Πριν και μετά: Πώς θα μεταμορφώσουν τα σεληνιακά τοπία της Πτολεμαΐδας οι επενδύσεις της ΔΕΗ (video)
Αποκατάσταση τοπίου, γκρέμισμα των καμινάδων και δημιουργία λιμνών για την αντλησιοταμίευση στα πρώην ορυχεία λιγνίτη είναι μερικά από τα έργα που θα λάβουν χώρα τα επόμενα χρόνια από την ΔΕΗ αλλάζοντας ριζικά την εικόνα στην Δυτική Μακεδονία.
Το σοκ της απολιγνητοποίησης δίνει την θέση του σε εμβληματικό επενδυτικό πλάνο που θα αλλάξει ριζικά χρήσεις αλλά και την όψη του τοπίου στην Πτολεμαΐδα και στις γύρω περιοχές της Δυτικής Μακεδονίας όπου χτυπάει τις τελευταίες δεκαετίες η ενεργειακή καρδιά της Ελλάδας. Όπως ανέφερε χθες κατά την παρουσίαση του επενδυτικού σχεδίου ο Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος του Ομίλου ΔΕΗ, κ. Γεώργιος Στάσσης, "οι επενδύσεις της ΔΕΗ είναι η αρχή ώστε η Δυτική Μακεδονία να επανεφεύρει τον εαυτό της (...) Οι άνθρωποι που δούλεψαν στη ΔΕΗ στην περιοχή θα δουν τα παιδιά τους να δουλεύουν κι αυτά στον ίδιο τόπο. Αλλά αντί να αναπνέουν τη σκόνη του λιγνίτη με μαυρισμένα ρούχα, θα εργάζονται σε σύγχρονους και τεχνολογικά εξελιγμένους χώρους εργασίας".
Μπορεί η δημιουργία των Mega Data Centers να είναι αυτά που έχουν κλέψει την παράσταση τις τελευταίες ημέρες καθώς η ΔΕΗ μετατρέπεται σε PowerTech όμιλο όμως πριν φθάσουμε σε αυτό το σημείο θα έχουν προηγηθεί σημαντικά έργα που θα "πρασινίσουν" τους χώρους των πρώην λιγνιτικών εγκαταστάσεων διατηρώντας τους παραγωγικούς στον χώρο της ενέργειας.
Αποκαταστάσεις εδαφών
Όσον αφορά στις αποκαταστάσεις εδαφών, ο Όμιλος ΔΕΗ είχε σχεδόν 200.000 στρέμματα στην ευρύτερη περιοχή, στη λεκάνη λιγνιτικών αποθεμάτων, από την Κοζάνη έως τη Φλώρινα. Από αυτά, περίπου 80.000 στρέμματα επιστρέφονται σταδιακά στο Δημόσιο, στη Μετάβαση, έτοιμα για τη χρήση που το Δημόσιο έχει προβλέψει.
Βάσει του πλάνου που ανακοίνωσε ο Όμιλος ΔΕΗ για τη Δυτική Μακεδονία, με επενδύσεις ύψους 270 εκατ. ευρώ, τα έργα αποκατάστασης θα δημιουργήσουν 500 θέσεις εργασίας, μεταμορφώνοντας την περιοχή τα επόμενα χρόνια. Στα εδάφη προβλέπονται από τη Μετάβαση διάφορες χρήσεις και η ΔΕΗ τα παραδίδει πλήρως αποκατεστημένα και συνεργάζεται στενά με τους αρμόδιους φορείς, καθ’ όλη τη διάρκεια της διαδικασίας.
Αξίζει να σημειωθεί, ότι οι αποκαταστάσεις εδαφών τον Όμιλο ΔΕΗ δεν είναι κάτι νέο, ξεκίνησαν ήδη από τις πρώτες εξορύξεις λιγνίτη. Σε ανενεργά ορυχεία, δεκαετίες πριν, φυτεύτηκαν ακακίες, σφένδαμοι και πεύκα, λεβάντα και αρωματικά φυτά, έπειτα από τις αποκαταστάσεις που είχαν γίνει σε εκείνα τα εδάφη. Ο Όμιλος ΔΕΗ, πρακτικά εξόρυξε τον λιγνίτη που υπήρχε κάτω από το έδαφος, απόθεσε ξανά το χώμα στη θέση του και φύτεψε τα καταλληλότερα δέντρα για αποκαταστάσεις, ενώ σήμερα αναπτύσσονται ακόμα και οπωρώνες και αμπελώνες.
Έργα αποσύρσεων αξίας 130 εκατομμυρίων ευρώ με βάση την κυκλική οικονομία
Σύμφωνα με το αναπτυξιακό πλάνο για τη Δυτική Μακεδονία που παρουσίασε ο Όμιλος ΔΕΗ, περίπου €130 εκατ. θα επενδυθούν στις αποσύρσεις κτηρίων, εγκαταστάσεων, μέσων παραγωγής κ.α., τα οποία συνδέονται με την παραγωγή ενέργειας από λιγνίτη και δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν για κάποιον άλλο σκοπό παραγωγής ενέργειας.
Οι αποσύρσεις πραγματοποιούνται με τον πιο περιβαλλοντικά υπεύθυνο τρόπο. Ό,τι μπορεί να ανακυκλωθεί, ανακυκλώνεται. Ό,τι μπορεί να επαναχρησιμοποιηθεί, επαναχρησιμοποιείται. Σχεδόν το 95% των υλικών θα ανακυκλωθεί. Η απόσυρση αυτών των υλικών είναι ένα απαιτητικό, κοστοβόρο και χρονοβόρο έργο, το οποίο υλοποιείται από τον Όμιλο ΔΕΗ όχι απλώς ως τυπική υποχρέωση, αλλά διότι η εταιρεία θεωρεί καθήκον της να παραδώσει τον χώρο σε καλύτερη κατάσταση από ότι τον παρέλαβε. Συνολικά, ο Όμιλος ΔΕΗ θα επενδύσει 130 εκατ. ευρώ για τις αποσύρσεις που θα ολοκληρωθούν σταδιακά τα επόμενα χρόνια, καθώς κλείνουν και οι τελευταίες μονάδες λιγνίτη. Αυτές οι επενδύσεις ενισχύουν την τοπική οικονομία κατά την περίοδο μετάβασης, δημιουργώντας παράλληλα νέες θέσεις εργασίας.
Στο πλαίσιο της κυκλικής οικονομίας, για τα περισσότερα από τα 400 χιλιόμετρα ταινιοδρόμων που μετέφεραν τον λιγνίτη από τα σημεία εξόρυξης στα εργοστάσια ή τα υλικά στα σημεία απόθεσης, η ΔΕΗ δημιουργεί στα παλιά ορυχεία του Αμυνταίου μονάδα πυρόλυσης των ταινιοδρόμων. Έτσι, αντί να καταλήξουν σε κάποια χωματερή, οι ταινιόδρομοι θα υποβληθούν σε πυρόλυση, παράγοντας χρήσιμα χημικά, αέρια και έλαια, τα οποία θα αξιοποιηθούν από τις βιομηχανίες που τα χρειάζονται.
Λίμνες αντλησιοταμίευσης στα πρώην ορυχεία λιγνίτη
Επενδύσεις ύψους €940 εκατ. σε έργα αποθήκευσης ενέργειας ισχύος 860 MW στη Δυτική Μακεδονία ανακοίνωσε ο Όμιλος ΔΕΗ κατά την παρουσίαση του επενδυτικού πλάνου στην περιοχή. Η αποθήκευση ενέργειας είναι η λύση για τη στοχαστικότητα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και τα πρώην λιγνιτικά πεδία είναι ιδανικό μέρος για αυτό.
Η σημαντική αυτή επένδυση περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, την ανάπτυξη δύο αντλησιοταμιευτικών έργων, αξιοποιώντας τις φυσικές διαφορές υψομέτρου των ανενεργών λιγνιτικών ορυχείων και αναμένεται να δημιουργήσει περισσότερες από 1.300 θέσεις εργασίας κατά την κατασκευή, καθώς και εκατοντάδες μόνιμες θέσεις κατά τη λειτουργία.
Το πρώτο έργο αντλησιοταμίευσης θα αναπτυχθεί στο ορυχείο Καρδιάς, μετά την απόσυρση των πύργων ψύξης των παλιών μονάδων και θα έχει δυναμικότητα παραγωγής 320 MW για οκτώ ώρες, χρησιμοποιώντας τον πυθμένα του παλιού ορυχείου ως κάτω δεξαμενή. Η επένδυση ανέρχεται στα 430 εκατ. ευρώ και θα δημιουργήσει 600 θέσεις εργασίας. Αντίστοιχα, στο ορυχείο Νοτίου Πεδίου, ο Όμιλος σχεδιάζει μονάδα αντλησιοταμίευσης δυναμικότητας 240 MW για 12 ώρες, με κόστος 310 εκατ. ευρώ και τη δημιουργία 550 νέων θέσεων εργασίας. Και τα δύο έργα έχουν ήδη λάβει τις απαραίτητες άδειες από τη Ρυθμιστική Αρχή και βρίσκονται σε προχωρημένο στάδιο σχεδιασμού.
Τα έργα αντλησιοταμίευσης αντισταθμίζουν τη στοχαστικότητα των ΑΠΕ και συμβάλλουν στη σωστή κατανομή της παραγόμενης ενέργειας μέσα στην ημέρα. Ουσιαστικά, η αντλησιοταμίευση είναι μία σύγχρονη τεχνολογία αποθήκευσης ενέργειας, μεγάλης κλίμακας, που συμβάλλει στη σταθερότητα του δικτύου, με έναν αμιγώς πράσινο τρόπο.
Ένα τυπικό σύστημα αντλησιοταμίευσης περιλαμβάνει δύο ταμιευτήρες νερού - εγκατεστημένους σε διαφορετικό υψόμετρο - και υδροηλεκτρικούς στροβίλους (τουρμπίνες), οι οποίοι παράγουν ηλεκτρική ενέργεια. Η ηλεκτρική ενέργεια, κατά τις ώρες που δε χρησιμοποιείται, αξιοποιείται για να αντληθεί το νερό από τον κάτω ταμιευτήρα και να μεταφερθεί προς τον ταμιευτήρα, που βρίσκεται σε μεγαλύτερο υψόμετρο. Εκεί, αποθηκεύεται ως υδροηλεκτρικό απόθεμα. Όταν η ζήτηση ενέργειας αυξάνεται, το νερό ελευθερώνεται από τον πάνω ταμιευτήρα προς τον κάτω -και περνώντας μέσα από τις τουρμπίνες- παράγει ηλεκτρική ενέργεια.
Οι πρώην εξορυκτικές περιοχές του Ομίλου ΔΕΗ είναι ιδανικές για αυτή τη χρήση, καθώς οι λίμνες που απαιτούνται είναι σχεδόν έτοιμες, δεδομένου ότι υπάρχουν επιφανειακά ορυχεία με την απαραίτητη διαφορά υψομέτρου, που μπορούν εύκολα να γεμίσουν με νερό. Πρακτικά, ο Όμιλος αξιοποιεί τα ανενεργά ορυχεία, ορίζοντας τον νέο τους ρόλο σε ένα βιώσιμο πλαίσιο -και δίνει νέα πνοή στην περιοχή- δημιουργώντας ένα οικοσύστημα τεσσάρων λιμνών.
