Ο Τραμπ δασμολογεί εχθρούς και φίλους - Έρχεται παγκόσμιος «εμπορικός πόλεμος»

Τεκτονικές αλλαγές στην παγκόσμια οικονομία, με αυξήσεις τιμών σε προϊόντα πρώτης ανάγκης και πολυτελείας, ενδεχόμενη εκτίναξη του πληθωρισμού, μείωση εισοδημάτων και κοινωνικές συγκρούσεις, αν όχι και μεταξύ κρατών, αναμένεται ότι θα πυροδοτήσει το «πυρηνικό όπλο» των παγκόσμιων αμοιβαίων δασμών που ενεργοποίησε ο Ντόναλντ Τραμπ. 

Με επερχόμενο κατακλυσμό μοιάζει η απειλή του επροέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ να υπογράψει εκτελεστικό διάταγμα για την επιβολή αμοιβαίων δασμών σε βάρος συμμάχων και αντιπάλων, προκειμένου όπως λέει να εξισορροπήσει τις ανισότητες στις εμπορικές συναλλαγές.

Οι δασμοί θα επηρεάσουν ένα ευρύ φάσμα βιομηχανιών, συμπεριλαμβανομένου του πετρελαίου, του φυσικού αερίου, της γεωργίας και της μεταποίησης, αλλάζοντας ενδεχομένως τα μακροχρόνια εμπορικά πρότυπα και τις αλυσίδες εφοδιασμού.

«Οι σύμμαχοι συμπεριφέρονται χειρότερα από τους εχθρούς μας»

«Εάν μας επιβάλουν δασμούς ή φόρους (σ.σ. στα αμερικανικά προϊόντα), θα τους επιβάλουμε ακριβώς τους ίδιους δασμούς ή φόρους (σ.σ. στα εισαγόμενα προϊόντα στις ΗΠΑ), είναι τόσο απλό», είπε ο Τραμπ, προσθέτοντας ότι συχνά «οι σύμμαχοι των ΗΠΑ συμπεριφέρονται χειρότερα από τους εχθρούς μας» στον εμπορικό τομέα.

Μιλώντας στους δημοσιογράφους στο Οβάλ Γραφείο, ο Τραμπ είπε ότι οι άλλες χώρες θα μπορούσαν να μειώσουν τους δασμούς τους ή και να τους καταργήσουν. Δασμός θα θεωρείται επίσης ο φόρος προστιθέμενης αξίας που επιβάλλουν κάποιες χώρες ενώ δεν θα γίνεται δεκτό να στέλνονται εμπορεύματα μέσω τρίτης χώρας για να αποφύγουν τους δασμούς, πρόσθεσε.

Αναφερόμενος στην Ευρωπαϊκή Ένωση, είπε ότι έχει ΦΠΑ ύψους 20% «και άλλα μέτρα» που πλήττουν αμερικανικές εταιρείες φέρνοντας ως παράδειγμα την Apple. Υποστήριξε επίσης ότι οι αεροπορικές εταιρείες του ζήτησαν να τις βοηθήσει με τα αεροπορικά τέλη.

Όταν ρωτήθηκε αν οι καταναλωτές θα πρέπει να περιμένουν αύξηση των τιμών, απάντησε «όχι απαραιτήτως». Αμέσως μετά ωστόσο, είπε ότι οι τιμές «θα μπορούσαν να αυξηθούν κάπως βραχυπρόθεσμα», εκφράζοντας ταυτόχρονα την πεποίθηση ότι θα αυξηθούν παράλληλα οι θέσεις εργασίας και θα μειωθούν τα επιτόκια.

Ο υπουργός Εμπορίου Χάουαρντ Λούτνικ είπε ότι η περίπτωση κάθε χώρας θα εξεταστεί ξεχωριστά και αναμένεται ότι η μελέτη αυτή θα έχει ολοκληρωθεί μέχρι την 1η Απριλίου.

Ο Τραμπ είπε ότι οι δασμοί σε πολλές χώρες θα παραμείνουν οι ίδιοι που ισχύουν και σήμερα και προειδοποίησε ότι «δεν θα υπάρξουν εξαιρέσεις».

Ένας αξιωματούχος του Λευκού Οίκου είπε εξάλλου στο πρακτορείο Ρόιτερς ότι οι ΗΠΑ ελπίζουν να συζητήσουν το θέμα με τις χώρες που πλήττονται και ο Τραμπ μετά χαράς θα μειώσει τους δασμούς, εφόσον και οι άλλες χώρες πράξουν το ίδιο.

Οδηγούν οι δασμοί σε υψηλότερες τιμές;

Ο Ντόναλντ Τραμπ μόλις είπε ότι οι καταναλωτές δεν πρέπει απαραίτητα να περιμένουν υψηλότερες τιμές μετά τους πρόσφατα ανακοινωθέντες αμοιβαίους δασμούς. Οι ειδικοί, ωστόσο, λένε ότι τα τιμολόγια θα σημαίνουν πρόσθετο κόστος για τους ανθρώπους. Ας πάρουμε για παράδειγμα το κόστος του φαγητού.

Οικονομολόγοι και στελέχη της βιομηχανίας τροφίμων δήλωσαν στο Reuters τον Ιανουάριο ότι οι αμερικανοί καταναλωτές θα αντιμετώπιζαν ακόμη υψηλότερο κόστος για το κρέας, τα λαχανικά και τα φρούτα με τους δασμούς του Τραμπ στις καναδικές και μεξικανικές εισαγωγές.

«Οποιαδήποτε αύξηση των δαπανών με τη μορφή δασμών χρησιμεύει στη συνέχεια ως «φόρος τροφίμων» στους καταναλωτές για εισαγόμενα προϊόντα και δεν είναι εφαρμόσιμη λύση», δήλωσε ο εκπρόσωπος της Εθνικής Ένωσης Παντοπωλείων Ντέιβιντ Κάτλερ.

Πρόσθετα κόστη

Η απειλή των δασμών από μόνη της μπορεί να είναι πληθωριστική, δήλωσε ο David Ortega, οικονομολόγος στο Michigan State University.

«Οι εταιρείες τροφίμων προσπαθούν να καταλήξουν σε σχέδια έκτακτης ανάγκης όσον αφορά το πού θα μπορούσαν να προμηθεύονται αυτά τα προϊόντα εάν τεθούν σε ισχύ αυτοί οι δασμοί και αυτό προσθέτει κόστος στις δραστηριότητές τους», είπε.

Ως ένα άλλο παράδειγμα, οι δασμοί θα προκαλούσαν «δραματικές και άμεσες» οικονομικές επιπτώσεις στις αμερικανικές αυτοκινητοβιομηχανίες και σε άλλους κατασκευαστές οχημάτων στο Μεξικό και τον Καναδά για να πουλήσουν στις Ηνωμένες Πολιτείες, δήλωσε ο Sam Fiorani, αντιπρόεδρος της ερευνητικής εταιρείας AutoForecast Solutions.

«Εμπορικός πόλεμος»

Οι δασμοί πληρώνονται από τους εισαγωγείς και όχι από τους εξαγωγείς, οι οποίοι είτε μετακυλίουν το κόστος στους καταναλωτές είτε αντιμετωπίζουν χαμηλότερα κέρδη.

Μια ευρύτερη, επιζήμια εμπορική σύγκρουση θα μπορούσε να αναζωπυρώσει τον πληθωρισμό και να βλάψει την παγκόσμια οικονομία, δήλωσε ο διευθυντής παγκόσμιας πολιτικής του Διεθνούς Εμπορικού Επιμελητηρίου Andrew Wilson.

«Ένα τιμολόγιο 5-10% στις περισσότερες αλυσίδες εφοδιασμού ή σε πολλές αλυσίδες εφοδιασμού μπορεί να απορροφηθεί με κάποιο τρόπο... Αλλά το 25%, είναι σχεδόν βέβαιο ότι μέρος αυτού θα μεταφερθεί», είπε στο Reuters.

«Υπάρχουν τεράστιοι αρνητικοί κίνδυνοι για τις ΗΠΑ και για τον κόσμο, εάν εγκλωβιστούμε σε έναν ατέρμονο κύκλο δασμών και περαιτέρω αντίποινα».

Ποιος είναι ο ΦΠΑ που στοχεύει ο Τραμπ;

Ο Τραμπ είπε ότι θα υπολογίσει τον ΦΠΑ ή τον Φόρο Προστιθέμενης Αξίας που εφαρμόζουν ορισμένες χώρες ως δασμούς. Τόσο ο φόρος επί των πωλήσεων όσο και ο ΦΠΑ είναι τύποι έμμεσου φόρου – ένας φόρος που εισπράττεται από τον πωλητή ο οποίος χρεώνει τον αγοραστή κατά τη στιγμή της αγοράς και στη συνέχεια πληρώνει ή αποδίδει τον φόρο στο δημόσιο για λογαριασμό του αγοραστή.

Ο φόρος επί των πωλήσεων εισπράττεται από τον λιανοπωλητή όταν επιτευχθεί η τελική πώληση στην αλυσίδα εφοδιασμού, ενώ ο ΦΠΑ εισπράττεται από όλους τους πωλητές σε κάθε στάδιο της αλυσίδας εφοδιασμού.

Οι προμηθευτές, οι κατασκευαστές, οι διανομείς και οι λιανοπωλητές εισπράττουν όλοι ΦΠΑ επί των φορολογητέων πωλήσεων. Ομοίως, οι προμηθευτές, οι κατασκευαστές, οι διανομείς, οι έμποροι λιανικής και οι τελικοί καταναλωτές πληρώνουν ΦΠΑ για τις αγορές τους.

Οι επιχειρήσεις πρέπει να παρακολουθούν και να τεκμηριώνουν τον ΦΠΑ που πληρώνουν για αγορές για να λάβουν πίστωση για τον ΦΠΑ που καταβλήθηκε στη φορολογική τους δήλωση.

Στο πλαίσιο του καθεστώτος ΦΠΑ, οι φορολογικές δικαιοδοσίες λαμβάνουν φορολογικά έσοδα σε ολόκληρη την αλυσίδα εφοδιασμού, όχι μόνο στο σημείο πώλησης στον τελικό καταναλωτή.

Περισσότερες από 170 χώρες παγκοσμίως, συμπεριλαμβανομένων όλων των μεγάλων ευρωπαϊκών χωρών, επιβάλλουν ΦΠΑ σε αγαθά και υπηρεσίες, σύμφωνα με το Tax Foundation, μια ερευνητική ομάδα.