«Πανηγυράκι του Αγίου Γεωργίου» στην Αράχωβα - Ένα μοναδικό έθιμο στην Ελλάδα

Η μεγάλη γιορτή της Αράχωβας είναι το Πανηγυράκι του Αγίου Γεωργίου όπου πλήθος κόσμου, ντόπιοι και τουρίστες, συμμετέχουν σε ένα έθιμο που χαρακτηρίζεται μοναδικό στην Ελλάδα.

Ο Ιωάννης Σταθάς, δήμαρχος Διστόμου, Αράχωβας και Ακτίκυρας, μίλησε στην κάμερα του Action 24 και στην εκπομπή «Πρωινή Ζώνη» τονίζοντας ότι «κρατάμε την παράδοση ζωντανή. Η Αράχωβα δεν έχει αλλοιωθεί καθώς κρατάμε τις παραδόσεις ζωντανές στις οποίες συμμετέχουν και νέα παιδιά».

Πώς καθιερώθηκε το έθιμο

Το έθιμο θεωρείται ότι έχει τις ρίζες του στο Βυζάντιο και έκτοτε καθιερώθηκε να εορτάζεται από την παραμονή του Αγίου Γεωργίου και κρατάει τρεις ημέρες. Η εκκλησία του Αγίου Γεωργίου βρίσκεται στην κορυφή της πόλης και γιόρταζε ανέκαθεν με λαμπρότητα. Καθώς η γιορτή του Αγίου Γεωργίου πέφτει κοντά στις ημέρες του Πάσχα, συνήθως το Πανηγυράκι του Άη Γιώργη γίνεται στην Αράχωβα τη Δευτέρα του Πάσχα.

Το έθιμο συνδέεται επίσης και με τη μάχη της Αράχωβας, καθώς μπροστά στην εκκλησία δόθηκε μια από τις σημαντικότερες μάχες της Ελληνικής Επανάστασης.

Οι εκδηλώσεις αρχίζουν την παραμονή της γιορτή όπου οι πιστοί παρακολουθούν τον Εσπερινό, ενώ οι Αραχωβίτες, φορώντας τις παραδοσιακές ενδυμασίες της πόλης, συγκεντρώνονται από νωρίς στο προαύλιο, για να τραγουδήσουν και χορέψουν με τους γέροντες υπό τους ήχους της πίπιζας. Ακολουθεί η λιτάνευση της εικόνας του Αγίου Γεωργίου στους δρόμους της πόλης, με κατάνυξη. Άνδρες και γυναίκες προπορεύονται της εικόνας και «ανοίγουν το δρόμο του Αγίου».

Τα αραχωβίτικα σπίτια είναι στολισμένα με τα παραδοσιακά υφαντά και καίνε λιβάνι για να υποδεχτούν τον Άγιο που περνάει από μπροστά τους. Μάλιστα, η παράδοση θέλει κάθε σπίτι να σουβλίζει αρνί. Με το τέλος της Λιτανείας, το γλέντι συνεχίζεται με νταούλια και πίπιζες στους δρόμους της πόλης.

Αμέσως μετά ξεκινούν τα αγωνίσματα, που διαρκούν και τις τρεις ημέρες. Το εναρκτήριο αγώνισμα είναι ο «ανηφορικός δρόμος γερόντων», στον οποίο συμμετέχουν άνδρες άνω των 60 ετών, ντυμένοι με τις παραδοσιακές φορεσιές. Το έπαθλο για το νικητή είναι ένα μικρό αρνάκι ενώ το «γήπεδο» του αγωνίσματος δεν είναι άλλο από το ιστορικό πεδίο της Μάχης της Αράχωβας.

Το Δρώμενο στη Βρύση

Σειρά έχει το «Δρώμενο στη Βρύση». Οι θεατές συγκεντρώνονται στις πέτρινες βρύσες της εκκλησίας, όπου έρχονται οι νικητές των πρώτων αγωνισμάτων τραγουδώντας το «πανηγυράκι του Άη Γιώργη». Με τον στίχο «Απόλα δράκο μ’ το νερό», οι βρύσες, που ως τότε είχαν «στερέψει», αρχίζουν να τρέχουν γάργαρο νερό! Το απόγευμα της ίδιας μέρας γίνεται ο αγώνας των 5000 μέτρων, που ξεκινά από τον Άγιο Μηνά, έξω από την πόλη και καταλήγει στην κεντρική πλατεία της Αράχωβας.

Την τελευταία ημέρα των εκδηλώσεων, ολοκληρώνονται τα αγωνίσματα με σφαιροβολία, λιθοβολία, πάλη και διελκυστίνδα, αμέσως μόλις τελειώσει η επιμνημόσυνη δέηση για τους πεσόντες στην Μάχη της Αράχωβας.

Το μεσημέρι ακούγονται ξανά οι καμπάνες και τα κανόνια της πόλης: είναι το κάλεσμα για το «Χάλασμα». Πρόκειται για το γλέντι που σηματοδοτεί το πέρας των εκδηλώσεων όπου στήνεται μεγάλο τραπέζι με ψητά αρνιά και τοπικές παραδοσιακές γεύσεις. Στο τέλος, οι καμπάνες και τα κανόνια βαρούν και πάλι. Όλοι σηκώνονται και πιάνονται χέρι – χέρι για να σχηματίσουν ένα τεράστιο κύκλο γύρω από την εκκλησία και να χορέψουν τραγουδώντας τον αργό ρυθμό από το πανηγυράκι του Άη Γιώργη.

Αφού κάνουν το γύρο του Αγίου Γεωργίου τρεις φορές, θα κατέβουν ακόμη πιασμένοι και χορεύοντας στο χωριό, όπου με πίπιζες και νταούλια, το γλέντι συνεχίζεται για όσο αντέχουν!