Πιστοληπτική αξιολόγηση: Point system για νέα δάνεια και ρυθμίσεις χρεών δρομολογεί η κυβέρνηση

Ένα μηχανισμό που θα καταγράφει για κάθε πολίτη και επιχείρηση τις οφειλές που έχουν σε εφορία, ΕΦΚΑ, ΟΤΑ, δημόσιους οργανισμούς και τράπεζες, τα εισοδήματα και τα περιουσιακά στοιχεία τους, θα παρακολουθεί την οικονομική συμπεριφορά τους και θα βαθμολογεί την πιστοληπτική τους συμπεριφορά δημιουργεί το υπουργείο Οικονομικών.

Πρόκειται για την Ανεξάρτητη Αρχή Πιστοληπτικής Αξιολόγησης ενώ την ίδια ώρα συστήνεται στην Τράπεζα της Ελλάδος ένα Κεντρικό Μητρώο Πιστώσεων που θα καταγράφει σε λεπτομερή βάση το ιστορικό πληρωμών κάθε δανείου που χορηγείται.

Ο διπλός «Τειρεσίας» που στήνεται για τα χρέη των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων προβλέπεται σε νομοσχέδιο του υπουργείου Οικονομικών, το οποίο τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση και στοχεύει στη δημιουργία μιας τεράστιας δεξαμενής πληροφόρησης και χαρτογράφησης των οφειλών επιχειρήσεων και νοικοκυριών.

Η οικονομική συμπεριφορά και η βαθμολογία που θα συγκεντρώνει κάθε πολίτης ή επιχείρηση θα ανοίγει την «πόρτα» των ρυθμίσεων οφειλών, ενώ οι τράπεζες και οι εταιρείες διαχείρισης μη εξυπηρετούμενων οφειλών θα αποφασίζουν βάσει της βαθμολογίας για τη χορήγηση ή μη δανείων και διακανονισμών. Οι συνεπείς θα έχουν ευκολότερη πρόσβαση στον δανεισμό.

Ο εν λόγω μηχανισμός θα αρχίσει να λειτουργεί από το 2023 και ο βαθμός πιστοληπτικής συμπεριφοράς θα μπορεί να χρησιμοποιείται και από άλλους φορείς του ιδιωτικού τομέα όπως π.χ. εταιρείες τηλεφωνίας, ηλεκτρικής ενέργειας, πριν προβούν σε σύναψη συμβολαίου, ώστε να αποκλείουν όσους έχουν μεγάλες οφειλές.

Σύμφωνα με το νομοσχέδιο του υπουργείου Οικονομικών η Ανεξάρτητη Αρχή Πιστοληπτικής Αξιολόγησης, θα συγκεντρώνει και θα ομαδοποιεί πληροφορίες σχετικά με τις ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις και τις συμπεριφορές πληρωμών προς όλες τις οντότητες του δημόσιου τομέα, με σκοπό την παραγωγή πιστοληπτικής βαθμολόγησης για φυσικά και νομικά πρόσωπα. Θα ανταλλάσσει πληροφορίες και βαθμολογίες με άλλους φορείς αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας.

Η βαθμολόγηση για φυσικά και νομικά πρόσωπα θα παράγεται από το σύστημα μέσω της επεξεργασίας, με αυτοματοποιημένη διαδικασία, των δεδομένων οικονομικής συμπεριφοράς που αντλούνται από τους φορείς του δημόσιου τομέα, με τη χρήση αλγορίθμων.

Η πιστοληπτική βαθμολόγηση γίνεται με αριθμητική κλίμακα και αφορά στην τήρηση και την αθέτηση υποχρέωσης έναντι των φορέων του δημόσιου τομέα για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα.

Η βαθμολογία που θα λαμβάνουν τα φυσικά και νομικά πρόσωπα θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί από φορείς του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα.

Οι φορείς του δημόσιου τομέα παρέχουν στην Αρχή με ακρίβεια, σε ηλεκτρονική μορφή, και επικαιροποιούν ανά μήνα, τα δεδομένα οικονομικής συμπεριφοράς που τηρούνται στα αρχεία τους για τους οφειλέτες τους, για το χρονικό διάστημα των τελευταίων 24 μηνών.

Στα στοιχεία οικονομικής συμπεριφοράς που συλλέγονται περιλαμβάνονται τα εξής:

• Για τα φυσικά πρόσωπα: όνομα και επώνυμο, όνομα και επώνυμο πατέρα, αριθμό δελτίου αστυνομικής ταυτότητας, ΑΦΜ, ημερομηνία γέννησης, διεύθυνση της κύριας κατοικίας και του τόπου εργασίας, τηλέφωνα επικοινωνίας, διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, ΑΜΚΑ.
• Για τα νομικά πρόσωπα: επωνυμία, νομική μορφή, αριθμός στο ΓΕΜΗ, ΑΦΜ, πληροφορίες ταυτοποίησης των εκπροσώπων τους, διεύθυνση και τηλεφωνικός αριθμός της έδρας τους.
• Πληροφορίες σχετικά με την οφειλή: στοιχεία εξατομίκευσης της οφειλής, όπως ο αριθμός ταμειακής βεβαίωσης ή ο αριθμός σύμβασης,  η φύση της οφειλής,  βασικοί όροι της οφειλής, προσαυξήσεις και πρόστιμα,  διάρκεια αποπληρωμής, επιτόκιο και μεταβολές τους, οι εμπράγματες και ενοχικές εξασφαλίσεις της οφειλής και η αποτίμησή τους, οι καταβολές που πραγματοποιήθηκαν, ο χρόνος των καταβολών και το τρέχον υπόλοιπο της οφειλής,  ρυθμίσεις της οφειλής,  μεταβολές στο πρόσωπο του οφειλέτη λόγω καθολικής ή ειδικής διαδοχής,  πληροφορίες για την πορεία δικαστικών διενέξεων μεταξύ οφειλέτη και πιστωτών, μέτρα διοικητικής ή αναγκαστικής εκτέλεσης που λήφθηκαν, καθώς και για την πορεία της δικαστικής προσβολής τους, την άσκηση ποινικής δίωξης ή την ποινική καταδίκη λόγω μη καταβολής της οφειλής, αν η μη καταβολή της συνιστά αξιόποινη πράξη.
• Πληροφορίες σχετικά με πτώχευση του υποκειμένου των δεδομένων, την κήρυξή του ως συγγνωστού και την απαλλαγή του.
• Πρόσθετες πληροφορίες που σχετίζονται με την οικονομική συμπεριφορά του υποκειμένου των  όπως: η ιδιότητά του ως ανέργου,  στοιχεία εισοδήματος και περιουσιακής κατάστασης.