Παναγία Σουμελά: «Όχι» από Τουρκία να λειτουργήσει ο Βαρθολομαίος τον Δεκαπενταύγουστο στον Πόντο

Κλειστή θα παραμείνει η μονή της Παναγίας Σουμελά στον Πόντο, καθώς το τουρκικό κράτος δεν έδωσε την άδεια προκειμένου να τελεστεί η θεία λειτουργία ανήμερα της κοίμησης της Θεοτόκου. Αντ' αυτού επέτρεψε να ανοίξει το μοναστήρι στις 23 Αυγούστου. 

Η κίνηση αυτή φανερώνει ότι η τουρκική πλευρά επιχειρεί να χρησιμοποιήσει -για μια ακόμη φορά- τις θρησκευτικές ελευθερίες ως μοχλό πίεσης. Για την Τουρκία, πάντως, η μονή της Παναγίας Σουμελά στον Πόντο αποτελεί ένα από τα εικονικά μνημεία που χρησιμοποιεί στις καμπάνιες της για την προσέλκυση τουριστών από το εξωτερικό. 

Από το 2010 μέχρι και το 2015 οι αρμόδιες τουρκικές αρχές έδιναν -αδιάλειπτα και χωρίς να θέτουν προσκόμματα ή να καθυστερούν- την άδεια στο Οικουμενικό Πατριαρχείο να τελεί την θεία λειτουργία στο ιστορικό μοναστήρι κάθε χρόνο στις 15 Αυγούστου. Το 2016 το τουρκικό κράτος ανακοίνωσε ότι το μοναστήρι, που τον υπόλοιπο χρόνο παραμένει ένα από τα πιο γνωστά τουριστικά αξιοθέατα της Τουρκίας, θα έκλεινε για αναστηλωτικές εργασίες για τη στερέωση των βράχων πάνω από το μοναστήρι.

Για τέσσερα χρόνια -πράγματι- πραγματοποιούνταν αναστηλωτικές εργασίες, ενώ από το 2020 με αφορμή την πανδημία του κορονοϊού οι τουρκικές αρχές εξακολουθούσαν να αρνούνται να δώσουν την απαραίτητη άδεια για το άνοιγμα της Παναγίας Σουμελά. 

Το 2023 και ενώ δεν υπήρχε -πλέον- κάποιος προφανής λόγος ώστε να μην δοθεί άδεια και πάλι η Τουρκία δεν απάντησε έγκαιρα στην αίτηση του Οικουμενικού Πατριαρχείο. Η θετική απάντηση πέρυσι ήρθε στην κυριολεξία την τελευταία στιγμή, μόλις στις 12 Αυγούστου, αφότου υπήρξε έντονο διπλωματικό παρασκήνιο και πιέσεις, ώστε να δοθεί το πράσινο φως για να τελεστεί η θεία λειτουργία για την γιορτή της Κοίμησης.  

Από το 2010, την πρώτη χρονιά που το τουρκικό κράτος έδωσε άδεια να ανοίξει η Παναγία Σουμελά στον Πόντο, τη Θεία Λειτουργία τελούσε ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος, ενώ φέτος ο προκαθήμενος της Ορθοδοξίας επέλεξε από πολύ νωρίς να προγραμματίσει να βρίσκεται στην ιδιαίτερη πατρίδα του, την Ίμβρο για την γιορτή της κοίμησης της Θεοτόκου. 

Στη θεία λειτουργία που επέτρεψε η Τουρκία να τελεστεί στις 23 Αυγούστου θα προστεί ο Μητροπολίτης Καλλιουπόλεως και Μαδύτου κ. Στέφανος, όπως ανακοινώθηκε από το Οικουμενικό Πατριαρχείο.

Η μονή της Παναγίας Σουμελά, που ιδρύθηκε το 386 μ.Χ. στο όρος Μελά του Πόντου κατέχει ιδιαίτερη θέση για τον ποντιακό ελληνισμό. Έπαψε να λειτουργεί με τους διωγμούς των Ελλήνων από τις πατρογονικές τους εστίες στον Πόντο, ενώ μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή, έπειτα από συμφωνία των ελληνικών και τουρκικών αρχών δόθηκε άδεια να μεταφερθεί στην Ελλάδα η εικόνα της Παναγίας Σουμελά που είχε κρυφτεί από τους τελευταίους μοναχούς, πριν την Καταστροφή για να σωθεί από τη λεηλασία.