Οι εστίες κινδύνου για την ελληνική οικονομία από τα δασμολογικά «πλήγματα» Τραμπ

Σε τροχιά «ανίχνευσης» των επιπτώσεων στην πραγματική οικονομία και τα δημοσιονομικά από τον παγκόσμιο εμπορικό πόλεμο που κήρυξε ο Ντόναλντ Τραμπ, βρίσκεται το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης με τις πρώτες εκτιμήσεις να κάνουν λόγο για περιορισμένης έκτασης άμεσες επιπτώσεις. Αρμόδια στελέχη επισημαίνουν ότι η εξίσωση έχει ένα μεγάλο άγνωστο «Χ» που έχει να κάνει με την έκταση και την ένταση των παρενεργειών από το δασμολογικό κύμα στην ευρωπαϊκή οικονομία που θα επηρεάσουν σε σημαντικό βαθμό την ελληνική.

Προς το παρόν και σε πρώτη ανάγνωση στη ζώνη υψηλού κινδύνου βρίσκονται οι εξαγωγές της χώρας στις ΗΠΑ, που το 2024 ανήλθαν σε 2,4 δισ. ευρώ, με το μερίδιο τους στη συνολική πίτα να είναι μικρό, μόλις στο 4,8%. Βέβαια η αυτόματη άνοδος των τιμών των ελληνικών προϊόντων στην αμερικανική αγορά λόγω της αύξησης των δασμών κατά 20% αναμένεται να οδηγήσει σε πτώση των εξαγωγών, με τις μεγαλύτερες ζημιές στα τρόφιμα και τα ποτά που αντιπροσωπεύουν το 30,54 % του συνόλου των εξαγωγών με αξία 646 εκατ. ευρώ, και στα προϊόντα πετρελαίου με αξία στα 506 εκατ. ευρώ. Η συρρίκνωση των εξαγωγών θα «χτυπήσει» την αγροτική παραγωγή και τη βιομηχανία μειώνοντας εισοδήματα και έσοδα. Ωστόσο οι κραδασμοί στις εξαγωγές δεν θεωρούνται «υψηλής μεταδοτικότητας» στο φάσμα της οικονομίας ενώ μπορούν να απορροφηθούν με στροφή σε άλλες αγορές για αντιστάθμιση των απωλειών.

Η άλλη ορατή στον ορίζοντα επίπτωση αφορά το τουριστικό ρεύμα από τις ΗΠΑ καθώς οι εισπράξεις από 1,1 εκατ. Αμερικανούς τουρίστες που ήρθαν στη χώρα μας το 2024 άγγιξαν τα 1,9 δισ. ευρώ. Με τους δασμούς Τραμπ να πυροδοτούν πληθωριστικό κύμα στην αγορά των ΗΠΑ, τα εισοδήματα των νοικοκυριών θα συμπιεστούν υποχρεώνοντας τα να κόψουν «δευτερεύουσες» δαπάνες όπως τα έξοδα για τουρισμό. Η μεγάλη ανησυχία και ο προβληματισμός του οικονομικού επιτελείου έχει να κάνει με το εύρος των πληγμάτων στην ευρωπαϊκή οικονομία με «μεταφορά» τους στην ελληνική. Η επιβολή των δασμών θα περιορίσει τη ζήτηση ευρωπαϊκών προϊόντων στις ΗΠΑ και θα χτυπήσει την ανάπτυξη και τα εισοδήματα των ευρωπαίων πολιτών με αρνητικό αντίχτυπο στον ελληνικό τουρισμό και τις εξαγωγές.

Σύμφωνα με τον διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος Γ. Στουρνάρα, «αν η επιβράδυνση του διεθνούς εμπορίου επηρεάσει βασικές ευρωπαϊκές αγορές, η ζήτηση για ελληνικά προϊόντα μπορεί να μειωθεί, πλήττοντας τις εξαγωγές. Επιπλέον, η γενικότερη αβεβαιότητα στις αγορές μπορεί να περιορίσει τις ξένες άμεσες επενδύσεις, καθυστερώντας τη δυναμική ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας».

Οι παρενέργειες

Σε μια τέτοια περίπτωση θα υπάρξουν παρενέργειες και στο δημοσιονομικό τομέα με απώλειες εσόδων από το φρενάρισμα της οικονομία και ενδεχομένως ανάγκη ενίσχυσης των δαπανών για αντιστάθμιση των ζημιών στη παραγωγή και την αγορά αλλάζοντας τους σχεδιασμούς της κυβέρνησης για τα επόμενα βήματα στην οικονομία. Επισημαίνεται ότι οι αναλυτές χτυπούν καμπανάκι για επιβράδυνση της ανάπτυξης ακόμα και ενδεχόμενο ύφεσης σε ισχυρές οικονομίες όπως η Γερμανική εκτιμώντας ότι η ζημιά στην ΕΕ από τους δασμούς θα ξεπεράσει τα 750 δισ. ευρώ. Με βάση τις εκτιμήσεις της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας η αρνητική επίπτωση των μέχρι σήμερα εξαγγελθέντων μέτρων στο ΑΕΠ της Ευρωζώνης θα είναι περίπου 0,4% ενώ διεθνείς επενδυτικές τράπεζες ανεβάζουν το κόστος σε πάνω από μία ποσοστιαία μονάδα.

Την ίδια ώρα η αβεβαιότητα στο διεθνές οικονομικό στερέωμα και οι εμπορικοί περιορισμοί ενδέχεται να δημιουργήσουν προβλήματα στις διεθνείς αλυσίδες εφοδιασμού, επηρεάζοντας και τη μεταφορά αγαθών από και προς την Ελλάδα ενώ η αύξηση του κόστους εισαγωγών ή οι καθυστερήσεις στις παραδόσεις θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε δυσκολίες για τις επιχειρήσεις της χώρας.