Πάνω από 60.000 θάνατοι από τους καύσωνες το 2022 στην Ευρώπη – Υψηλή θνησιμότητα και στην Ελλάδα

Περισσότεροι από 60.000 θάνατοι αποδίδονται στους καύσωνες που έπληξαν την Ευρώπη το καλοκαίρι του 2022, σύμφωνα με ευρεία μελέτη που δημοσιεύτηκε τη Δευτέρα στην επιστημονική επιθεώρηση Nature Medicine, με τους ειδικούς να ζητούν να πολλαπλασιαστούν οι προσπάθειες ώστε να αντιμετωπιστούν τα μελλοντικά κύματα ακραίας ζέστης.

Οι εκτιμήσεις των επιστημόνων του γαλλικού Ινστιτούτου Ερευνών Υγείας (Inserm) και του Ινστιτούτου της Βαρκελώνης για την Παγκόσμια Υγεία (ISGlobal) υποδηλώνουν ότι εάν δεν υπάρξει μια αποτελεσματική αντιμετώπιση του προβλήματος, η ευρωπαϊκή ήπειρος θα καταγράφει τουλάχιστον 68.000 θανάτους λόγω του καύσωνα κάθε καλοκαίρι μέχρι το 2030 και περισσότερους από 94.000 μέχρι το 2040.

Το καλοκαίρι του 2022 ήταν το θερμότερο που έχει καταγραφεί ποτέ στην Ευρώπη και χαρακτηρίστηκε από αλλεπάλληλα κύματα καύσωνα, ρεκόρ υψηλής θερμοκρασίας, ξηρασία και δασικές πυρκαγιές.

Οι επιστήμονες ανέλυσαν τα δεδομένα όσον αφορά τη θερμοκρασία και τη θνησιμότητα κατά την περίοδο 2015-2022 σε 823 περιοχές 35 ευρωπαϊκών χωρών όπου ο συνολικός πληθυσμός ξεπερνά τα 543 εκατομμύρια ανθρώπους. Στη συνέχεια κατάφεραν, με βάση επιδημιολογικά μοντέλα, να υπολογίσουν τους θανάτους που συνδέονται με την αύξηση της θερμοκρασίας σε κάθε περιοχή, ανά εβδομάδα. Συνολικά, από τις 30 Μαΐου μέχρι τις 4 Σεπτεμβρίου 2022, υπολόγισαν ότι 61.672 θάνατοι μπορούν να αποδοθούν στον καύσωνα.

Κατά την περίοδο αυτή καταγράφηκε ένα πολύ έντονο κύμα καύσωνα, μεταξύ 18-24 Ιουλίου και υπολογίζεται ότι σε αυτό το διάστημα έχασαν τη ζωή τους 11.637 άνθρωποι λόγω των ακραίων καιρικών συνθηκών. Τον περσινό Ιούλιο τα θερμόμετρα στην Πορτογαλία έδειξαν, για παράδειγμα, 47 βαθμούς Κελσίου, πλησιάζοντας το απόλυτο ρεκόρ των 47,3 βαθμών που είχε καταγραφεί στο χώρα αυτή το 2003.

«Ο αριθμός των θανάτων είναι πολύ υψηλός», σχολίασε στο Γαλλικό Πρακτορείο ο Ισάμ Ασεμπάκ, ερευνητής στο Inserm και ένας εκ των συγγραφέων της μελέτης. «Γνωρίζαμε τις συνέπειες του καύσωνα (στην υγεία) με βάση μια προηγούμενη μελέτη του 2003 όμως με αυτήν την ανάλυση βλέπουμε ότι απομένει να γίνει πολλή δουλειά για να προστατευθεί ο πληθυσμός», πρόσθεσε.

Το καλοκαίρι του 2003, όταν η Ευρώπη βίωσε έναν από τους χειρότερους καύσωνες στην ιστορία της, υπολογίζεται ότι 70.000 άνθρωποι πέθαναν εξαιτίας της ακραίας ζέστης.

Στη μελέτη διαπιστώνεται ότι οι μεσογειακές χώρες (Ελλάδα, Ιταλία, Πορτογαλία και Ισπανία) είχαν την υψηλότερη θνησιμότητα, αναλογικά με τον πληθυσμό τους. «Η Μεσόγειος πλήττεται από ερημοποίηση, τα κύματα καύσωνα εντείνονται κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού ακριβώς λόγω αυτών των ξηρότερων συνθηκών», είπε ο έτερος συγγραφέας της μελέτης, ο Χοάν Μπαλέστερ, καθηγητής στο ISGlobal.

Ειδικότερα στην Ελλάδα καταγράφηκαν, σύμφωνα με την έρευνα, 3.092 θάνατοι (2.076 γυναίκες και 822 άνδρες) που αποδίδονται στον καύσωνα ή 280 θάνατοι στο εκατομμύριο.

Σε απόλυτους αριθμούς, οι περισσότεροι θάνατοι λόγω της ζέστης καταγράφηκαν στην Ιταλία (18.010), την Ισπανία (11.324) και τη Γερμανία (8.173).

Καθώς η κλιματική αλλαγή που προκαλείται από τον άνθρωπο οδηγεί στην αύξηση της θερμοκρασίας, οι καύσωνες γίνονται ολοένα και συχνότεροι και εντονότεροι. Η ακραία ζέστη μπορεί να σκοτώσει προκαλώντας θερμοπληξία ή επιδεινώνοντας καρδιαγγειακές και αναπνευστικές παθήσεις. Οι ηλικιωμένοι είναι μια από τις πιο ευάλωτες κατηγορίες του πληθυσμού.