Όρσα: Η άγνωστη ελιά ηλικίας 2.500 ετών που «είδε» την Ναυμαχία της Σαλαμίνας

Γνωρίζετε πως στην κορυφή του Όρους Αιγάλεω πάνω από την πόλη του Περάματος βρίσκεται η τοποθεσία που πιθανολογείτε πως χρησιμοποίησε ο Πέρσης Βασιλιάς Ξέρξης το 480πχ ως παρατηρητήριο στην Ναυμαχία της Σαλαμίνας γνωστή ως και ο «Θρόνος του Ξέρξη». 

Ο λόγος για το οχυρό παρατηρητήριο από το οποίο παρακολούθησε την συντριβή του στόλου του στη ναυμαχία της Σαλαμίνας. Οι ιστορικοί κατέγραψαν ότι οι Πέρσες παρέταξαν γύρω στα 1.200 πολεμικά πλοία, αν και νεότερες πηγές τα υπολογίζουν από 600 έως 800. Οι Έλληνες συμμετείχαν με περίπου 371 τριήρεις, σύμφωνα με τον Ηρόδοτο. Την αυγή, λοιπόν, της 28ης ή 29ης Σεπτεμβρίου του 480 π.Χ. οι δύο στόλοι βρέθηκαν ο ένας απέναντι στον άλλο, έτοιμοι για ναυμαχία. 

Ο Ξέρξης, βέβαιος για τη νίκη του, καθόταν σε χρυσό θρόνο πάνω στο όρος Αιγάλεω στην Αττική, για να απολαύσει το πολεμικό θέαμα. Κατά την αρχαιότητα η περιοχή του Περάματος είχε την ονομασία Αμφιάλη. Σε μία από τις κορυφές του όρους Αιγάλεω, λοιπόν, που εντάσσονται στο Δήμο Περάματος, θεωρείται πως βρισκόταν η θέση από την οποία ο Πέρσης αυτοκράτορας Ξέρξης παρακολούθησε τη ναυμαχία της Σαλαμίνας.

Ο Ξέρξης πίστευε ότι ήταν κοντά στην κατάληψη όλου του ελλαδικού χώρου αλλά έκανε λάθος. Οι ιστορικοί, μάλιστα, εκτιμούν ότι σε περίπτωση ήττας, οι ορδές της ανατολής θα ξεχύνονταν στην Πελοπόννησο. Έπειτα θα έσβηναν τις πόλεις από τον χάρτη. Ο δρόμος για την υπόλοιπη Ευρώπη θα άνοιγε διάπλατα στους Πέρσες. Όμως, το 480 π.Χ. χάρη στο σχέδιο του Θεμιστοκλή, που ήταν επικεφαλής της ναυτικής δύναμης των Αθηναίων, ο περσικός στόλος συνετρίβη στο στενό της Σαλαμίνας, μεταξύ Κυνοσούρας και Κερατσινίου. Επρόκειτο για έναν θρίαμβο στρατηγικής που στηρίχτηκε στο υπερόπλο των Αθηναίων.

Η κορυφή αυτή, ακόμη και σήμερα, αποκαλείται από τους κατοίκους του Περάματος «Θρόνος του Ξέρξη». Ο Ξέρξης από εκεί είδε 200 από τα πλοία του να βουλιάζουν και χιλιάδες άνδρες του να πνίγονται στα νερά του Σαρωνικού. Αυτή ήταν η αρχή του τέλους της εκστρατείας του στην Ελλάδα.

Το δέντρο «ηλικίας» 2.500 ετών που επιβιώνει από την ναυμαχία της Σαλαμίνας το 480 π.Χ.

Γνωρίζετε επίσης πως στο κοντινότερο νησί της Αττικής στην Σαλαμίνα ζει μέχρι και σήμερα ο μοναδικός επιζών ζωντανός οργανισμός ηλικίας 2.500 ετών που υπήρχε όταν έλαβε μέρος ή Ναυμαχία της Σαλαμίνας;

Μια γέρικη ιστορική ελιά ανακαλύφθηκε πρόσφατα από επιστήμονες του Ινστιτούτου Klorane, στο πλαίσιο της αναζήτησης και βράβευσης των αρχαίων ελαιόδεντρων στην Ελλάδα.  Η ελιά βρίσκεται στην κοινότητα Αιαντέιου της Σαλαμίνας και ονομάζεται «Ελιά της Όρσας».

Οι ειδικοί την χρονολόγησαν και υπολόγισαν ότι η ηλικία της είναι περίπου 2.500 ετών, που σημαίνει ότι είναι ο μοναδικός ζωντανός οργανισμός που κατάφερε να επιβιώσει από τη ναυμαχία της Σαλαμίνας το 480 π.Χ. μέχρι και σήμερα.

Σύμφωνα με πληροφορίες, το όνομα του δέντρου οφείλεται στην Όρσα, μια κοπέλα που έζησε τον 17ο αιώνα και είχε ως μοναδική προίκα τη συγκεκριμένη ελιά. Η κοπέλα όμως βρήκε τραγικό τέλος, καθώς αν και ήταν παντρεμένη ερωτεύτηκε έναν Τούρκο.
Όταν το έμαθε ο σύζυγός της την αποκεφάλισε και πήγε στο νησί της Σαλαμίνας κρατώντας το κεφάλι της μέσα σε ένα ταγάρι που όπως λέει ο θρύλος εναπόθεσε στο συγκεκριμένο δέντρο.

Δείτε το βίντεο του Up Stories και μάθετε τόσο για τον «Θρόνο του Ξέρξη» όσο και για την Ελιά της Όρσας:

Η ιστορία του δέντρου

Οι κάτοικοι του νησιού έχουν διατηρήσει εδώ και τόσες γενιές μια προφορική παράδοση που αναφέρει πως την ελιά την είχε φυτέψει ένας πολύ μεγάλος βασιλιάς, ο Στράτος, για αυτό και είναι η πιο μεγάλη και η πιο παλιά του νησιού. Ωστόσο φημολογείται ότι πίσω από το όνομα του βασιλιά Στράτου «κρύβεται» ο τύραννος των Αθηνών, Πεισίστρατος που έδρασε το 6ο αι. π.Χ.
Ο Πεισίστρατος ανήκε στο γένος των Φιλαϊδών.

Ο Φιλαίος ήταν είτε γιος ή εγγονός του Αίαντα. Ο Φιλαίος, μαζί με τον Ευρισάκη, παρέδωσε τη Σαλαμίνα στους Αθηναίους, με αντάλλαγμα τον τίτλο του Αθηναίου πολίτη και πήγε να ζήσει στη Βραυρώνα.
Επομένως λοιπόν είχε καταγωγή από την Σαλαμίνα και αυτό ίσως συνέβαλε, μαζί με το γεγονός ότι απελευθέρωσε το νησί από τους Μεγαρείς, στη διατήρηση της προφορικής παράδοσης ότι εκείνος φύτεψε την Ελιά της Όρσας, παράδοση την οποία δείχνει να επιβεβαιώνει η χρονολόγηση του δέντρου.

Η συνολική περίμετρος του δέντρου είναι δώδεκα μέτρα και ο κεντρικός κορμός είναι 5,70 μέτρα