Ο υπερτουρισμός το 2025 θα είναι δραματικός, οι δημοφιλείς πόλεις προσαρμόζονται

Ο υπερτουρισμός αποτελεί μία από τις σημαντικότερες προκλήσεις για δημοφιλείς προορισμούς παγκοσμίως. Πόλεις όπως η Βαρκελώνη, το Άμστερνταμ και η Βενετία αντιμετωπίζουν τεράστια προβλήματα, καθώς οι τουρίστες αυξάνονται, δημιουργώντας πιέσεις σε υποδομές, κατοικίες και τοπικές κοινωνίες. Το 2024, παρά τα μέτρα περιορισμού, οι αφίξεις τουριστών έφτασαν νέα ύψη, με την Ευρώπη να σημειώνει αύξηση 12% σε σχέση με το 2023.

Αντιμέτωπες με αυτήν την πρόκληση, οι τουριστικές αρχές υιοθετούν νέες στρατηγικές.

Σύμφωνα με το CNN, η Βαρκελώνη άλλαξε το σύνθημά της από "Visit Barcelona" σε "This is Barcelona", προωθώντας τη βιώσιμη ανάπτυξη. Παράλληλα, το Άμστερνταμ ξεκίνησε την καμπάνια "stay away", στοχεύοντας στη μείωση της ανεπιθύμητης συμπεριφοράς, ενώ πόλεις όπως η Βενετία και η Κοπεγχάγη εφαρμόζουν αυξημένα τέλη και πρωτοβουλίες όπως το CopenPay, που ενθαρρύνουν τους επισκέπτες να μετακινούνται με βιώσιμους τρόπους.

Πολλοί προορισμοί αναζητούν τρόπους διασποράς του τουρισμού. Εναλλακτικές πόλεις όπως η Αμβέρσα κερδίζουν έδαφος, προσφέροντας αυθεντικές εμπειρίες χωρίς την πολυκοσμία άλλων κέντρων, όπως το Άμστερνταμ. Παράλληλα, το πρόγραμμα Tourism Corridor Strategy στον Καναδά προωθεί λιγότερο γνωστές περιοχές για να αποσυμφορήσει τα παραδοσιακά hotspots.

Η βιωσιμότητα στην πρώτη γραμμή

Η βιωσιμότητα αποτελεί κεντρικό άξονα. Οργανισμοί όπως η Tourism Cares δημιουργούν χάρτες που συνδέουν τους ταξιδιώτες με τοπικές επιχειρήσεις, ενώ πολλές πόλεις υιοθετούν στρατηγικές που εστιάζουν στην ποιότητα ζωής των κατοίκων. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η Καρακόλ στο Κιργιστάν, όπου ο στόχος είναι να γίνει η πόλη καλύτερος τόπος διαβίωσης μέσω του τουρισμού.

Οι ταξιδιώτες παίζουν επίσης καθοριστικό ρόλο. Η επίσκεψη σε λιγότερο δημοφιλείς περιοχές, η επιλογή οικογενειακών καταλυμάτων και η στήριξη τοπικών προϊόντων μπορούν να συμβάλουν στη βιώσιμη ανάπτυξη. Η επιλογή εκτός υψηλής περιόδου προσφέρει μια καλύτερη εμπειρία τόσο για τους επισκέπτες όσο και για τους κατοίκους.

Η ερώτηση που πρέπει να καθοδηγεί τις επιλογές μας είναι: «Πώς μπορούμε να κάνουμε τον προορισμό καλύτερο για τους ανθρώπους που ζουν εκεί;» Με τη σωστή στρατηγική και τη συνεργασία όλων, ο τουρισμός μπορεί να είναι ευεργετικός για όλους.

Καθώς οι τουριστικοί οργανισμοί παλεύουν με το φαινομενικά παράδοξο δίλημμα της προσέλκυσης επισκεπτών και των χρημάτων τους - το οποίο στηρίζει πολλές οικονομίες - ενώ ανακαλύπτουν πώς να διαχειριστούν τα πλήθη που προκύπτουν, πολλοί αναθεωρούν τις στρατηγικές τους.

Αλλαγή τουριστικού μοντέλου

Ίσως το πιο αξιοσημείωτο είναι η μετάβαση από μια προσέγγιση μάρκετινγκ προορισμού - με άλλα λόγια, προσέλκυση περισσότερων τουριστών - σε μια προσέγγιση που εστιάζει στη διαχείριση προορισμού που εξισορροπεί τις ανάγκες του προορισμού και των κατοίκων του, ενώ δημιουργεί μια θετική εμπειρία επισκεπτών.

Σύμφωνα με τον ιστότοπο ειδήσεων της ταξιδιωτικής βιομηχανίας Skift, πολλοί ηγέτες προορισμών έχουν αλλάξει το ακρωνύμιό τους από DMO σε DMMO για να αντικατοπτρίζουν τον αναδυόμενο ρόλο τους ως «οργανισμός μάρκετινγκ και διαχείρισης προορισμού».

Ομοίως, η Βαρκελώνη – την οποία, μαζί με το Άμστερνταμ, ο Scott περιγράφει ως «παιδί αφίσας» για τις προκλήσεις υπερτουρισμού – άλλαξε την τουριστική περιγραφή της τον Αύγουστο του 2024 από «Visit Barcelona» σε «This is Barcelona».

«Πρόκειται να ρωτήσουμε: «Πώς μπορεί ο προορισμός μας να υποστηρίξει αυτούς τους επισκέπτες που έρχονται, να βεβαιωθεί ότι θα περάσουν υπέροχα και επίσης να το κάνουν με τρόπο που να μην εξαντλεί τους πόρους μας και να ωφελήσει πραγματικά τον τόπο, την τοπική κοινωνία, όχι μόνο οικονομικά, αλλά και από την άποψη της υποστήριξης του τοπικού πολιτισμού;», εξηγεί ο Scott. «Και ειδικά με την αυξημένη εστίαση στη βιωσιμότητα, αυτό το κομμάτι διαχείρισης γίνεται όλο και πιο σημαντικό».

Πολλοί προορισμοί στοχεύουν επίσης στην καλύτερη εκπαίδευση και έμπνευση των τουριστών τόσο πριν όσο και κατά τη διάρκεια της διαμονής τους, προκειμένου να δημιουργήσουν μια πιο θετική εμπειρία για τους ταξιδιώτες και τους κατοίκους. Ίσως το πιο παράτολμο πρόσφατο παράδειγμα: η λεγόμενη διαδικτυακή καμπάνια «stay away» του Άμστερνταμ, την οποία ξεκίνησε την άνοιξη του 2023 και στόχευε απευθείας σε «άγριους» Βρετανούς άντρες που έρχονται στην πόλη αναζητώντας σεξ και ναρκωτικά.

Προσέγγιση με δανέζικη οπτική

Η Κοπεγχάγη, εν τω μεταξύ, επέλεξε μια πιο λεπτή προσέγγιση με το CopenPay, ένα πρόγραμμα εμπνευσμένο από τη βιωσιμότητα που προσφέρει στους τουρίστες προνόμια όπως έκπτωση εισόδου στο μουσείο ή έναν δωρεάν καφέ σε αντάλλαγμα να πάρουν το μετρό ή να ταξιδέψουν με ποδήλατο.

Το CopenPay, που ξεκίνησε το καλοκαίρι του 2024 ως πιλοτικό πρόγραμμα, θα επιστρέψει το 2025, με πολλές περισσότερες επιχειρήσεις να εκδηλώνουν ενδιαφέρον να συμμετάσχουν, σύμφωνα με την ιστοσελίδα.

Ο Vlamings λέει ότι αυτό το είδος διασταυρούμενης συνεργασίας είναι ένα κρίσιμο συστατικό αποτελεσματικών, ισορροπημένων στρατηγικών που ωφελούν τόσο τους τουρίστες όσο και τους προορισμούς. Προσφέρει μια αναλογία με ένα τρίποδο σκαμνιού «κοινότητας, βιομηχανίας και κυβέρνησης» - όλα τα οποία «πρέπει πραγματικά να αρχίσουν να συνεργάζονται πιο στενά, και έχουν. Ήταν ένας πολύ κατακερματισμένος κλάδος μέχρι τώρα και δεν νομίζω ότι έχουμε πλέον την πολυτέλεια να το κάνουμε».

Ο εκ των προτέρων προγραμματισμός και η πρόβλεψη είναι επίσης πρωταρχικής σημασίας, λέει ο Scott. «Δουλεύουμε με πολλούς αναδυόμενους προορισμούς και το ερώτημα που κάνουμε πάντα [τους πελάτες μας] είναι πόσοι τουρίστες είναι αρκετοί; Και επιπλέον, τι μπορείτε να κάνετε τώρα για να προετοιμαστείτε για αυτόν τον αυξημένο αριθμό;»