Ολική έκλειψη: Πόσο αλλάζει η συμπεριφορά των ζώων όταν «κρύβεται» ο Ήλιος
Κομβική αναμένεται να είναι για τους επιστήμονες η ολική έκλειψη Ηλίου που αναμένεται να σημειωθεί τον ερχόμενο Απρίλιο και θα είναι ορατή στις ΗΠΑ.
Ειδικότερα, όπως αναφέρει δημοσίευμα της USA Today, στο «μικροσκόπιο» των επιστημόνων θα τεθούν τα ζώα και η «σιωπηλή» συμπεριφορά τους κατά τη διάρκεια της«εξαφάνισης» του Ηλίου.
Σημειώνεται πως ολική έκλειψη πραγματοποιείται όταν ο δίσκος της Σελήνης εφάπτεται εσωτερικά με τον ηλιακό δίσκο κρύβοντας κάθε ίχνος ηλιακού φωτός για μερικά λεπτά, κάτι που μπορεί να έχει αξιοσημείωτες επιπτώσεις στη συμπεριφορά των ζώων.
Μάλιστα, κατά τη διάρκεια ανάλογων εκλείψεων, άνθρωποι σε όλο τον κόσμο έχουν παρατηρήσει μια... σουρεαλιστική σιωπή από τους εκπροσώπους του ζωικού βασιλείου, καθώς τα πουλιά, τα έντομα και τα ζώα διέκοπταν ξαφνικά τις κανονικές τους δραστηριότητες.
Οι ερευνητές έχουν παρατηρήσει κάθε είδους ασυνήθιστες συμπεριφορές στους ζωολογικούς κήπους κατά τη διάρκεια προηγούμενων εκλείψεων Ηλίου. Φλαμίνγκο συγκεντρώθηκαν σε κύκλο γύρω από τα μωρά τους για να τα προστατεύσουν, καμηλοπαρδάλεις άρχισαν να καλπάζουν γύρω από τον περίβολό τους, πλήθος πουλιών αρκετά μεγάλα ώστε να εμφανίζονται στα ραντάρ ξαφνικά εγκατέλειψαν τον ουρανό και κούρνιασαν σε δέντρα αλλά και αρχαίες χελώνες Γκαλαπάγκος εθεάθησαν να ζευγαρώνουν.
Με την πλήρη ηλιακή έκλειψη που θα καλύψει τις ΗΠΑ στις 8 Απριλίου, οι επιστήμονες ετοιμάζονται να παρατηρήσουν ζώα σε πολλούς ζωολογικούς κήπους, καθώς εξεπλάγησαν πολύ με όσα ανακάλυψαν το 2017 κατά τη διάρκεια της τελευταίας ολικής έκλειψης ηλίου στις ΗΠΑ. «Νόμιζα ότι θα ήταν ανοησίες, δεν πίστευα ότι θα επηρεάζονταν τα ζώα καθόλου. Τα σύννεφα περνούν από πάνω τους και δεν αντιδρούν. Ήταν τόσο εφήμερο», δήλωσε ο Adam Hartstone-Rose, καθηγητής συγκριτικής ανατομίας στο πανεπιστήμιο της Καρολίνας.
Για την έκλειψη του 2024, οι επιστήμονες καλούν και τους πολίτες να προσφέρουν και αυτοί με τη σειρά τους βοήθεια στις παρατηρήσεις τους. Σημειώνεται, ότι και τα κατοικίδια ζώα συμπεριλαμβάνονται στις έρευνες, αν και οι κτηνίατροι λένε ότι συνολικά η μεγαλύτερη επίδραση στη συμπεριφορά τους δεν θα είναι το ξαφνικό σκοτάδι, αλλά μάλλον η συμπεριφορά των ανθρώπων γύρω τους. «Θα αντιδράσουν περισσότερο στις δικές μας αντιδράσεις, στον ενθουσιασμό και στο άγχος μας παρά σε οτιδήποτε άλλο από την πραγματική έκλειψη», δήλωσε η δρ Ρένα Κάρλσον, πρόεδρος της Αμερικανικής Κτηνιατρικής Ένωσης.
Τι άλλαξε στη συμπεριφορά των ζώων στην έκλειψη του 2017
Για να στήσουν τη μελέτη, ο καθηγητής και οι συνεργάτες του έβαλαν περισσότερα από 40 άτομα να παρακολουθήσουν 12 εκθέματα ζώων σε ζωολογικό κήπο στην Κολούμπια της Νότιας Καρολίνας. Ξεκίνησαν λίγες ημέρες πριν από την έκλειψη, ώστε να μπορέσουν να μετρήσουν πόσο άλλαξε η συμπεριφορά των ζώων. Ήταν ένα ιδανικό μέρος για να γίνει το πείραμα. Στις 21 Αυγούστου 2017 στις 14:41 μ.μ., η ευρύτερη περιοχή της Κολούμπια βίωσε τη μεγαλύτερη περίοδο ολικότητας από κάθε άλλη πόλη στην Ανατολική Ακτή, λίγο περισσότερο από 2 λεπτά και 30 δευτερόλεπτα απόλυτου σκοταδιού.
Περισσότερα από τα δύο τρίτα των ζώων παρουσίασαν αλλαγμένη συμπεριφορά. Αναλυτικά:
- Φλαμίνγκο: Όλα τα ενήλικα συγκεντρώθηκαν γύρω από την περίμετρο και μαζεύτηκαν γύρω από τα νεαρότερα μέλη και τα μωρά τους.
- Καμηλοπαρδάλεις: Μερικές εξ αυτών άρχισαν να τρέχουν γύρω από τον περίβολό τους και ηρέμησαν μόνο όταν επανήλθε ο ήλιος.
- Αρκούδες: Δεν τους ένοιαζε καθόλου. Μία από αυτές σήκωσε το κεφάλι της κατά τη διάρκεια της έκλειψης, χωρίς καμία άλλη αντίδραση.
- Χελώνες Γκαλαπάγκος: Κατά τη διάρκεια της κορύφωσης της έκλειψης, άρχισαν να αναπαράγονται.
Πού θα επικεντρωθούν οι ειδικοί στην έκλειψη του 2024
Για την έκλειψη του 2024 ο καθηγητής θα κλιμακώσει τις παρατηρήσεις των ζώων σε όλη τη χώρα. Θα υπάρξουν μελέτες σε πολλούς ζωολογικούς κήπους, γεγονός που θα επιτρέψει την παρατήρηση μεγαλύτερου αριθμού ζώων. Ο ίδιος θα τοποθετηθεί στο ζωολογικό κήπο του Fort Worth, καθώς με δεδομένο αυτό που βρήκαν με τις χελώνες, είναι περίεργος να δει τι θα κάνουν οι μπονόμπο. «Είναι πολύ σεξουαλικά ζώα. Όταν αγχώνονται, η αντίδρασή τους είναι να κάνουν σεξ. Είμαι πολύ περίεργος να δω αν θα αντιδράσουν με το ζευγάρωμα», ανέφερε μεταξύ άλλων.
«Όποιος έχει βρεθεί σε εξωτερικό χώρο κατά τη διάρκεια μιας έκλειψης παρατηρεί δύο πράγματα, το απόκοσμο φως και την ξαφνική σιωπή των πουλιών και των εντόμων. Τα ζώα απλώς δεν ξέρουν τι να κάνουν με τις εκλείψεις επειδή δεν είναι κάτι για το οποίο η βιολογία τους είναι προσαρμοσμένη», δήλωσε ο Andrew Farnsworth, επισκέπτης επιστήμονας στο Εργαστήριο Ορνιθολογίας του Πανεπιστημίου Cornell, ο οποίος έχει μελετήσει τη συμπεριφορά των πουλιών κατά τη διάρκεια των εκλείψεων.
«Οι εκλείψεις δεν είναι συχνές, αλλά δεν είναι και σπάνιες και εμείς οι άνθρωποι μπορούμε να τις προγραμματίσουμε. Αλλά για τα βραχύβια ζώα που μπορεί να μην παρακολουθούν την αστρονομία με μαθηματικά, είναι αρκετά απροσδόκητο», συμπλήρωσε εξίσου.
