Πράσινο μέρισμα αντί για πράσινο φόρο

Τουλάχιστον 100 χώρες σε όλον τον κόσμο επιβάλλουν  αυτή την περίοδο φόρους άνθρακα (carbon taxes).

Στην Ελλάδα πριν λιγες εβδομάδες αποφασίστηκε ένας ανάλογος φόρος τριών λεπτών του ευρώ (0,03) στο πετρέλαιο κίνησης που ονομάστηκε "πράσινο τέλος".

Κακώς ίσως χρησιμοποιήθηκε η λέξη "πράσινο" δεδομένου ότι οι φορολογούμενοι μισούν τους φόρους και καλό είναι να μην συνδυάζουν την αναγκαία πράσινη μετάβαση με χαράτσια.

Το ποιος θα πληρώσει την ενίσχυση των πράσινων δράσεων που συμβάλλουν στη μείωση των εκπομπών ρύπων (έργα ΑΠΕ, ανάπτυξη ηλεκτροκίνησης, ενεργειακή εξοικονόμηση κλπ.) ίσως επηρεάσει και την έκβαση της υπόθεσης.

Ας το έλεγαν "μαύρο τέλος" (ή έστω φόρο άνθρακα) γιατί αυτό μας περιμένει μετά την πανδημία αν δεν αναστρέψουμε την πορεία της κλιματικής αλλαγής. Αλλά το θέμα δεν είναι το όνομα. Έίναι η μεθοδολογία.

Ζήσαμε λοιπόν το 2020 τον πιο ζεστό Σεπτέμβριο τα τελευταία 141 χρόνια με πολύ υψηλές θερμοκρασίες στην αρκτική. Όταν η πανδημία πάψει να είναι στο επίκεντρο πρέπει να ασχοληθούμε πιο εντατικά με την κλιματική αλλαγή ως υπαρξιακή απειλή και κυρίως να την αντιμετωπίσουμε με την ίδια αποφασιστικότητα και λογική κατεπείγοντος οπως συμβαίνει και με τον κορονοϊό.

Ένα από τα εργαλεία λοιπόν είναι και ο φόρος άνθρακα (επιτρέψτε μου να μην το λέω "πράσινο τέλος").

Βασικά αυτός θεωρητικά τιμωρεί τα ορυκτά καύσιμα για το διοξείδιο του άνθρακα που εκπέμπεται όταν καίγονται. Οι μη ρυπογόνες βιομηχανίες παράγουν πιο ...αργά αλλά πιο καθαρά και δεν πληρώνουν φόρο ώστε τα προϊόντα τους να είναι πιο ανταγωνιστικά.

Οι φόροι άνθρακα όμως καλό είναι να επιβάλλονται πρωτογενώς, στο αρχικό στάδιο, και όχι σε όλη την αλυσίδα. Στην πετρελαιοπηγή και όχι στο στόμιο της μάνικας στο βενζινάδικο για να το γράψω απλά.

Στο ορυχείο (όταν μιλάμε για λιγνίτη) όχι στον καταναλωτή που θέλει να ζεσταθεί. Και αυτό δεν αφορά περιοριστικά την Ελλάδα. Γιατί είπαμε, παγκοσμίως οι φορολογούμενοι μισούν τους φόρους. Και είναι εξόχως προβληματικό την πράσινη μετάβαση να την πληρώσουν ως συνήθως "οι πολλοί" την ώρα που "οι λίγοι" που θησαύρισαν από τα ορυκτά θα επιδοτηθούν κιόλας για να αλλάξουν πεδίο κερδοφορίας!

Η προσθήκη φόρων συνήθως βλάπτει την οικονομία στο σύνολό της αλλά και το κόστος της κλιματικής αλλαγής δεν είναι μικρό και έχει μακροπρόθεσμες καταστροφικές επιπτώσεις στο ΑΕΠ.

Τεράστιες επενδύσεις στους μηχανισμούς πολιτικής προστασίας αλλά και κόστος ζημιών όπως για παραδειγμα στη χώρα μας με την πρόσφατη μεγάλη καταστροφή που προκλήθηκε στην Καρδίτσα έναν από τους παραγωγικότερες νομούς της χώρας αλλά και όπου αλλού συνέβησαν φυσικές καταστροφές πού οφείλονται στην κλιματική αλλαγή (Μάτι, Μάνδρα, Χαλκιδική κλπ).

Για να μην αναφέρω τι γίνεται αυτήν την περίοδο στην μακρινή Αυστραλία όπου λόγω καλοκαιριού, η χώρα καίγεται από άκρη σε άκρη με τεράστιες οικονομικές και περιβαλλοντικές συνέπειες.

Είναι λοιπόν τα "πράσινα τέλη" και ο τρόπος που τα διαχειρίζονται σήμερα τα κράτη η λύση;

Βοηθούν στην πραγματική συνειδητοποίηση τους πολίτες για τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής και την ανάγκη της πράσινης μετάβασης;

Αν αυτά τα 100 εκατομμύρια που προσδοκά η ελληνική κυβέρνηση εισπράττονταν και στη συνέχεια διανέμονταν ως  "πράσινο μέρισμα" στους πολίτες το αποτέλεσμα ίσως ήταν καλύτερο. Και συμβολικά και ουσιαστικά. Και να είναι "γενναίο". Όχι όπως τα ελάχιστα κατά κεφαλήν ευρώ που θα διανεμηθούν ως επιστροφή από τον ΔΕΔΔΗΕ για τα αιολικά πάρκα.

Θα μου πείτε. Και τι νόημα έχει ο φόρος που επιστρέφεται;

Αφενός ένας  ακόμη και σκληρότερος φόρος θα καθιστούσε τα αγαθά υψηλής έντασης άνθρακα λιγότερο ελκυστικά από τα "πράσινα" ευνοώντας τις φιλικές προς το περιβάλλον επιχειρήσεις.

Οι ρυπογόνες επιχειρήσεις θα είχαν ανάγκη και όχι απλώς κίνητρο να κάνουν τις δραστηριότητές τους λιγότερο επιβλαβείς. Την ίδια ώρα το πράσινο μέρισμα θα είχε τεράστιο κοινωνικό αντίκτυπο.

Όσο περισσότερα τα ταξίδια στο ...Ντουμπάι ή οι ενεργοβόρες Aston Martin τόσο μεγαλύτερα τα πράσινα μερίσματα σε νοικοκυριά χαμηλού εισοδήματος για να το φέρω και λίγο στην επικαιρότητα των social media στη χώρα μας.

[caption id="attachment_1750261" align="alignnone" width="1019"] Ο κ. Κωνσταντίνος Σκρέκας[/caption]

Δεν ξέρω αν είναι διατεθειμένοι οι κ.κ Σκρέκας ή Αμυράς που σιγά σιγά γνωρίζουν το καινούργιο τους γραφείο στο Υπουργείο Περιβάλλοντος να προχωρήσουν σε μία τέτοια ριζοσπαστική ιδέα. Ενδεχομένως να μην μπορούν κιόλας να το κάνουν στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Πάντως ας γνωρίζουν ότι η ιδέα έρχεται αλλά από το MIT και τον καθηγητή  μακροοικονομικών Henry D Jacoby. Τόσο εκείνος όσο και η πλειονότητα των μελών της επιστημονικής κοινότητας που ασχολούνται με την κλιματική αλλαγή θεωρούν ότι τα πολιτικά εργαλεία αντιμετώπισης της πρέπει να αλλάξουν.

[caption id="attachment_1750252" align="alignnone" width="1024"] Ο καθηγητής του MIT Henry D Jacoby εκτιμά ότι θα ήταν χρήσιμο οι πράσινοι φόροι να μετατραπούν σε πράσινα μερίσματα[/caption]