Εν μέσω χειροκροτημάτων και πανηγυρισμών των μελών της NASA, το ρομπότ Perseverance της NASA προσεδαφίστηκε με επιτυχία στον Άρη, στις τις 22.55 ώρα Ελλάδας το βράδυ της Πέμπτης 18 Φεβρουαρίου 2021, σε μια ιστορική αποστολή που ανοίγει νέους δρόμους για την εξερεύνηση του Κόκκινου Πλανήτη. Είναι η πρώτη αποστολή που σχεδιάστηκε ειδικά για την αναζήτηση σημείων ζωής από την εποχή των Viking τη δεκαετία του 1970. Το Κέντρο Ελέγχου της αποστολής έζησε «επτά λεπτά τρόμου» στη διάρκεια της προσεδάφισης, χωρίς δυνατότητα να παρέμβει σε περίπτωση ανάγκης –το σήμα θα χρειαζόταν πάνω από 11 λεπτά για να φτάσει στον γειτονικό πλανήτη. Δύο αμερικανικοί δορυφόροι που περιφέρονται εδώ και χρόνια γύρω από τον Άρη έλαβαν το σήμα του ρομπότ που ενημέρωνε για την προσεδάφιση στις 22.55 ώρα Ελλάδας και λειτούργησαν ως αναμεταδότες για την επικοινωνία με το Κέντρο Ελέγχου.
Στιγμές αγωνίας
Χάρη στην αυτοματοποιημένη διαδικασία καθόδου, το Perseverance πρoσεδαφίστηκε σε μια πολλά υποσχόμενη περιοχή που είχε θεωρηθεί υπερβολικά επικίνδυνη για τις προηγούμενες αποστολές. Πρόκειται για το βόρειο ημισφαίριο του Άρη, με στόχο την αναζήτηση ενδείξεων αρχαίας ζωής στη λεκάνη του κρατήρα Jezero, μέσα στον οποίο υπήρχε κάποτε μια λίμνη. Να σημειωθεί ότι από τις 14 αποστολές που έχουν μέχρι σήμερα επιχειρήσει να τεθούν σε τροχιά ή να πατήσουν στον κόκκινο πλανήτη, μόνο οι 8 στέφθηκαν με επιτυχία –και ήταν όλες αμερικανικές. Χαρακτηριστική είναι η παταγώδης αποτυχία της NASA το 2019, όταν το Mars Climate Orbiter έχασε τον στόχο και είτε καταστράφηκε φλεγόμενο στην αρειανή ατμόσφαιρα είτε ξέφυγε και τέθηκε σε τροχιά γύρω από τον Ήλιο. Αυτή τη φορά, το Perseverance των 2,7 δισεκατομμυρίων δολαρίων, κατάφερε να προσεδαφιστεί, σε μια περιοχή με γεμάτη γκρεμούς, βράχους και αμμόλοφους, η οποία είχε θεωρηθεί υπερβολικά επικίνδυνη για προηγούμενες αποστολές. https://www.youtube.com/watch?v=21X5lGlDOfg&feature=youtu.be Όπως είπε ο επικεφαλής της ομάδας καθόδου και προσεδάφισης στο Εργαστήριο Αεριώθησης (JPL) της NASA στην Καλιφόρνια, Αλ Τσεν, «η επιτυχία δεν είναι ποτέ εγγυημένη». «Ειδικά όταν προσπαθούμε να προσεδαφίσουμε το μεγαλύτερο, βαρύτερο και πιο περίπλοκο ρομπότ που κατασκευάσαμε ποτέ στην πιο επικίνδυνη θέση που έχουμε δοκιμάσει να προσεδαφιστούμε μέχρι σήμερα», πρόσθεσε ο ίδιος. Ο κρατήρας Jezero, είναι μια τρύπα διαμέτρου 50 χιλιομέτρων λίγο βόρεια του ισημερινού. Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι πλημμύρισε πριν από δισεκατομμύρια χρόνια από τις ροές δύο ποταμών που μετέφεραν ιζήματα και σχημάτισαν ένα εκτεταμένο δέλτα, όμοιο με τις εκβολές των ποταμών στη Γη. Αν ο Άρης φιλοξενούσε ποτέ μικροβιακή ζωή, τα ιζήματα που αποτέθηκαν από τα αρχαία ποτάμια μπορεί να περιέχουν ακόμα οργανικές ενώσεις.
Δορυφορικές παρατηρήσεις έχουν δείξει ότι στο χείλος του κρατήρα υπάρχει μια γραμμή από άλατα, παρόμοια με τη γραμμή που αφήνει το νερό σε μια μπανιέρα καθώς εξατμίζεται. Πρόκειται για ανθρακικά άλατα, τα οποία σχηματίζονται στη Γη μόνο όπου υπάρχει νερό. Το Perseverance θα συνεχίσει έτσι το εξερευνητικό έπος που άρχισε το 1997 με το Sojourner, το πρώτο τροχοφόρο ρομπότ της NASA που επισκέφθηκε τον κόκκινο πλανήτη. Καμία άλλη χώρα δεν έχει καταφέρει μέχρι σήμερα να προσεδαφιστεί στον Άρη. https://www.youtube.com/watch?v=GIooAx_GkJs&feature=youtu.be
Λίγα λόγια για το Perseverance
Το Perseverance - ένα εξάτροχο ρόβερ, μεγέθους SUV - μοιάζει εμφανισιακά με το Curiosity, το προηγούμενο ρομπότ της NASA στον Άρη, είναι όμως καλύτερα εξοπλισμένο. Κάμερες, φασματογράφοι με λέιζερ και ένα μικρό τρυπάνι θα επιτρέψουν στο ρομπότ να εξετάσει τον κρατήρα Τζέζερο για πετρώματα που μπορεί να σχετίζονται με ζωή. Διαθέτει, επίσης, δύο μικρόφωνα και 19 κάμερες, δύο από τις οποίες βρίσκονται στο ελικοφόρο drone Ingenuity. Το ηλεκτρικό ελικοπτεράκι, βάρους 2 κιλών θα πραγματοποιήσει την πρώτη εξερευνητική πτήση εκτός Γης, και ίσως ανοίξει το δρόμο για μελλοντικές αποστολές εξερεύνησης του Άρη από αέρος. Το ρομπότ Perseverance σχεδιάστηκε να λειτουργήσει τουλάχιστον για ένα αρειανό έτος, που διαρκεί περίπου όσο δύο γήινα έτη. Δεδομένου ότι είναι μεγάλο και βαρύ σαν μεγάλο αυτοκίνητο, το ρομπότ δεν θα ήταν δυνατό να λειτουργεί με ηλιακούς συλλέκτες. Ενέργεια προσφέρει μια θερμοηλεκτρική γεννήτρια που περιέχει 4,8 κιλά οξειδίου του πλουτωνίου –η ραδιενεργή διάσπασή του παράγει θερμότητα που μετατρέπεται σε ηλεκτρική ενέργεια και προσφέρει ισχύ γύρω στα 110 watt. Το αυτόνομο ρομπότ διαθέτει επίσης 128 megabyte μνήμης DRAM και αποθηκευτικό μέσο flash memory χωρητικότητας 4 gigabyte. https://www.youtube.com/watch?v=rzmd7RouGrM&feature=emb_logo Εάν βρεθούν ενδείξεις αρχαίας ζωής, θα πρόκειται σίγουρα για μια από τις σημαντικότερες ανακαλύψεις της ανθρωπότητας. Ωστόσο, τα όποια ευρήματα, θα πρέπει να επιβεβαιωθούν από πολλές αναλύσεις, τις οποίες δεν μπορεί να φέρει εις πέρας το ρομπότ. Για τον λόγο αυτό το ρομπότ θα τοποθετήσει τα υποσχόμενα δείγματα σε μεταλλικούς σωλήνες που θα μεταφέρει μαζί του για μήνες. Οι μισοί σωλήνες θα αφεθούν μέσα στη λεκάνη του κρατήρα, ενώ οι υπόλοιποι στην επίπεδη περιοχή του Nili Planum, επόμενο προορισμό του Perseverance. Τα δείγματα θα περιμένουν την άφιξη ευρω-αμερικανικής αποστολής που προγραμματίζεται να εκτοξευτεί το 2029 για να παραλάβει το πολύτιμο φορτίο και να το μεταφέρει στη Γη γύρω στα μέσα της επόμενης δεκαετίας. Μεταξύ άλλων, το Perseverance διαθέτει μια πειραματική συσκευή που θα μετατρέπει το διοξείδιο της αρειανής ατμόσφαιρας σε καθαρό οξυγόνο, καθώς επίσης ένα μίνι μετεωρολογικό σταθμό, 19 κάμερες και δύο μικρόφωνα που θα καταγράψουν τους πρώτους ήχους από τον Κόκκινο Πλανήτη. Επίσης το ρόβερ θα απελευθερώσει το «Ingenuity», ένα μικρό ρομποτικό ελικόπτερο βάρους 1,8 κιλών, το πρώτο στην Ιστορία που θα πετάξει σε έναν άλλο κόσμο.