Ποιοι δηλώνουν 268 ευρώ το μήνα εισόδημα: Το άλυτο πρόβλημα φοροδιαφυγής σε ελεύθερους επαγγελματίες

Ένα από τα μεγαλύτερα ανοιχτά ζητήματα της ελληνικής οικονομίας παραμένει η φοροδιαφυγή, ιδιαίτερα στους κόλπους των ελεύθερων επαγγελματιών. Παρά τις διαρκείς προσπάθειες του Υπουργείου Οικονομικών και της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) να ενισχύσουν τη φορολογική συμμόρφωση, ένας μεγάλος αριθμός επαγγελματιών συνεχίζει να δηλώνει εξαιρετικά χαμηλά εισοδήματα. Το φαινόμενο αυτό, γνωστό ως "κρυφός πλούτος", έχει λάβει ανησυχητικές διαστάσεις και προκαλεί σοβαρές επιπτώσεις στα δημόσια έσοδα.

Το φαινόμενο των 268 ευρώ: Σκάνδαλο φοροδιαφυγής

Σύμφωνα με τα πρόσφατα στοιχεία της ΑΑΔΕ, χιλιάδες Ελεύθεροι Επαγγελματίες  δηλώνουν εισοδήματα που αγγίζουν τα 268 ευρώ το μήνα, δηλαδή ένα εισόδημα που ουσιαστικά βρίσκεται κάτω από το όριο της φτώχειας. Οι δηλώσεις αυτές προέρχονται κυρίως από επαγγελματίες που, θεωρητικά, έχουν σημαντικά υψηλότερα εισοδήματα. Κλάδοι όπως οι γιατροί, οι δικηγόροι, οι μηχανικοί, οι λογιστές, οι υδραυλικοί, οι ηλεκτρολόγοι και οι ελεύθεροι επαγγελματίες της πληροφορικής παρουσιάζουν σημαντικές αποκλίσεις μεταξύ δηλωθέντων και πραγματικών εισοδημάτων.

Οι ελεγκτές της ΑΑΔΕ έχουν εντοπίσει μοτίβα ψευδούς δήλωσης εισοδημάτων, με πολλούς από αυτούς τους επαγγελματίες να διατηρούν αδήλωτα έσοδα. Οι επαγγελματίες αυτοί εισπράττουν χρήματα χωρίς να εκδίδουν αποδείξεις ή τιμολόγια, επιδιώκοντας να αποφύγουν την καταβολή των αναλογούντων φόρων.

Επαγγελματικές κατηγορίες στο στόχαστρο

Οι κλάδοι που εμφανίζονται να έχουν το υψηλότερο ποσοστό φοροδιαφυγής περιλαμβάνουν:

• Γιατρούς: Πολλοί ιδιώτες γιατροί δεν εκδίδουν αποδείξεις για τις ιατρικές επισκέψεις ή τις επεμβάσεις που πραγματοποιούν.
• Δικηγόρους: Η αμοιβή για νομικές συμβουλές και υποθέσεις δεν συνοδεύεται πάντα από την έκδοση των σχετικών παραστατικών.
• Μηχανικούς: Αρχιτέκτονες και πολιτικοί μηχανικοί που εμπλέκονται σε κατασκευαστικά έργα συχνά δεν δηλώνουν όλο το ποσό που εισπράττουν.
• Υδραυλικούς και ηλεκτρολόγους: Τομέας με πολλές συναλλαγές χωρίς παραστατικά, ιδιαίτερα σε ιδιωτικά έργα ανακαίνισης.
• Λογιστές: Ορισμένοι λογιστές δεν εκδίδουν πάντα τιμολόγια για τις υπηρεσίες φορολογικών δηλώσεων και οικονομικών συμβουλών.
• Επαγγελματίες της πληροφορικής: Ανάπτυξη λογισμικού, υπηρεσίες υποστήριξης και συντήρησης συστημάτων συχνά χρεώνονται χωρίς αποδείξεις.

Οι συνέπειες και οι χαμένες ευκαιρίες για την οικονομία

Το φαινόμενο της εκτεταμένης φοροδιαφυγής στους ελεύθερους επαγγελματίες έχει σοβαρές επιπτώσεις στην ελληνική οικονομία. Τα χαμένα φορολογικά έσοδα θα μπορούσαν να συμβάλουν σημαντικά στη βελτίωση των κοινωνικών υπηρεσιών, την ανάπτυξη υποδομών και τη στήριξη των πιο ευάλωτων ομάδων του πληθυσμού.

Επιπλέον, η φοροδιαφυγή δημιουργεί ανισότητες μεταξύ των πολιτών. Οι μισθωτοί, που φορολογούνται με αυτόματο τρόπο μέσω των εργοδοτών τους, επωμίζονται δυσανάλογα μεγάλο μέρος του φορολογικού βάρους σε σχέση με τους ελεύθερους επαγγελματίες που φοροδιαφεύγουν.

Τα μέτρα του Υπουργείου Οικονομικών

Το Υπουργείο Οικονομικών και η ΑΑΔΕ εντατικοποιούν τους ελέγχους και στοχεύουν ιδιαίτερα στις κατηγορίες που θεωρούνται υψηλού κινδύνου για φοροδιαφυγή. Μέτρα όπως η υποχρεωτική ηλεκτρονική τιμολόγηση και η διασύνδεση των ταμειακών μηχανών με τις κεντρικές υπηρεσίες της ΑΑΔΕ αποσκοπούν στην αύξηση της διαφάνειας και στη μείωση των παράνομων συναλλαγών.  Έτσι, από το 2025 θα τεθούν σε υποχρεωτική εφαρμογή τα ηλεκτρονικά τιμολόγια σύμφωνα με τις αποφάσεις που έχουν ανακοινωθεί, ενώ θα επεκταθεί η χρήση POS στις λιανικές πωλήσεις περισσότερων κλάδων της οικονομίας.