Politico: Στο μάτι της ΕΕ η αμερικανική τεχνολογία - Απαντά στους δασμούς με το ευρωπαϊκό «μπαζούκα»

Αντίμετρα στους δασμούς του Ντόναλντ Τραμπ εξετάζει να επιβάλει η Ευρωπαϊκή Ένωση με τον αμερικανικό τεχνολογικό τομέα να βρίσκεται στο επίκεντρο καθώς θεωρείται η «αχίλλειος πτέρνα» των ΗΠΑ.

Μεγάλοι αμερικανικοί τεχνολογικοί γίγαντες όπως η Apple, η Microsoft, η Amazon, η Google και η Meta κυριαρχούν στην ευρωπαϊκή αγορά με αποτέλεσμα να μπουν στο στόχαστρο των Βρυξελλών ως οι πιθανές «Ιφιγένειες» για να αντιμετωπιστεί η εμπορική κρίση που διαφαίνεται. Άλλωστε, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν ανέφερε, σε μια σύνοδο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου την Τρίτη, ότι η τεχνολογία είναι το «χαρτί» που μπορεί να παίξει η Κομισιόν.

Ενεργοποιείται το ευρωπαϊκό «μπαζούκα»;

Οι εμβληματικοί τεχνολογικοί νόμοι που έχει θεσπίσει τα τελευταία χρόνια η Ευρωπαϊκή Ένωση, όπως αυτοί για τις Ψηφιακές Αγορές και τις Ψηφιακές Υπηρεσίες (DMA και DSA) δεν έχουν σχεδιαστεί για να χρησιμεύουν ως εργαλεία αντιποίνων. Άλλωστε, οι προσπάθειες να επιβληθούν υψηλότεροι φόροι στους τεχνολογικούς γίγαντες στο παρελθόν απέτυχαν. Οι κυβερνήσεις θα μπορούσαν να μειώσουν τις δαπάνες τους για μεγάλες εταιρείες τεχνολογίας αναθεωρώντας τις πολιτικές δημοσίων συμβάσεων, αλλά σε πολλές περιπτώσεις η Ευρώπη δεν διαθέτει εναλλακτικές λύσεις. Μάλιστα δεν είναι λίγα τα κράτη - μέλη που προειδοποιούν ότι ένα τέτοιο χτύπημα θα έβλαπτε σοβαρά την οικονομία της Ένωσης.

Όπως αναφέρει σε εκτενή ανάλυσή του το Politico, η άμεση στόχευση στις Big Tech είναι βέβαιο ότι θα πυροδοτήσει την οργή των CEO της τεχνολογίας όπως των Elon Musk, Jeff Bezos και Mark Zuckerberg, οι οποίοι έχουν καλλιεργήσει στενούς δεσμούς με τον Τραμπ.

Όμως, η Ευρώπη θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει το ισχυρότερο εμπορικό της όπλο που έχει φτιάξει μέχρι σήμερα, το «εμπορικό μπαζούκα», που δεν είναι άλλο από το Anti-Coercion Instrument, για να στοχεύσει ειδικά τις αμερικανικές εταιρείες τεχνολογίας. Είχε σχεδιαστεί μετά την πρώτη κυβέρνηση Τραμπ από το 2017 έως το 2021 και δεν έχει χρησιμοποιηθεί ποτέ.

Νόμοι εναντίον εμπορικών πολέμων

Η ΕΕ δεν έχει ακόμη πραγματοποιήσει ορισμένες από τις έρευνες ορόσημο που διεξάγει στο πλαίσιο του DMA (για τον ψηφιακό ανταγωνισμό) και του DSA (σχετικά με τον έλεγχο περιεχομένου).

Η Επιτροπή πρόκειται να επιβάλει πρόστιμα στην Apple και τη Meta για παραβίαση των κανόνων ψηφιακού ανταγωνισμού, τα πρώτα τέτοιου είδους πρόστιμα που θα εκδοθούν βάσει του DMA, στα τέλη αυτής της εβδομάδας ή στις αρχές της επόμενης εβδομάδας.

Οι Βρυξέλλες εντόπισαν επίσης ότι η X του Μασκ έχει προχωρήσει σε παραβίαση των κανόνων ελέγχου περιεχομένου της ΕΕ σε προκαταρκτικό στάδιο, κάτι που θα μπορούσε να οδηγήσει σε πρόστιμα ύψους 6% του ετήσιου παγκόσμιου τζίρου της εταιρείας. Η Meta βρίσκεται επίσης υπό έρευνα βάσει του ίδιου εγχειριδίου.

«Το DMA δεν είναι διαπραγματευτικό χαρτί», δήλωσε κ βουλευτής του Renew Europe, της φιλελεύθερης ομάδας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Stéphanie Yon-Courtin. «Αυτός ο κανονισμός σχεδιάστηκε για να θεσπίσει δίκαιους κανόνες παιχνιδιού στην Ευρώπη, όχι για να χρησιμοποιηθεί σε μια εμπορική συμφωνία με τις Ηνωμένες Πολιτείες».

Ο επικεφαλής νομοθέτης στο DMA, Andreas Schwab του κεντροδεξιού Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (EPP), δήλωσε από την πλευρά του ότι η Επιτροπή θα έπρεπε να είχε εκδώσει πιο γρήγορα τις επικείμενες αποφάσεις της για την Apple και τη Meta, ακριβώς για να δείξει ότι «δεν υπάρχει τίποτα πολιτικό σε αυτές».

Το βασικό επιχείρημα είναι ότι οι τεχνολογικοί νόμοι της ΕΕ υπάρχουν για να υποστηρίζουν τις ευρωπαϊκές αξίες, όχι για να κάνουν διακρίσεις ή να στοχεύουν σε μια χώρα. Οποιαδήποτε πρόταση για το αντίθετο θα μπορούσε να βλάψει την Επιτροπή όταν οι εταιρείες Big Tech θα πρέπει να υποβάλλουν τα πρώτα πρόστιμα και τις κυρώσεις σύμφωνα με τους νόμους.

Η Ουάσιγκτον, ωστόσο, έχει προτείνει το αντίθετο. Η κυβέρνηση Τραμπ απείλησε τον Φεβρουάριο με αντίποινα κατά του τεχνολογικού καθεστώτος της ΕΕ, επικαλούμενη τους αντιληπτούς κινδύνους για τις αμερικανικές εταιρείες και την ελευθερία της έκφρασης.

Φόροι και εισφορές

Υπάρχουν ωστόσο και εκείνοι που δηλώνουν υπέρ των αντιποίνων στους δασμούς του Τραμπ και υποστηρίζουν ότι μπορούν να υπάρξουν πολλές άλλες μορφές για αντίποινα όπως επιβολή υψηλότερων φόρων στις ψηφιακές υπηρεσίες και αποκλεισμός αμερικανικών τεχνολογικών εταιρειών από την υποβολή προσφορών για κρατικές συμβάσεις.

Οι ψηφιακές υπηρεσίες «αναπόφευκτα θα έρθουν στο επίκεντρο», δήλωσε η Φινλανδή βουλευτής του ΕΛΚ Άουρα Σάλλα, η οποία είναι επίσης πρώην κορυφαία ομάδα συμφερόντων της Meta στις Βρυξέλλες.

Ο πρόεδρος του ΕΛΚ Μάνφρεντ Βέμπερ δήλωσε την Τρίτη ότι «οι ψηφιακοί γίγαντες πληρώνουν ελάχιστα στην ψηφιακή μας υποδομή στην οποία οφείλουν τόσα πολλά».

Την περασμένη Πέμπτη, η εκπρόσωπος της γαλλικής κυβέρνησης Σόφι Πρίμας δήλωσε ότι το επόμενο κύμα αντιποίνων της ΕΕ θα μπορούσε να στοχεύσει σε «ψηφιακές υπηρεσίες που επί του παρόντος δεν φορολογούνται».

Ο Γάλλος φιλελεύθερος Ευρωπαίος νομοθέτης Σάντρο Γκόζι, εν τω μεταξύ, ανέφερε ως μια επιλογή τη «φορολόγηση αμερικανικών ψηφιακών κολοσσών».

Το ζήτημα της επιβολής φόρων για τις ψηφιακές υπηρεσίες «βράζει» εδώ και λίγο καιρό στην ΕΕ, αλλά οι 27 χώρες μέλη του μπλοκ δεν έχουν ομοφωνία στο θέμα αυτό και η φορολογική πολιτική απαιτεί από όλες τις χώρες της ΕΕ να συμφωνήσουν σε μια κοινή πολιτική.

Για το λόγο αυτό κάποιες χώρες έχουν δηλώσει ότι θα προχωρήσουν μεμονομένα. Πιο πρόσφατα, η συμφωνία του κυβερνώντος συνασπισμού του Βελγίου συμφώνησε για την εγκατάσταση ψηφιακού φόρου έως το 2027, εάν δεν υπάρξει συμφωνία σε διεθνές ή ενωσιακό επίπεδο.