Ο Σόιμπλε και οι νεοφιλελεύθερες δοξασίες
Ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε ξαναχτυπά: «Κινδυνεύουμε από μια πανδημία χρέους», λέει ο νεοφιλελεύθερος Πρόεδρος της Γερμανικής Βουλής, αξιολογώντας σε άρθρο του στην ιταλική εφημερίδα « il Sole 24 Ore» την κατάσταση που έχει διαμορφωθεί στην ΕΕ και την Ευρωζώνη στη διάρκεια της πανδημικής κρίσης.
«Η πειθαρχία του προϋπολογισμού είναι το μόνο εμβόλιο ικανό να αποτρέψει την πανδημία του χρέους», είναι ο τίτλος του άρθρου στο οποίο ο Σόιμπλε εμφανίζεται για άλλη μια φορά ως υπέρμαχος της αυστηρής λιτότητας όχι μόνο στην πατρίδα του, αλλά σε ολόκληρη την Ευρώπη. «Πρώτα βγαίνει η ψυχή και μετά το χούι»,όπως λέει και μια σοφή ελληνική παροιμία. Δεν πάει να έχει συντριβεί ο νέο-φιλελευθερισμός και οι δοξασίες του από τον κορονοϊό, ο Σόιμπλε εκεί. Αρνείται πεισματικά να εγκαταλείψει τις εμμονές του. Παρά το γεγονός ότι αποδείχτηκαν καταστροφικές και στην προηγούμενη χρηματοπιστωτική κρίση του 2010. Εμμονές που τις πλήρωσε πολύ ακριβά και η Ελλάδα, πέρα από την ίδια την Ευρώπη.
Ο Σόιμπλε κατάφερε επί μία δεκαετία ως υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας ,να επιβάλει την εφαρμογή των νεοφιλελεύθερων ιδεών στο επίπεδο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. «Ο τρόπος που οι νεοφιλελεύθεροι αντιμετώπισαν την οικονομική κρίση και την κρίση του ευρώ μετά το 2008 ήταν να ερμηνεύουν την κρίση ως δήθεν ατομική ευθύνη των διαφόρων χωρών μελών της ΕΕ, μη λαμβάνοντας υπόψη τις συστημικές αιτίες της κρίσης» λέει ο Γερμανός καθηγητής Τόμας Μπιέμπριχερ , στο βιβλίο του: «Η πολιτική θεωρία του Νέο-φιλελευθερισμού»
«Ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε εμμένει στην επικίνδυνη συνταγή του» ,λέει ο διάσημος Ιταλός οικονομολόγος Αλμπέρτο Κουάντριο Κούρτσιο, ομότιμος πρόεδρος της φημισμένης Accademia dei Lincei , στη Ρώμη -ενός από τα παλαιότερα ακαδημαϊκά ιδρύματα στον κόσμο ,καθώς ιδρύθηκε το 1603. «Είναι ανησυχητική η άποψη Σόιμπλε γιατί ξεκινά από την παράλογη σύγκριση μεταξύ της πανδημίας Covid και μιας πιθανής πανδημίας χρέους», λέει ο Ιταλός οικονομολόγος.
Υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας από το 2009 έως το 2017, ο Σόιμπλε, είναι πολύ πιθανό να μην είναι καν στην επόμενη Γερμανική βουλή -ενδεχομένως το Χριστιανοδημοκρατικό κόμμα του να είναι στην αντιπολίτευση-,αλλά δεν παύει να έχει μια βαρύνουσα επιρροή στους κάθε κοπής νέο-φιλελεύθερους σε όλη την Ευρώπη. Για αυτό είναι «ανησυχητική η γνώμη του, επειδή σχεδιάζει ένα πρόγραμμα για την Ευρώπη που πηγαίνει σε μια πολύ διαφορετική κατεύθυνση από εκείνο για την ΕΕ της επόμενης γενιάς», λέει Αλμπέρτο Κουάντριο Κούρτσιο .
Ο Σόιμπλε αναγνωρίζει φυσικά ότι ήταν απαραίτητα τα μέτρα για την αντιμετώπιση των οικονομικών και κοινωνικών επιπτώσεων της πανδημίας. Μέτρα που αντικειμενικά οδήγησαν στην αύξηση των δημόσιων ελλειμμάτων και χρεών και υποχρέωσαν την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να προχωρήσει σε μαζικές αγορές κρατικών ομολόγων. Αλλά εδώ αρχίζει η κινδυνολογία του Σόιμπλε : «Η τεράστια προσφορά χρήματος που εισάγεται στην οικονομία μπορεί να οδηγήσει σε πληθωρισμό και το υπερβολικά υψηλό δημόσιο χρέος σε διάφορα κράτη καθίσταται επικίνδυνο». Συνεπώς ; «Κάθε κράτος μέλος πρέπει να διατηρήσει τη δημοσιονομική πειθαρχία διότι αυτός είναι ο μόνος τρόπος για να πραγματοποιηθούν βιώσιμες επενδύσεις στην εκπαίδευση, την έρευνα και την καινοτομία, χωρίς την οποία δεν μπορεί να διατηρηθεί η ευημερία των πληθυσμών», υποστηρίζει ο Σόιμπλε. Χωρίς δημοσιονομική πειθαρχία κινδυνεύει η Ευρώπη, ισχυρίζεται ο Πρόεδρος της Γερμανικής Βουλής κουνώντας το δάκτυλο - ονομαστικά μάλιστα -στον Ιταλό πρωθυπουργό Μάριο Ντράγκι, που θέλει να εφαρμοστεί στην ΕΕ μια Κεϋνσιανή πολιτική για την έξοδο από την κρίση. Στο πλαίσιο δηλαδή της πολιτικής που έχει αρχίσει να εφαρμόζει ο Αμερικανός πρόεδρος Μπάιντεν στην άλλη ακτή του Ατλαντικού. Δεν μπορεί καν να διανοηθεί ο παλαίμαχος νεοφιλελεύθερος πολιτικός ότι υπάρχει και άλλος δρόμος, πέρα από τη λιτότητα: Η φορολόγηση του μεγάλου πλούτου , η κατάργηση των φορολογικών παραδείσων και στην Ευρώπη ( Ολλανδία, Ιρλανδία κλπ), είναι μέτρα που κάνουν τον Σόιμπλε και τους ομοϊδεάτες του να ανατριχιάζουν!
Ψευδαισθήσεις και απειλές
Βγαίνει από τα ρούχα του ο Σόιμπλε αναφορικά με την πρόταση για την «αμοιβαιοποίηση του χρέους». Απειλεί ότι κάτι τέτοιο «θα προκαλέσει τροποποίηση των Συνθηκών και των Κανονισμών που ορίζουν τις δημοσιονομικές πολιτικές των κρατών μελών της ΕΕ» και προσθέτει χαρακτηριστικά: «Η ψευδαίσθηση αυτή πρέπει να παραμεριστεί. Η μελλοντική απειλή θα είναι αυτή της «πανδημίας χρέους», με καταστροφικές οικονομικές συνέπειες για την Ευρώπη».
«Είναι σπάνιο να διαβάζουμε ένα κείμενο γεμάτο από τόσες ιστορικές ψευδαισθήσεις και παραπλανητικές απειλές όπως αυτό που δημοσιεύεται στην σελίδα 13 της Il Sole 24 Ore και έγραψε ο πρόεδρος της Bundestag» λέει ο Ιταλός Οικονομολόγος και Ιστορικός, Τζούλιο Σαπέλι. «Ο Σόιμπλε αποδεικνύει ότι είναι ένας από τους πολιτικούς που περισσότερο από οποιονδήποτε άλλον έχει προσωποποιήσει σαφώς τον γερμανικό ορθόδοξο νέο-φιλελευθερισμό, δηλαδή τη λεγόμενη πολιτική λιτότητας και της ελεύθερης αγοράς που κυριαρχεί στα ευρωπαϊκά κράτη» τονίζει ο Σαπέλι.
Με τη γνωστή Γερμανική υπεροψία, ο Σόιμπλε δεν περιορίζεται βέβαια σε συμβουλές. Καλεί τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα και ειδικότερα την Κομισιόν -ακόμη και αν οι πανδημικές συνθήκες δεν έχουν αλλάξει- να παρέμβουν για τον έλεγχο της δημοσιονομικής πολιτικής, εάν ένα κράτος μέλος δεν σέβεται αυτές τις αρχές. Τις αρχές του Σόιμπλε δηλαδή. Ασχετα αν έχουν καταδικαστεί στη συνείδηση των λαών της Ευρώπης , καθώς αποδείχτηκαν ολέθριες.
Ο Πρόεδρος της Γερμανικής Βουλής λέει μάλιστα και το πως θα εξαναγκαστούν να συμμορφωθούν τα κράτη που θα αρνηθούν να εφαρμόσουν και πάλι πολιτικές λιτότητας: Με πιέσεις. Γιατί, όπως σημειώνει χαρακτηριστικά: «Χωρίς εξωτερική πίεση, είναι σχεδόν αδύνατο να επιτευχθούν ισορροπημένοι προϋπολογισμοί σε χώρες με υψηλό χρέος».
Ζητάει εγγυήσεις σε χρυσό
Ο Σόιμπλε διατυπώνει όμως μια εξωφρενική ιδέα για τις χώρες μέλη της ΕΕ που είναι υπερχρεωμένες, όπως η Ελλάδα, για παράδειγμα: Να υπάρξει ένα σύμφωνο για την «εξόφληση» του χρέους σε χρυσό. Ο Σόιμπλε προτείνει ένα "Ευρωπαϊκό Σύμφωνο Εξαργύρωσης", με τη δημιουργία ενός Ταμείου, όπως αυτό στις Ηνωμένες Πολιτείες μετά τον εμφύλιο πόλεμο το 1870, από τον Αλεξάντερ Χάμιλτον ,τον πρώτο υπουργό Οικονομικών, το 1792 . «Ο Χάμιλτον κατάφερε να μειώσει τα τεράστια δημόσια χρέη των πρώτων αποικιών μετά τον πόλεμο της Ανεξαρτησίας, υποχρεώνοντας τις 13 τότε Πολιτείες των ΗΠΑ να καταθέσουν εγγυήσεις, να εφαρμόσουν δημοσιονομική πειθαρχία και να μειώσουν τα χρέη τους» ,γράφει ο Σόιμπλε .
Τι προτείνει λοιπόν; «Ο Σόιμπλε ζητάει να υιοθετήσει η ΕΕ ένα ασύλληπτο μοντέλο» ,λέει ο Τζούλιο Σαπέλι: «Τη δημιουργία ενός ταμείου όπου τα κράτη που έχουν δημόσιο χρέος πάνω από το 60% του ΑΕΠ, θα καταθέσουν εγγυήσεις σε χρυσό και μη καθορισμένα "πολύτιμα νομίσματα", έτσι ώστε σε περίπτωση αθέτησης πληρωμών, η λήξη των τίτλων θα καταπίπτει από το ταμείο. Ενα σχέδιο το οποίο είχε αρχικά διατυπωθεί το 2011 από ορισμένους Γερμανούς οικονομολόγους στην κρίση των μνημονίων», τονίζει ο Ιταλός Οικονομολόγος.
«Ο Σόιμπλε μπορεί να μην έχει την ευθύνη σήμερα για την οικονομία της Γερμανίας, ωστόσο παραμένει ένας αυθεντικός αποδέκτης και υπέρμαχος των ιδεών της γερμανικής οικονομικής και χρηματοπιστωτικής ελίτ», λέει οικονομολόγος και συγγραφέας, Ούγκο Σκούρο.
Υπουλες απόψεις
«Οι απόψεις Σόιμπλε είναι δυσάρεστες αλλά και ύπουλες, καθώς -για την Ιταλία για παράδειγμα-, η προοπτική, την οποία ελπίζει ο Σόιμπλε είναι να ανατεθεί ο πολιτικός έλεγχος του προβλήματος του χρέους στο Συμβούλιο Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων της Γερμανίας. Κάτι, που συνιστά πραγματικό κίνδυνο αποσταθεροποίησης του οικονομικού και κοινωνικού συστήματος. Είναι οπισθοδρόμηση του ίδιου του πολιτισμού μας και ευνοεί στην πράξη διάφορα κρυφά συμφέροντα», γράφει ο Ουγκο Σκούρο στην ιστοσελίδα Nuovomille.
Οι απόψεις Σόιμπλε δεν αποτελούν δυστυχώς μειοψηφία στη Γερμανία. Ο πρώην επικεφαλής οικονομολόγος της ΕΚΤ Γιούργκεν Σταρκ σε άρθρο του στο μηνιαίο περιοδικό Tichys κατέκρινε έντονα την ΕΚΤ ότι υποστηρίζει άμεσα την πολιτική χρέους των χωρών του Νότου ,αγοράζοντας σκόπιμα τα κρατικά τους ομόλογα. Ο Γιούργκεν Σταρκ χαρακτήρισε μάλιστα «φάρσα» το πρόγραμμα της ΕΕ για την επόμενης γενιά. «Το πρόγραμμα αυτό δεν έχει καμία σχέση με τις συνέπειες της πανδημίας», ισχυρίστηκε ο Γερμανός οικονομολόγος. «Το κύριο ζήτημα του προγράμματος είναι η αύξηση της δύναμης της ΕΕ και η χρηματοδότηση των χωρών που βρίσκονται σε κρίση», είπε ο Σταρκ, προσθέτοντας με… τρόμο ότι «αυτό που βιώνουμε εδώ δεν έχει καμία σχέση με το Μάαστριχτ και τις συνθήκες που έχει συμφωνήσει η Γερμανία. Είμαστε στη μέση μιας αλλαγής του συστήματος»!
Δυστυχώς, οι οπαδοί του νέο-φιλελευθερισμού δεν κρύβονται .Και ας έχουν συντριβεί οι ιδέες τους μετά από 40 χρόνια κυριαρχίας. Ο νεοφιλελευθερισμός υποσχέθηκε διαρκή ευημερία για όλους, μέσω μέτρων όπως η απελευθέρωση των αγορών εργασίας και προϊόντων, η απρόσκοπτη χρηματοδότηση του μεγάλου κεφαλαίου και οι φορολογικές περικοπές. Είναι προφανές ότι αυτή η υπόσχεση δεν τηρήθηκε. Πολλοί παράγοντες το αποδεικνύουν, αλλά το πιο προφανές είναι η συσσώρευση του παγκόσμιου πλούτου σε ελάχιστους δισεκατομμυριούχους. Σύμφωνα με την έκθεση της OXFAM , 2.153 δισεκατομμυριούχοι έχουν περισσότερο πλούτο από 4,6 δισεκατομμύρια ανθρώπους στον κόσμο. Τι δεν καταλαβαίνετε;
