβαιότητα για τη πορεία του πληθωρισμού πηγάζει από τις διεθνείς τιμές του πετρελαίου που το τελευταίο διάστημα βρίσκονται σε ανοδική τροχιά και ουδείς είναι σε θέση να προβεί σε ασφαλείς εκτιμήσεις για τη πορεία των τιμών το επόμενο έτος. Σημειώνεται ότι ο νέος προϋπολογισμός έχει συνταχθεί με πρόβλεψη για μέση τιμή του αργού πετρελαίου στα 81,2 δολάρια το βαρέλι από 81,8 δολάρια το βαρέλι το 2023.
Κατανάλωση. Ο ρυθμός αύξησης της ιδιωτικής κατανάλωσης αναμένεται να επιβραδυνθεί στο 1,6% έναντι 2μ5% φέτος ενώ η δημόσια κατανάλωση θα παρουσιάσει μείωση κατά 1,3% έναντι αύξησης 0,3% φέτος λόγω κυρίως της απόσυρσης μέτρων στήριξης σύμφωνα με τις ευρωπαϊκές «επιταγές».
Εισαγωγές- εξαγωγές. Το έλλειμμα του ονομαστικού ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών εκτιμάται ότι θα βελτιωθεί περαιτέρω κατά περίπου 300 εκατ. ευρώ σε ετήσια βάση υποχωρώντας στο 4,2% του ΑΕΠ από 4,5% το 2023 καθώς οι εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών θα τρέξουν με υψηλότερο ρυθμό 6,3% από 2,7% φέτος ενώ οι εισαγωγές θα σημειώσουν αύξηση 4,5% έναντι 2,2%
Απασχόληση-ανεργία. Επιβράδυνση στο 0,9% από 1,4% φέτος αναμένεται να σημειώσει η απασχόληση ενώ η ανεργία θα υποχωρήσει στο 10,6% έναντι 11,2% το 2023 με βάση την μεθοδολογία της Έρευνας Εργατικού Δυναμικού και σε 9% από 9,55 με βάση τους εθνικούς λογαριασμούς
Στο τομέα των εισοδημάτων και της φορολογίας το προσχέδιο του προϋπολογισμού του 2024 φέρνει αυξήσεις σε μισθούς, συντάξεις και επιδόματα και «κούρεμα» φόρων για δημόσιους υπάλληλους, συνταξιούχους, ελεύθερους επαγγελματίες, ιδιοκτήτες ακινήτων και οικογένειες με παιδιά.
Αναλυτικότερα από 1-1-2024 έρχονται:
Αυξήσεις 6,5%-10,5% στους μισθούς στο Δημόσιο
Μετά από 14 χρόνια 660.000 δημόσιοι υπάλληλοι θα λάβουν αυξήσεις κατά μέσον όρο 6,5%-10,5% στους βασικούς μισθούς και τα επιδόματα θέσης ευθύνης ενώ εκατοντάδες χιλιάδες με παιδιά θα λάβουν πρόσθετες αυξήσεις λόγω της αύξησης των οικογενειακών επιδομάτων. Σύμφωνα με το υπουργείο Οικονομικών κάθε δημόσιος υπάλληλος θα λάβει επιπλέον 1.292 ευρώ μικτά ή 800 ευρώ καθαρά το χρόνο ενώ αν συνυπολογιστούν η κατάργηση της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης, της εισφοράς 1% υπέρ του Ταμείου Πρόνοιας Δημοσίων Υπαλλήλων η αύξηση του αφορολόγητου για κάθε παιδί και άλλες παρεμβάσεις η μέση ετήσια αύξηση ανά υπάλληλο ανεβαίνει σε 2.084 ευρώ μικτά ή 1.476 ευρώ καθαρά.
Για παράδειγμα
-δημόσιος υπάλληλος με 2 παιδιά θα έχει αύξηση 70 ευρώ τον μήνα στον μισθό του και επιπλέον 50 ευρώ από την αύξηση της οικογενειακής παροχής για τα δυο παιδιά. Αυτό σημαίνει ότι το συνολικό ετήσιο όφελος είναι 1.440 ευρώ. Αν ο υπάλληλος αυτός κατέχει και την θέση τμηματάρχη τότε θα έχει επιπλέον όφελος της τάξεως των 87 ευρώ τον μήνα λόγω της αύξησης κατά 30% του επιδόματος θέσης ευθύνης. Επομένως το συνολικό ετήσιο όφελος κυμαίνεται στα 2.484 ευρώ μικτά ή 1.540 ευρώ καθαρά.
-υπάλληλος πανεπιστημιακής εκπαίδευσης σε θέση Διευθυντή με 1 παιδί θα δει 70 ευρώ τον μήνα αύξηση μισθού και επιπλέον 20 ευρώ τον μήνα αύξηση της οικογενειακής παροχής για το παιδί. Επιπλέον θα δει 30% αύξηση του επιδόματος θέσης ευθύνης που λαμβάνει, δηλαδή επιπλέον 135 ευρώ τον μήνα. Ετήσιο όφελος: 2.700 ευρώ μικτά ή 1674 ευρώ καθαρά.
-υπάλληλος υποχρεωτικής εκπαίδευσης με 2 παιδιά θα λάβει 70 ευρώ τον μήνα αύξηση μισθού και επιπλέον 50 ευρώ αύξηση της οικογενειακής παροχής για τα δυο τέκνα. Συνολικό ετήσιο όφελος: 1.440 ευρώ μικτά ή 893 ευρώ καθαρά. Η ποσοστιαία αύξηση των εισοδημάτων του ξεπερνά το 12%.
-λέκτορας με 2 παιδιά με αποδοχές 1.889 ευρώ θα δει αύξηση του μισθού του στις 2.208 ευρώ λόγω και της επιπλέον αύξησης που θα λάβει κατ’ εφαρμογή των σχετικών αποφάσεων του ΣτΕ, αλλά και της θέσπισης του επιδόματος βιβλιοθήκης. Στην αύξηση αυτή συμπεριλαμβάνεται η οριζόντια αύξηση 70 ευρώ καθώς και η αύξηση της οικογενειακής παροχής για τα δυο παιδιά (επιπλέον 50 ευρώ). Η συνολική αύξηση των αποδοχών του από όλα τα παραπάνω ξεπερνά το 16,8%.
Επισημαίνεται ότι με βάση το νέο μισθολόγιο που ισχύει από τις αρχές του νέου έτους:
-αυξάνεται κατά 70 ευρώ μικτά ο βασικός μισθός όλων των δημοσίων υπαλλήλων.
-αυξάνεται από 20 έως 50 ευρώ το οικογενειακό επίδομα για 334.000 δημοσίους υπαλλήλους. Έτσι η οικογενειακή παροχή θα διαμορφωθεί στα 70 ευρώ από 50 ευρώ τον μήνα για δημόσιο υπάλληλο με 1 εξαρτώμενο τέκνο, στα 120 ευρώ από 70 ευρώ για υπάλληλα με 2 παιδιά, στα 170 ευρώ από 120 ευρώ τον μήνα για δημόσιο υπάλληλο με 3 παιδιά και στα 220 ευρώ από 170 ευρώ τον μήνα για υπάλληλο με 4 παιδιά. Για κάθε παιδί από το πέμπτο και μετά ισχύει η προσαύξηση κατά 70 ευρώ τον μήνα.
-αυξάνεται κατά 30% το επίδομα θέσης ευθύνης για περίπου 65.000 δημόσιους υπάλληλους (τμηματάρχες, υποδιευθυντές, διευθυντές, γενικούς διευθυντές, ένστολοι, ιατροί του ΕΣΥ, ερευνητές, προϊστάμενοι εκπαίδευσης κ.α). Για παράδειγμα ένας τμηματάρχης θα λάβει επιπλέον 87 ευρώ, ένας υποδιευθυντής 105 ευρώ, ένας διευθυντής 135 ευρώ και ένας γενικός διευθυντής 300 ευρώ περισσότερα τον μήνα. Το επιπλέον δημοσιονομικό κόστος ανέρχεται σε 51,6 εκατ. ευρώ κατ’ έτος.
– αυξάνεται κατά 15 ευρώ του επιδόματος ιδιαιτέρων συνθηκών εργασίας για 112.000 στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων και των Σωμάτων Ασφαλείας που είναι έγγαμοι ή έχουν παιδιά. Το επίδομα αναπροσαρμόζεται από 55 ευρώ σε 70 ευρώ για τους έγγαμους χωρίς τέκνα και από 115 ευρώ σε 130 ευρώ για τους έγγαμους με τέκνα.
– Αυξάνεται από 100 στα 130 ευρώ το επίδομα παραμεθορίου που λαμβάνουν 21.200 στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων, του Λιμενικού, της Ελληνικής Αστυνομίας και του Πυροσβεστικού Σώματος.
– αυξάνονται μεσοσταθμικά κατά 10% οι μισθοί 12.500 μελών ΔΕΠ με τη θέσπιση ειδικού επιδόματος βιβλιοθήκης αναδρομικά από 07/10/2022. Επιπλέον στα μέλη ΔΕΠ των ΑΕΙ αυξάνεται κατά 5% ο βασικός τους μισθός και χορηγείται ειδικό επίδομα βιβλιοθήκης από 100 έως 200 ευρώ ανάλογα την εκπαιδευτική βαθμίδα.
– αυξάνεται ο βασικός μισθών διδακτικού προσωπικού άλλων φορέων της Τριτοβάθμιας εκπαίδευσης (ΑΣΕΙ, ΑΕΑ, ΑΕΝ, ΙΕΠ) από 2,5% έως 4% και χορηγείται ειδικό επίδομα βιβλιοθήκης από 100 έως 150 ευρώ, αναλόγως την εκπαιδευτική βαθμίδα.
– αυξάνεται η χιλιομετρική αποζημίωση των υπαλλήλων από τα 0,15 ευρώ στα 0,20 ευρώ για μετακινήσεις που αφορούν υπηρεσιακές ανάγκες. Επιπλέον αναπροσαρμόζονται οι δαπάνες διανυκτέρευσης στο εσωτερικό από 25% έως 33%, καθώς και στο εξωτερικό κατά 10%.
Επίσης αυξάνονται τα έξοδα διανυκτέρευσης ενστόλων στα επίπεδα που ισχύουν με το νέο μισθολόγιο για τους υπόλοιπους δημοσίους υπαλλήλους ενώ για
Τέλος για περίπου 300 πιλότους και πληρώματα πυροσβεστικών αεροσκαφών αυξάνεται το πτητικό επίδομα κατά 2.000 ευρώ ετησίως.
Αυξήσεις 3,1% στις συντάξεις
Περίπου 1.800.000 συνταξιούχοι χωρίς προσωπική διαφορά η με προσωπική διαφορά κάτω από 10 ευρώ θα δουν αυξήσεις στη τσέπη τους από 25 έως 60 ευρώ το μήνα μικτά ανάλογα με το ύψος των αποδοχών. Εκτιμάται ότι από αυτούς 1,5 εκατ. θα λάβουν ολόκληρη την αύξηση του 3,1% ενώ 300.000 θα λάβουν μέρος της αύξησης καθώς θα συμψηφιστεί με το ποσό της προσωπικής διαφοράς.
Για παράδειγμα συνταξιούχους με μηνιαίες αποδοχές 814 ευρώ θα λάβει αύξηση 25,2 ευρώ προ φόρων και κρατήσεων, με 977 ευρώ η αύξηση διαμορφώνεται στα 30,2 ευρώ, με 1.121 ευρώ ανέρχεται σε 34,7 ευρώ, με 1.318 ευρώ η αύξηση είναι 40,8 ευρώ και για αποδοχές 1.980 ευρώ η φθάνει τα 61,3 ευρώ
Φοροελαφρύνσεις 90-220 ευρώ το χρόνο για 1,3 εκατ. οικογένειες με παιδιά
Η αναπροσαρμογή του αφορολόγητου ορίου κατά 1.000 ευρώ για μισθωτούς και συνταξιούχους φέρνει αυτόματα αυξήσεις στις καθαρές αποδοχές από 6,4 ευρώ έως 18,3 ευρώ λόγω μείωσης του παρακρατούμενου φόρου στις μηνιαίες αποδοχές.
Για παράδειγμα μισθωτός στο δημόσιο τομέα με ένα παιδί θα έχει αύξηση 7,5 ευρώ στις μηνιαίες αποδοχές του ενώ με δύο παιδιά και πάνω το κέρδος θα ανέλθει στα 18,3 ευρώ ενώ για για μισθωτό στον ιδιωτικό τομέα με ένα παιδί η αύξηση θα είναι 6,4 ευρώ το μήνα και για δύο και περισσότερα παιδιά θα διαμορφωθεί στα 15,7 ευρώ
Σε ετήσια βάση η ελάφρυνση ανέρχεται σε 90 ευρώ για μισθωτούς με ένα παιδί και σε 220 ευρώ για μισθωτούς με δύο παιδιά και άνω. Ανάλογη μείωση θα έχουν και οι κατά κύριο επάγγελμα αγρότες αλλά αυτή θα φανεί στο εκκαθαριστικό που θα λάβουν το 2025 μετά την υποβολή της φορολογικής δήλωσης.
Αναπροσαρμογή επιδομάτων
Για τους ελεύθερους επαγγελματίες και αγρότες το επίδομα μητρότητας από τους 4 μήνες θα διαμορφωθεί στους 9 μήνες και στο ύψος του κατώτατου μισθού από 150 έως 200 ευρώ που είναι σήμερα
Δωρεάν φάρμακα
Μονιμοποιείται η απαλλαγή των πρώην δικαιούχων Ε.Κ.Α.Σ. από τη συμμετοχή τους στη φαρμακευτική δαπάνη.
Έκπτωση 10% στον ΕΝΦΙΑ
Πάνω πάνω από 1 εκατ. φυσικά πρόσωπα που έχουν ασφαλίσει την κατοικία τους έναντι φυσικών καταστροφών (πυρκαγιά, σεισμός, πλημμύρες) καθώς και όσοι έχουν αποκτήσει κατοικία με στεγαστικό δάνειο θα έχουν μείωση κατά 10% στον ΕΝΦΙΑ που θα κληθούν να καταβάλλουν το 2024. Ωστόσο για να λάβουν ολόκληρη την έκπτωση του 10% θα πρέπει να έχουν ασφαλίσει το 100% της φορολογητέας αξίας της κατοικίας ή των κατοικιών τους για ολόκληρο το 2023. Σε διαφορετική περίπτωση η μείωση του φόρου θα είναι αναλογική τη διάρκειας ασφάλισης που δεν μπορεί να είναι μικρότερη από τρείς μήνες.
Για παράδειγμα ιδιοκτήτης που καλείται να πληρώσει ΕΝΦΙΑ ύψους 400 ευρώ το 2024 εφόσον έχει ασφαλίσει τη κατοικία του για ολόκληρο το 2023 θα πληρώσει 360 ευρώ δηλαδή θα έχει όφελος 40 ευρώ. Φορολογούμενος με ΕΝΦΙΑ 1.000 ευρώ θα καταβάλλει 900 ευρώ δηλαδή θα έχει ελάφρυνση 100 ευρώ, για ΕΝΦΙΑ 1.500 ευρώ ο φόρος μειώνεται κατά 150 ευρώ στα 1.350 ευρώ και για ΕΝΦΙΑ 2.000 ευρώ το όφελος είναι 200 ευρώ.
Για ασφάλιση της κατοικίας για 6 μήνες το 2023 η μείωση του ΕΝΦΙΑ θα είναι 5% για 9 μήνες 7,5%, για 3 μήνες 2,5% ενώ για ασφάλιση 2 μηνών δεν προβλέπεται καμία έκπτωση
Έτσι φορολογούμενος που καλείται να πληρώσει το ΕΝΦΙΑ ύψους 400 ευρώ το 2024 εάν μέσα στο τρέχον έτος έχει ασφαλίσει τη κατοικία του για 6 μήνες αντί μείωση 40 ευρώ θα έχει 20 ευρώ (400 ευρώ Χ 5%) ενώ για τρείς μήνες ασφάλιση το όφελος θα είναι 10 ευρώ (400 ευρώ Χ 2,5%)
