Πώς θα κινηθεί η γεωργία έως το 2040 - Ο «οδικός χάρτης» της Ευρώπης

Οι βάσεις πάνω στις οποίες θα στηριχθεί ο «οδικός χάρτης» για το μέλλον της γεωργίας και των τροφίμων της Ευρωπαϊκής Ένωσης το 2040 εξετάζονται αυτό το διάστημα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Ήδη έχει παρουσιαστεί το «Όραμά της για τη Γεωργία και τα Τρόφιμα» καθώς και η πορεία προς το προσεχές Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο το οποίο αφορά στον προϋπολογισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης μετά το 2027, στοχεύοντας σε έναν επόμενο μακροπρόθεσμο προϋπολογισμός, ο οποίος θα ικανοποιεί τις προσδοκίες και τις αναδυόμενες προτεραιότητες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

«Οι Ανακοινώσεις συνδυαστικά παρουσιάζουν τις στοχεύσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που θα επηρεάσουν στη συνέχεια τόσο τον Ευρωπαϊκό προϋπολογισμό όσο και το θεσμικό πλαίσιο της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής της επόμενης προγραμματικής περιόδου 2028-2034» είπε στο Αθηναϊκό - Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων ο Γενικός Γραμματέας Αγροτικής Πολιτικής και Διεθνών Σχέσεων του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Κώστας Μπαγινέτας.

Σύμφωνα με τον ίδιο «μπορούμε να πούμε ότι δίνεται και το έναυσμα για την έναρξη του διαλόγου για την επόμενη Κοινή Αγροτική Πολιτική μετά το 2027 και τις αλλαγές που αυτή θα περιλαμβάνει. Ο διάλογος αυτός πρέπει να εμβαθύνει στην πράξη, με συνεχή και αποτελεσματικότερη αλληλεπίδραση με τους γεωργούς, τους φορείς της αλυσίδας τροφίμων και την κοινωνία των πολιτών σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο στη χώρας μας, ώστε να αφουγκραστεί τις ανησυχίες και τις ιδέες τους».

Οι βασικές κατευθύνσεις που θα ακολουθήσει η Ευρωπαϊκή Ένωση στη συζήτηση για τη νέα Κοινή Αγροτική Πολιτική η οποία θα τεθεί σε εφαρμογή μετά το 2027, έχουν ως στόχο την καλύτερα στοχευμένη οικονομική στήριξη, τη συνύπαρξη του αγροτικού τομέα με τη φύση για καλύτερη στήριξη, την ανανέωση των γενεών, την επισιτιστική ανεξαρτητοποίηση αλλά και νέα προσέγγιση αναφορικά με τη χρηματοδότηση.

Καλύτερα στοχευμένη στήριξη

Η επισιτιστική ασφάλεια και η προστασία της φύσης στηρίζουν την ποιότητα ζωής της Ευρώπης, αλλά αντιμετωπίζουν συγκεκριμένες δυσκολίες. Με βάση τις συστάσεις από τον Στρατηγικό Διάλογο για το Μέλλον της Γεωργίας, και το Όραμα για τη Γεωργία και τα Τρόφιμα, μια Κοινή Αγροτική Πολιτική που είναι κατάλληλη για τον επιδιωκόμενο σκοπό πρέπει να παρέχει στοχευμένη στήριξη στους γεωργούς που τη χρειάζονται περισσότερο, να προωθεί θετικά περιβαλλοντικά και κοινωνικά αποτελέσματα μέσω ανταμοιβών και κινήτρων για υπηρεσίες οικοσυστήματος, καθώς και να στηρίζει τη δημιουργία ευνοϊκών συνθηκών για ακμάζουσες αγροτικές περιοχές.

Η δημόσια στήριξη μέσω της ΚΑΠ εξακολουθεί να είναι απαραίτητη για τη στήριξη του εισοδήματος των γεωργών. Ωστόσο, η μελλοντική στήριξη της ΚΑΠ θα είναι περισσότερο προσανατολισμένη προς τους γεωργούς που δραστηριοποιούνται ενεργά στην παραγωγή τροφίμων, την οικονομική ευρωστία των γεωργικών εκμεταλλεύσεων και τη διατήρηση του περιβάλλοντος.

Επιπλέον, η στήριξη θα πρέπει να προσανατολίζεται περαιτέρω προς στους γεωργούς που τη χρειάζονται περισσότερο, με ιδιαίτερη προσοχή στους γεωργούς σε περιοχές με φυσικούς περιορισμούς, στους γεωργούς νεαρής ηλικίας και στους νέους γεωργούς, καθώς και στις μεικτές γεωργικές εκμεταλλεύσεις. Αναφορικά με αυτό, θα εξεταστεί το ενδεχόμενο ενισχυμένης χρήσης μέτρων όπως η προοδευτική μείωση και η επιβολή ανώτατων ορίων, λαμβανομένων υπόψη των διαφορετικών διαρθρωτικών και τομεακών πραγματικοτήτων των κρατών μελών.

Συνύπαρξη του αγροτικού τομέα με τη φύση

Μια κλιματικά ουδέτερη οικονομία προσφέρει στους γεωργούς νέες ευκαιρίες για συμπληρωματικές πηγές εισοδήματος. Συγκεκριμένα παραδείγματα αποτελούν ο αναπτυσσόμενος τομέας της βιολογικής παραγωγής και οι οικολογικές γεωργικές πρακτικές (όπως η ανθρακοδεσμευτική γεωργία και η βιοοικονομία) που συνδυάζουν τις οικονομικές δυνατότητες με τα περιβαλλοντικά αποτελέσματα και την κοινωνική ευθύνη.

Η μελλοντική ΚΑΠ θα αξιολογήσει τον τρόπο με τον οποίο μπορεί να παρασχεθεί καλύτερη στήριξη στους γεωργούς για την περαιτέρω μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου από τις γεωργικές και κτηνοτροφικές δραστηριότητές τους. Επιπλέον, γίνονται σταδιακά βήματα για την άντληση χρηματοδότησης από τον ιδιωτικό τομέα, κάτι το οποίο θα πρέπει να διερευνηθεί περαιτέρω ως συμπληρωματική πηγή εισοδήματος πέραν της δημόσιας στήριξης.

Στρατηγική για την ανανέωση των γενεών

Το μέλλον της επισιτιστικής αυτοδυναμίας στην Ευρώπη το 2040 εξαρτάται από τους γεωργούς νεαρής ηλικίας και τους νέους γεωργούς του σήμερα. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα κατευθύνει τις εργασίες σχετικά με τη στρατηγική για την ανανέωση των γενεών, η οποία θα παρουσιαστεί το 2025, σε στενή συνεργασία με τα κράτη μέλη. Η στρατηγική αυτή θα παρέχει συστάσεις για την πολιτική αντίδραση και τα απαιτούμενα μέτρα, τόσο σε ενωσιακό όσο και σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο.

Επισιτιστική ανεξαρτητοποίηση

Σήμερα, η επισιτιστική αυτοδυναμία της Ευρωπαϊκής Ένωσης εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις εισαγόμενες εισροές, όπως τα λιπάσματα, οι ζωοτροφές, πρωτεΐνες και η ενέργεια. Ως εκ τούτου, η μείωση αυτών των στρατηγικών εξαρτήσεων και η ελαχιστοποίηση των κινδύνων για τις αλυσίδες εφοδιασμού είναι καίριας σημασίας.

Νέα προσέγγιση χρηματοδότησης

Υπό το πρίσμα των πολιτικών και δημοσιονομικών προκλήσεων, για να μπορέσει ο προϋπολογισμός της Ευρωπαϊκής Ένωσης να επιτύχει αυτούς τους στόχους, η υπάρχουσα κατάσταση χρηματοδότησης απαιτεί αλλαγή.

Μια νέα προσέγγιση για έναν σύγχρονο προϋπολογισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα πρέπει να έχει ως επίκεντρο: α) ένα Σχέδιο για κάθε χώρα με βασικές μεταρρυθμίσεις και επενδύσεις, με έμφαση στις κοινές μας προτεραιότητες και β) ένα Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανταγωνιστικότητας για τη δημιουργία επενδυτικής ικανότητας που θα στηρίζει στρατηγικούς τομείς και τεχνολογίες ζωτικής σημασίας για την ανταγωνιστικότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.