Ανδρέας Ξανθός στο Flash.gr: Ανάγκη ενός γενικευμένου restart για να περιοριστεί η πανδημία και να σωθούν ανθρώπινες ζωές

Μιλώντας στο Flash.gr ο αρμόδιος τομεάρχης του ΣΥΡΙΖΑ Ανδρέας Ξανθός αναλύει διεξοδικά την έξαρση της πανδημίας κατηγορώντας την κυβέρνηση για δραματική αποτυχία διαχείρισης της κατάστασης ενώ της καταλογίζει ότι φοβάται το πολιτικό κόστος. Ωστόσο, όπως τονίζει, το θέμα είναι όχι τόσο η αναζήτηση ευθυνών αλλά ο αναστοχασμός και οι αναγκαίες διορθωτικές κινήσεις

Στο πλαίσιο αυτό, ο πρώην υπουργός Υγείας κάνει λόγο για την ανάγκη ενός γενικευμένου restart σε όλα τα μέτωπα, και στο εμβολιαστικό πρόγραμμα και στην έγκαιρη προετοιμασία του ΕΣΥ, προκειμένου να ελεγχθεί η διασπορά και να σωθούν ανθρώπινες ζωές.

Επιπλέον στηλιτεύει την επιλογή τοποθέτησης του Θάνου Πλεύρη στη θέση του Υπουργού Υγείας υποστηρίζοντας ότι προτάσσει τη λογική της αγοράς και βλέπει το νέο ΕΣΥ ως πεδίο ευκαιριών για επιχειρηματίες.

Τέλος, ο κ. Ξανθός προσθέτει ότι για να αποκατασταθεί η αξιοπιστία του εμβολιαστικού εγχειρήματος πρέπει να «εμβολιάσουμε» με εμπιστοσύνη και ασφάλεια την κοινωνία και στέλνει μήνυμα στους πολίτες ότι είναι υγειονομικά και κοινωνικά ανεύθυνο να μην αξιοποιούμε το εμβόλιο για το οποίο λέει είναι αποδεδειγμένα ασφαλές και αποτελεσματικό «όπλο».

Ακολουθεί η πλήρης συνέντευξη του Ανδρέα Ξανθού στην Έλλη Κομνηνού:

1. Βρισκόμαστε σε αριθμό κρουσμάτων ίσως στη χειρότερη μέχρι σήμερα φάση της πανδημίας και οι επιστήμονες δεν κρύβουν πλέον την ανησυχία τους για την κατάσταση; Πώς κρίνετε τη στρατηγική της κυβέρνησης για τα προνόμια των εμβολιασμένων, την προτεραιότητα στο βάρος της ατομικής ευθύνης και την αποτελεσματικότητα των υφιστάμενων μέτρων; Τί προτείνει ο ΣΥΡΙΖΑ για να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα;

Δεν χωρά αμφιβολία ότι , αντί να διανύουμε το «τελευταίο μίλι προς την Ελευθερία» όπως ανεύθυνα και αντιεπιστημονικά υποσχόταν πριν από 10 μήνες ο κ.Μητσοτάκης, βρισκόμαστε σε μια ακόμα ανεξέλεγκτη έξαρση της πανδημίας, που «παράγει» καθημερινά χιλιάδες κρούσματα , εκατοντάδες νοσηλείες και δεκάδες θανάτους. Ούτε οι μεγαλοστομίες , ούτε η ατομική ευθύνη , ούτε τα προνόμια των εμβολιασμένων, ούτε πολύ περισσότερο η στοχοποίηση και ο τιμωρητισμός απέναντι στους ανεμβολίαστους , είχαν κανένα ουσιαστικό αποτέλεσμα . Όχι μόνο η συνολική υγειονομική διαχείριση ήταν τραγικά ανεπαρκής , αλλά και η εμβολιαστική στρατηγική είναι εκ των πραγμάτων αποτυχημένη , έχοντας αφήσει ανεμβολίαστους και απροστάτευτους το 25% των ηλικιωμένων άνω των 80 ετών , το 28% των καρκινοπαθών και το 40% του πληθυσμού ή έστω το 1/3 των ενηλίκων.

Και το αποκορύφωμα είναι το επικίνδυνο μήνυμα της εγκατάλειψης της προσπάθειας και του συμβιβασμού με τη ζοφερή πραγματικότητα, που εκπέμπει συνεχώς η κυβέρνηση. Αυτό που χρειαζόμαστε τώρα είναι ένα γενικευμένο restart σε όλα, και στο εμβολιαστικό πρόγραμμα και στην έγκαιρη προετοιμασία του ΕΣΥ μπροστά στην αιχμή του 4ου επιδημικού κύματος.

Στο πεδίο των εμβολιασμών απαιτείται μια πιο στοχευμένη και πειστική παρέμβαση Αγωγής Υγείας στην κοινότητα , με αξιοποίηση των οικογενειακών και των ειδικών γιατρών που παρακολουθούν χρόνιους ασθενείς, με συνέργειες των δομών ΠΦΥ και των κοινωνικών υπηρεσιών των Δήμων για ενίσχυση των κατ’οίκον εμβολιασμών, με κινητές μονάδες εμβολιασμού στους μεγάλους εργασιακούς χώρους, στα Πανεπιστήμια , στις γειτονιές. Και , κυρίως, με διερεύνηση των βαθύτερων αιτίων για τις αποκλίσεις στον εμβολιασμό που παρατηρούνται στη χώρα και με εγκατάλειψη της γραμμής του αυταρχισμού και των εκβιασμών που ενισχύουν το αντιεμβολιαστικό κίνημα . Με άλλα λόγια, για να αποκατασταθεί η αξιοπιστία του εμβολιαστικού εγχειρήματος πρέπει να «εμβολιάσουμε» με εμπιστοσύνη και ασφάλεια την κοινωνία.

2. Έχετε μιλήσει για αλλαγή προτεραιοτήτων στην πολιτική υγείας; Θέλετε να μας το εξειδικεύσετε;

Το μεγαλύτερο πολιτικό πρόβλημα στην κυβερνητική διαχείριση είναι η «αίσθηση προσωρινότητας» για την πανδημία και η έλλειψη σχεδίου για μια γενναία επένδυση στο ΕΣΥ και στη Δημόσια Υγεία στη χώρα. Δυστυχώς για την κοινωνία και τη χώρα , την υγειονομική κρίση διαχειρίζεται μια νεοφιλελεύθερη κυβέρνηση που δεν πιστεύει στο ισχυρό ΕΣΥ , στον κομβικό ρόλο των δημόσιων δομών υγείας και στην πολιτική της καθολικής κάλυψης.

Για να ενισχυθεί έμπρακτα η Δημόσια Υγεία χρειάζεται μια πολυεπίπεδη υγειονομική στρατηγική που θα δίνει έμφαση στην πρόληψη της διασποράς , στην επιτάχυνση των εμβολιασμών και στην καλή επιδημιολογική επιτήρηση , στην έγκαιρη ανίχνευση κρουσμάτων, στην πρόβλεψη και κατάλληλη φροντίδα (νοσηλευτική-φαρμακευτική) των περιστατικών με πιθανότητα σοβαρών παρενεργειών , στη δραστική ενίσχυση και αναδιοργάνωση των κρίσιμων «κρίκων» του συστήματος ( ΠΦΥ, προνοσοκομειακή φροντίδα, ΤΕΠ, κλινικές και ΜΕΘ-covid , αποθεραπεία–αποκατάσταση για το σύνδρομο long covid ) , και , φυσικά , στη γενναία επένδυση στο ΕΣΥ και στις υπηρεσίες Δημόσιας Υγείας της χώρας. Με στόχο να συνδυαστεί η ποιοτική φροντίδα των ασθενών με κορονοϊό και η κάλυψη των άλλων υγειονομικών αναγκών της κοινωνίας, αποφεύγοντας με κάθε τρόπο το «εσωτερικό lock down» των δημόσιων δομών υγείας.

Για να υλοποιηθεί ένα τέτοιο σχέδιο χρειάζεται επιστράτευση όλων των διαθέσιμων δυνάμεων του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα , χωρίς εξαιρέσεις και «ασυλίες» για τα μεγάλα ιδιωτικά θεραπευτήρια. Και φυσικά επένδυση επιπλέον πόρων ( ανθρώπινων και υλικών ) στο ΕΣΥ , υιοθετώντας τη στρατηγική της σύγκλισης με το μέσο όρο της Ευρώπης στις δημόσιες δαπάνες υγείας( 7% του ΑΕΠ) που προτείνει ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ .

3. Πώς θα μπορούσε να αποφευχθεί η κοβιντοποίηση του ΕΣΥ που -σύμφωνα με όσα στοιχεία παρουσιάσατε πρόσφατα- δημιούργησε πλεονάζουσα θνησιμότητα στη χώρα μας;

Κατ’ αρχήν θέτοντας το στόχο του συνδυασμού της φροντίδας των ασθενών με covid-19 και της αξιοπρεπούς κάλυψης όλων των υπόλοιπων υγειονομικών αναγκών της κοινωνίας. Η κυβέρνηση δεν έθεσε εκεί τον «πήχη» του συστήματος και το μόνο που την ενδιέφερε ήταν να υπάρχουν διαθέσιμα κρεβάτια στις κλινικές-covid και στις ΜΕΘ-covid . Ούτε σ‘ αυτό το στόχο όμως τα κατάφερε, αφού σε όλες τις προηγούμενες φάσεις- και ειδικά στο 3ο κύμα στην Αττική- υπήρξαν δεκάδες διασωληνωμένοι ασθενείς με covid που νοσηλεύονταν για μέρες εκτός ΜΕΘ. Παρά το ότι 3 μεγάλα νοσοκομεία στο Λεκανοπέδιο ( Σισμανόγλειο, Ερυθρός, Θριάσειο ) μετατράπηκαν σε αμιγώς covid νοσοκομεία , ενώ στα υπόλοιπα ανεστάλησαν τα τακτικά εξωτερικά ιατρεία και το 80% των χειρουργείων.

Η «κοβιντοποίηση» θα μπορούσε να αποφευχθεί αν είχε εμπλακεί οργανωμένα η ΠΦΥ ( δημόσιες δομές και ιδιωτικά ιατρεία) στην προνοσοκομεακή διαχείριση και , κυρίως, αν είχαν αναλάβει μέρος των covid περιστατικών οι ιδιωτικές κλινικές και τα στρατιωτικά νοσοκομεία. Η κυβέρνηση φοβάται το πολιτικό κόστος μόνο από την προβληματική διαχείριση των ασθενών με SARS-CoV-2, υποτιμώντας την υπόλοιπη νοσηρότητα, τις ακάλυπτες ανάγκες και τις νέες ανισότητες στην περίθαλψη που έχουν προκύψει.

Σύμφωνα με στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ , τον τελευταίο χρόνο το 37% του πληθυσμού δηλώνει ότι δεν υποβλήθηκε σε αναγκαίες ιατρικές εξετάσεις και θεραπείες , ποσοστό που στα φτωχά στρώματα φτάνει στο 51% . Πρόκειται για τραγική υποβάθμιση του ΕΣΥ και αναίρεση του προτάγματος της καθολικής κάλυψης υγείας. Εκτός και αν αυτός είναι ο πραγματικός στόχος...

4. Χαρακτηρίσατε πρόσφατα τον ανασχηματισμό στο υπουργείο Υγείας ως "παραδοχή αποτυχίας". Πώς αξιολογείτε τους πρώτους δύο μήνες του κ. Θάνου Πλεύρη στο Υπουργείο Υγείας σε σύγκριση με την προηγούμενη περίοδο;

Η αλλαγή της πολιτικής ηγεσίας του Υπουργείου Υγείας και του επικεφαλής του ΕΟΔΥ εν μέσω πανδημίας, είναι πράγματι ομολογία πλήρους αποτυχίας σε ένα τομέα που η κυβέρνηση επαίρονταν ότι τα έχει πάει καλά. Ο νέος Υπουργός, πέρα από το ακροδεξιό παρελθόν του και τις ρατσιστικές δηλώσεις εναντίον ακόμα και της περίθαλψης των μεταναστών, έχει αρχίσει να διαμορφώνει μεθοδικά μια νέα στρατηγική. Από τη γραμμή «κάνουμε ό,τι μας λένε οι ειδικοί», έχει μετατοπιστεί στο «ακούμε τους επιστήμονες αλλά ως εκεί» και άρα η κυβέρνηση θα κάνει αυτό που θεωρεί σωστό με πολιτικά κριτήρια, ακόμα και αγνοώντας τις επιδημιολογικές προβλέψεις και τις συστάσεις των ειδικών. Είναι η «γραμμή της αγοράς» που καθορίζει πλέον τις αποφάσεις και όχι η λογική της Δημόσιας Υγείας . Την ίδια στιγμή , ο κ. Πλεύρης δεν έχει αισθανθεί την ανάγκη να πει δημόσια αυτό που έλεγε συστηματικά ο προκάτοχος του ( «είμαι ο θεματοφύλακας του δημόσιου συστήματος υγείας» ), αλλά, αντίθετα, με κάθε ευκαιρία δηλώνει την πίστη του στο σχέδιο των ιδιωτικοποιήσεων στην Υγεία μέσω των ΣΔΙΤ.

Για τον κ.Πλεύρη το νέο ΕΣΥ θα δίνει ευκαιρίες σε επιχειρηματίες που θέλουν να επενδύσουν στις υποδομές του και να βγάλουν κέρδος από τη λειτουργία του, θα δίνει «χώρο» στις ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρείες και ο ΕΟΠΥΥ θα μετατραπεί σε ένα ιδιωτικό ασφαλιστικό φορέα υγείας. Αυτή η νεοφιλελεύθερη «μετάλλαξη» του Δημόσιου Συστήματος Υγείας, όχι μόνο αγνοεί τα διδάγματα της πανδημίας, αλλά «επωάζει» νέες επιβαρύνσεις , ανισότητες και αποκλεισμούς από τη δημόσια περίθαλψη και την πρόσβαση σε ποιοτικές υπηρεσίες υγείας. Με άλλα λόγια, η τοποθέτηση του κ.Πλεύρη στο Υπουργείο Υγείας σηματοδοτεί όχι ενδυνάμωση αλλά υπονόμευση του ΕΣΥ και της Δημόσιας Υγείας στη χώρα.

5. Υπάρχουν πτυχές της διαχείρισης της πανδημίας που θα μπορούσαν να προκαλέσουν πολιτική πρωτοβουλία του ΣΥΡΙΖΑ για σύσταση εξεταστικής επιτροπής με την ψήφο 120 βουλευτών, όπως συνέβη για τη λίστα Πέτσα και τις δημοσκοπήσεις;

Το μεγάλο πρόβλημα είναι ότι δεν έγινε αποδεκτή από την κυβέρνηση η πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ για διακομματική επιτροπή της Βουλής που θα είχε την ευθύνη της παρακολούθησης και του ελέγχου στις προμήθειες, στις προσλήψεις και στη διαχείριση του δημόσιου χρήματος σε συνθήκες πανδημίας. Η κυβέρνηση επέλεξε την αδιαφάνεια, τα χωρίς δημόσια πρόσβαση επιδημιολογικά δεδομένα, τις απευθείας αναθέσεις, την έλλειψη αξιολόγησης για την ανταπόκριση του συστήματος υγείας. Για να μπορεί να ευνοεί συγκεκριμένα επιχειρηματικά συμφέροντα , να αποκρύπτει τις προβληματικές πτυχές της διαχείρισης και να «μαγειρεύει» τα στοιχεία για επικοινωνιακούς λόγους.

Ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ , με πολιτική πρωτοβουλία του Προέδρου του, ζήτησε συνεννόηση των πολιτών δυνάμεων, σύσκεψη αρχηγών υπό την Πρόεδρο της Δημοκρατίας , ακόμα και Υπουργό Υγείας κοινής αποδοχής , για να δρομολογηθεί μια κοινά συμφωνημένη στρατηγική για την έξοδο από την υγειονομική κρίση με τις λιγότερες δυνατές απώλειες. Η κυβέρνηση και προσωπικά ο κ.Μητσοτάκης, με τη γνωστή αυταρέσκεια και αλαζονεία, τα απέρριψαν όλα. Έχουν λοιπόν αποκλειστικά την ευθύνη για την αποτυχία και τη δραματική επιδείνωση της θέσης της χώρας σε όλους τους δείκτες, πάντα σε σύγκριση με την Ευρώπη. Οι πολιτικές ευθύνες της κυβέρνησης και των στελεχών της είναι αυταταπόδεικτες και πλέον δεν μπορούν να κρυφτούν. Και αυτό που έχει σημασία σήμερα , εν μέσω του 4ΟΥ κύματος , είναι όχι τόσο η αναζήτηση ευθυνών αλλά ο αναστοχασμός και οι αναγκαίες διορθωτικές κινήσεις στην υγειονομική στρατηγική, για να επιταχυνθεί ο καθολικός εμβολιασμός , να ελεγχθεί η διασπορά του ιού, να αντέξει το ΕΣΥ και να σωθούν ανθρώπινες ζωές.

6. Το πρόγραμμα εμβολιασμού έχει βαλτώσει. Ποιο είναι το βασικό ιατρικό επιχείρημα που χρησιμοποιείτε κατ΄ιδίαν σε όσους σας εκφράζουν δυσπιστία ή άρνηση απέναντι στο εμβόλιο;

Θεωρώ ότι χρειάζεται διαφορετικό επιχείρημα ανάλογα με το προφίλ του ανθρώπου που εκφράζει δισταγμό ή συνειδητή άρνηση να εμβολιαστεί. Αυτό ήταν και το λάθος της εμβολιαστικής καμπάνιας . Με το ίδιο μήνυμα είχε την προσδοκία ότι θα πείσει όλο τον πληθυσμό.

Το ιατρικό επιχείρημα είναι ότι μια ιογενής πολυσυστηματική νόσος ( και όχι απλώς μια αναπνευστική λοίμωξη ή πολύ περισσότερο μια ίωση τύπου εποχικής γρίπης), όταν αποκτήσει πανδημική μορφή, μπορεί να προσβάλλει τον οποιοδήποτε με κίνδυνο ακόμα και θανατηφόρας κατάληξης ή σοβαρών επιπλοκών και ότι δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί ριζικά παρά μόνο μέσα από τον καθολικό ( και όχι τον επιλεκτικό) εμβολιασμό του πληθυσμού. Και ότι με 7 δισεκατομμύρια δόσεις που έχουν γίνει σε όλο τον πλανήτη ( άλλο θέμα ότι δεν έχουν κατανεμηθεί ισότιμα και άρα απαιτείται άρση της πατέντας ), έχουμε την πιο δοκιμασμένη σε μαζική κλίμακα προληπτική παρέμβαση στην ιστορία της Ιατρικής. Πολύ περισσότερο από οποιοδήποτε άλλο εμβόλιο ή φάρμακο , το οποίο οι άνθρωποι το έχουν κάνει ή το έχουν λάβει χωρίς αμφισβήτηση. Από τη στιγμή λοιπόν που έχουμε διαθέσιμο ένα τόσο αποδεδειγμένα ασφαλές και αποτελεσματικό «όπλο», για την αξία του οποίου συναινεί η παγκόσμια επιστημονική κοινότητα, είναι υγειονομικά και κοινωνικά ανεύθυνο να μην το αξιοποιούμε με οποιοδήποτε πρόσχημα.