Η έκθεση «αδειάζει» πλήρως τον αρμόδιο υπουργό Μιχάλη Χρυσοχοΐδη για τα άρθρα, που έχουν προκαλέσει σφοδρές αντιδράσεις, επιβεβαιώνει πολλές από τις νομικές θέσεις της αντιπολίτευσης, όπως έχουν εκφραστεί στις συνεδριάσεις της επιτροπής, και διαπιστώνει την αντίθεση ορισμένων διατάξεων ως προς άλλες συνταγματικές διατάξεις.
Αφού οι συντάκτες του κειμένου περιγράφουν συνοπτικά τα 23 άρθρα του σχεδίου νόμου, τονίζουν πως το δικαίωµα του συνέρχεσθαι προστατεύεται τόσο από το άρθρο 11 του ελληνικού Συντάγµατος όσο και από το άρθρο 11 της Ευρωπαϊκής Σύµβασης Δικαιωµάτων του Ανθρώπου (ΕΔΣΑ), το άρθρο 12 του Χάρτη Θεµελιωδών Δικαιωµάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΧΘΔΕΕ), το άρθρο 21 του Διεθνούς Συµφώνου για τα ατοµικά και τα πολιτικά δικαιώµατα (ΔΣΑΠΔ) και από αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου των Δικαιωµάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ).
Για την υποχρέωση γνωστοποίησης και τον διοργανωτή.
Σε ό,τι αφορά το άρθρο 3 (παρ. 1 και 2) για την θέσπιση της υποχρέωσης γνωστοποίησης της συγκέντρωσης, παρά το υφιστάμενο και συμβατό με το συνταγματικό πλαίσιο καθεστώς, τονίζεται ότι µη γνωστοποίηση δεν µπορεί να αποτελεί νόµιµο έρεισµα για τη διάλυσή της.
Όπως διευκρινίζεται σχετικά, η παράλειψη γνωστοποίησης δεν επηρεάζει τη νομιμότητα της συνάθροισης και οι αυθόρμητες συγκεντρώσεις, χωρίς προηγούμενη άδεια, απολαύουν συνταγματικής προστασίας και δεν μπορούν να διαλυθούν με το πρόσχημα της μη γνωστοποίησης.
Αχρείαστο θεωρούν οι συντάκτες της έκθεσης και τον ορισμό του διοργανωτή -ο οποίος θα φέρει και νομικές ευθύνες- ως «υπεύθυνο της συνάθροισης», αφού αφενός η διαφύλαξη της δηµόσιας τάξης και των αγαθών των πολιτών αποτελεί συνταγµατική υποχρέωση του κράτους και αφετέρου το δικαίωµα του συνέρχεσθαι αποτελεί ατοµικό δικαίωµα και δεν τελεί υπό τη διαχειριστική εξουσία ορισµένων προσώπων στα οποία ο νόµος προσδίδει την ιδιότητα του οργανωτή.
Άλλωστε, ένα κάλεσμα µπορεί να απευθυνθεί εκ παραλλήλου από πολλούς φορείς και σε ευρύτατο κύκλο προσώπων, χωρίς να συνεπάγονται αναγκαία και ανάληψη γενικής οργανωτικής ευθύνης ούτε, πολύ λιγότερο, καθοδήγηση της όλης συνάθροισης. «Αντίστοιχα, η άσκηση του δικαιώµατος συνάθροισης δεν εξαρτάται από την αναγκαία αναγνώριση στον προσκαλούνται αντίστοιχων γενικών οργανωτικών ή καθοδηγητικών εξουσιών».
Στην έκθεση υπενθυμίζεται πως η Επιτροπή της Βενετίας του Συµβουλίου της Ευρώπης και το Γραφείο Δηµοκρατικών Θεσµών του ΟΑΣΕ στις «Κατευθυντήριες Γραµµές για την ελευθερία ειρηνικής συνάθροισης» αναφέρουν σχετικά: «οι οργανωτές και οι επιµελητές (...) δεν θα πρέπει να θεωρούνται υπεύθυνοι για την παράλειψη εκτέλεσης των καθηκόντων τους, σε περιπτώσεις όπου δεν είναι ατοµικά υπεύθυνοι, π.χ. ζηµία περιουσιακών αγαθών ή διατάραξη ή βίαιες πράξεις που προκαλούνται από συµµετέχοντες στη συνάθροιση ή θεατές που ενεργούν ανεξάρτητα. Η ευθύνη εκ µέρους των οργανωτών ή επιµελητών υφίσταται µόνον εφόσον έχουν προσωπικά και εσκεµµένα υποκινήσει, προκαλέσει ή συµµετάσχει σε πραγµατική ζηµία ή διατάραξη (…).
επισημαίνεται επίσης ότι «αν µια συνάθροιση εξελιχθεί σε σοβαρή δηµόσια διατάραξη, είναι ευθύνη του Κράτους, όχι του οργανωτή, εκπροσώπου ή επιµελητή της συνάθροισης, να περιορίσει τη ζηµία που προκαλείται. Οι οργανωτές και οι εκπρόσωποι της συνάθροισης δεν πρέπει σε καµία περίπτωση να υποχρεούνται να πληρώνουν για ζηµιές που προκλήθηκαν από άλλους συµµετέχοντες σε µια συνάθροιση (εκτός εάν τις υποκίνησαν ή άλλως τις προκάλεσαν άµεσα)».
Σε κάθε περίπτωση, για λόγους ασφάλειας δικαίου, η έκθεση κρίνει σκόπιμη την τροποποίηση της παρ. 2 του άρθρου 13 και την αναδιατύπωση της φράσης «και αποδεικνύει ότι είχε λάβει όλα τα αναγκαία και πρόσφορα µέτρα για την πρόληψη και αποτροπή της ζηµίας, σύµφωνα µε το άρθρο 4» ως εξής: «και αποδεικνύει ότι έχει τηρήσει τις υποχρεώσεις του, όπως αυτές αναφέρονται περιοριστικά στα στοιχεία α, β και γ του άρθρου 4».
Για την απαγόρευση των συγκεντρώσεων
Επίσης, ξεκαθαρίζεται πως η απαγόρευση δηµόσιας συνάθροισης πρέπει να αιτιολογείται βάσει σοβαρού κινδύνου, ενώ δεν είναι ανεκτή, αν οι επικείµενοι κίνδυνοι µπορούν να αποτραπούν µε άλλα, ηπιότερα, µέσα, η µη τήρηση των οποίων µπορεί να οδηγήσει σε διάλυση της συνάθροισης
Άλλωστε, όπως διαβάζουμε, εκ της συνταγµατικής προστασίας της οποίας απολαύει η ελευθερία του συνέρχεσθαι, προκύπτει ότι η απαγόρευση αποτελεί το έσχατο µέτρο που λαµβάνεται, δηλαδή, μόνο όταν δεν µπορούν να επιβληθούν άλλα µέτρα για να ασκηθεί το δικαίωμα διαφορετικά.
Παράλληλα, συγκρίνοντας το επίμαχο άρθρο 7 του νέου νομοσχεδίου με το άρθρο 11 παρ. 2 εδ. β΄ του Συντάγµατος που προβλέπει αρµοδιότητα υπέρ των αστυνοµικών αρχών για την απαγόρευση δηµόσιας υπαίθριας συνάθροισης, παρατηρείται, ότι το πρώτο αναφέρει και έναν τρίτο λόγο, ο οποίος αφορά τη διάλυση της λεγόµενης «αντιδιαδήλωσης».
Όμως, «το ΕΔΔΑ έχει κρίνει ότι το Κράτος έχει θετική υποχρέωση να προστατεύσει την ελευθερία του συνέρχεσθαι αµφότερων των οµάδων διαδηλωτών, και πρέπει να επιλέγει τα λιγότερα επαχθή µέσα τα οποία δύνανται επί της αρχής να επιτρέπουν και στις δύο (αντιτιθέµενες) συναθροίσεις να λάβουν χώρα (ΕΔΔΑ, Fáber κατά Ουγγαρίας, παρ. 43). Εποµένως, µόνη η πιθανότητα σύγκρουσης, δεν µπορεί να ακυρώσει το δικαίωµα της συνάθροισης. Ωστόσο, όταν υφίσταται σοβαρή απειλή βίαιης «αντιδιαδήλωσης», το ΕΔΔΑ έκρινε ότι οι εθνικές αρχές έχουν ευρεία διακριτική ευχέρεια ως προς τη λήψη πρόσθετων µέτρων, προκειµένου να επιτραπεί στις συναθροίσεις να λάβουν χώρα χωρίς αναταραχές».
Τέλος, κρίθηκε ότι η άνευ όρων απαγόρευση «αντιδιαδηλώσεων» συνιστά ιδιαίτερα επαχθές µέτρο, που απαιτεί συγκεκριµένη αιτιολόγηση, ιδίως όταν η συνάθροιση σχετίζεται µε ζήτηµα δηµοσίου συµφέροντος.
Ραγκούσης: Κόλαφος η Επιστημονική Επιτροπή της Βουλής
Την αντισυνταγματικότητα του νομοσχεδίου Χρυσοχοΐδη υπερτονίζει ο τομεάρχης Προστασίας του Πολίτη του ΣΥΡΙΖΑ Γιάννης Ραγκούσης, μετά την Έκθεση της Επιστημονικής Υπηρεσίας της Βουλής για το Νομοσχέδιο. Αν είχαν ελάχιστη δημοκρατική ευθιξία θα το απέσυραν αμέσως, γράφει με νόημα σε ανάρτησή του ο βουλετής του ΣΥΡΙΖΑ.
Πιο συγκεκριμένα ανέφερε: Μόλις πήραμε στα χέρια μας την Έκθεση της Επιστημονικής Υπηρεσίας της Βουλής για το Νομοσχέδιο για τις δημόσιες υπαίθριες συναθροίσεις, για τις δημοκρατικές συγκεντρώσεις. Η Έκθεση είναι κόλαφος για τους Μητσοτάκη-Χρυσοχοΐδη και το Χουντικό-Αντισυνταγματικό τους Νομοσχέδιο. Αν είχαν ελάχιστη δημοκρατική ευθιξία θα το απέσυραν αμέσως.
Υψηλοί τόνοι στην κοινοβουλευτική διαδικασία
Σε υψηλούς τόνους εξελίσσεται στην Ολομέλεια της Βουλής η συζήτηση του νομοσχεδίου για τις «Δημόσιες υπαίθριες συναθροίσεις» που ψηφίστηκε χθεςστο σύνολό του, «κατά πλειοψηφία», από την αρμόδια κοινοβουλευτική επιτροπή, ενώ την Πέμπτη αναμένεται να τοποθετηθούν με ομιλίες τους στη Βουλή οι αρχηγοί των πολιτικών κομμάτων και στη συνέχεια θα ακολουθήσει ψηφοφορία.
Παρακολουθήστε σε απευθείας μετάδοση τη συζήτηση στη Βουλή:
Το Σύνταγμα του 1975 δεν καθιέρωσε το δικαίωμα του συνέρχεσαι «κατόπιν αδειοδότησης της ΕΛΑΣ», όπως ανέφερε ο εισηγητής του ΣΥΡΙΖΑ, Γ. Ραγκούσης, επικαλούμενος, μάλιστα, σχετικούς προβληματισμούς του Επιστημονικού Συμβουλίου της Βουλής.
Η σημερινή τοποθέτηση του Γιάννη Ραγκούση στη Βουλή:
https://www.youtube.com/watch?v=mLeI8vXTXYE&feature=youtu.be&fbclid=IwAR1-PwO05jc84NP8ocx7fNYRCL3bE4jh5GhOrpPZ0pQ9yng8sKCTtAEYwO8
Η σημερινή τοποθέτηση του Δημήτρη Τζανακόπουλου στη Βουλή:
https://www.youtube.com/watch?v=5g2XhkrLaf8&feature=youtu.be
Από την πλευρά της, η αγορήτρια του ΜέΡΑ25, Α. Αδαμοπούλου, σημείωσε ότι η κυβέρνηση εργαλειοποιεί την εισαγγελική αρχή όταν προβλέπει την αυτοπρόσωπη παρουσία της στις συναθροίσεις και να συμμετέχουν στην επιτροπή που τις απαγορεύουν.
«Στηρίζουμε το αίτημα αντισυνταγματικότητας, χωρίς να υπερασπιζόμαστε πολιτικά το σχετικό άρθρο 11 του Συντάγματος», δήλωσε ο αγορητής του ΚΚΕ Γ. Γκιόκας.
Σύμφωνα με τον αγορητή του Κινήματος Αλλαγής, Γ. Καμίνη, δεν είναι αθέμιτη η υποχρέωση γνωστοποίησης της διαδήλωσης, αλλά η αναζήτηση ευθυνών από οργανωτές, εάν δεν έχουν λάβει κάθε πρόσφορο μέτρο, προκαλεί πρόβλημα. Ο κ. Καμίνης εξέφρασε προβληματισμό και για τη ρύθμιση που αφορά στη διάλυση αντιδιαδήλωσης.
Για τις ευθύνες του ΣΥΡΙΖΑ, που ανέχθηκε να ρυθμίζονται οι διαδηλώσεις με βάση τον χουντικό νόμο, έκανε λόγο εκ μέρους της ΝΔ ο Κ. Τζαβάρας, αντικρούοντας την αίτηση αντισυνταγματικότητας.
Κατά της αίτησης τάχθηκαν οι βουλευτές της ΝΔ και της Ελληνικής Λύσης και υπέρ οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ, του Κινήματος Αλλαγής, του ΚΚΕ και του ΜέΡΑ25.
Λένε «όχι» οι εισαγγελείς – αντιδρούν οι δικηγόροι
Η Ένωση Εισαγγελέων Ελλάδος με επιστολή της προέδρου της Αννας Ζαίρη προς τον Μιχάλη Χρυσοχοίδη, εκφράζει την άρνηση των εισαγγελικών λειτουργών για παρουσία στο χώρο των διαδηλώσεων αλλά και συμμετοχή σε επιτροπή διάλυσης των συγκεντρώσεων.
Με την ανακοίνωση της Ενωσης τίθεται ουσιαστικά μπλόκο στη φυσική παρουσία των εισαγγελέων στις διαδηλώσεις με την επίκληση των συνταγματικών επιταγών και του Κώδικα Οργανισμού Δικαστηρίων : « ….δεν περιλαμβάνεται αρμοδιότητα παράστασης Εισαγγελέα επί δημοσίων συναθροίσεων ή στην Επιτροπή που συγκροτείται για την διάλυση της δημόσιας υπαίθριας συνάθροισης ….καθόσον οι αρμοδιότητες των ανωτέρων επιτροπών δεν είναι πειθαρχικού, ελεγκτικού ή δικαιοδοτικού χαρακτήρα [ ΓνωμΕισΑΠ 8/2002 ].
Συνεπώς σε περίπτωση που τεθεί ζήτημα θεσμοθέτησης υποχρεωτικής παρουσίας Εισαγγελικού λειτουργού σε χώρο υπαίθριας συνάθροισης με αναφορά σε αρμοδιότητες επιχειρησιακής οργάνωσης ή διάλυσης των δημόσιων υπαίθριων συναθροίσεων, θα πρόκειται για ρύθμιση με εγγενή ασυμβατότητα προς τα άρθρα 87 επ. του Συντάγματος, δεδομένου ότι θα αναθέτει σε Δικαστικό λειτουργό διοικητικές αρμοδιότητες που ανήκουν την εκτελεστική εξουσία και τα όργανά της».
Εξάλλου και η συντονιστική επιτροπή των προέδρων των Δικηγορικών Συλλόγων Ελλάδος, με αφορμή το νομοσχέδιο για τις δημόσιες υπαίθριες συναθροίσεις, σε ανακοίνωσή της αναφέρει ότι η προληπτική πλήρης απαγόρευση των συναθροίσεων με απόφαση της Αστυνομικής ή Λιμενικής Αρχής πλήττει τον πυρήνα του δικαιώματος και βρίσκεται εκτός συνταγματικού πλαισίου.
Οι νομικοί επισημαίνουν τα εξής:
«1. Η συντονιστική επιτροπή θεωρεί θεμελιώδους σημασίας την προστασία που παρέχει το άρθρο 11 του Συντάγματος για την άσκηση του δικαιώματος του συνέρχεσθαι και τη διενέργεια δημοσίων συναθροίσεων.
Σύμφωνα με τη διάταξη αυτή καταλείπονται στον κοινό νομοθέτη στενά περιθώρια για τη ρύθμιση της άσκησης του συγκεκριμένου δικαιώματος και ιδίως για τον περιορισμό του.
2. Η προληπτική πλήρης απαγόρευση των συναθροίσεων με απόφαση της Αστυνομικής ή Λιμενικής Αρχής πλήττει τον πυρήνα του δικαιώματος και βρίσκεται εκτός Συνταγματικού πλαισίου.
3. Οι περιορισμοί στην άσκηση του δικαιώματος σε οποιαδήποτε φάση της συνάθροισης και ενόψει της επιβαλλόμενης στάθμισης που επιβάλλει η σύγκρουση συνταγματικών δικαιωμάτων, αφενός του δικαιώματος του συνέρχεσθαι και αφετέρου του δικαιώματος συμμετοχής στην κοινωνική και οικονομική ζωή, πρέπει να γίνεται από τον αρμόδιο εισαγγελικό λειτουργό και υπό την απαραίτητη προϋπόθεση ότι, λαμβανομένων υπόψη των συγκεκριμένων περιστάσεων, διαταράσσεται δυσανάλογα η οικονομική ζωή ώστε να θεωρείται η άσκηση του εν λόγω δικαιώματος προδήλως καταχρηστική.
4. Η παράβαση των νόμιμων υποχρεώσεων του οργανωτή μιας συνάθροισης δεν μπορεί να συνεπάγεται αντικειμενική ποινική ή αστική ευθύνη του, καθώς τούτο έρχεται σε αντίθεση με την αρχή της ενοχής και της υπαιτιότητας».
Κλιμακώνονται οι κινητοποιήσεις
Την ίδια ώρα κλιμακώνονται οι αντιδράσεις πολιτικών κομμάτων και οργανώσεων αλλά και σωματείων και εργατικών συλλογικοτήτων ενάντια στο νομοσχέδιο της κυβέρνησης που θέτει όρους στις συγκεντρώσεις.
Με κεντρικό σύνθημα «όχι στην απαγόρευση των διαδηλώσεων» το απόγευμα της Τρίτης, οργανώσεις και συλλογικότητες της εξωκοινοβουλευτικής Αριστεράς, πραγματοποίησαν κινητοποίηση στο κέντρο της Αθήνας ενάντια στο νομοσχέδιο της κυβέρνησης που θέτει στο στόχαστρο τις διαδηλώσεις. Οι διαδηλωτές πραγματοποίησαν προσυγκέντρωση στα Προπύλαια και ακολούθησε πορεία προς της Βουλή, μέσω κεντρικών δρόμων της Αθήνας.
Οι κινητοποιήσεις συνεχίζονται σήμερα, Τετάρτη, στην Πλατεία Κοραή όπου συγκέντρωση διαμαρτυρίας έχουν προγραμματίσει τα συνδικάτα του δημοσίου τομέα, ενώ και την Πέμπτη εργατικά σωματεία και φορείς προγραμματίζουν κινητοποιήσεις στα Προπύλαια. Αντίστοιχες κινητοποιήσεις θα πραγματοποιηθούν και σε άλλες πόλεις της χώρας.
Ειδικότερα, πανελλαδική στάση εργασίας στο Δημόσιο για σήμερα, Τετάρτη, από τις 11:00 μέχρι τη λήξη του ωραρίου, έχει κηρύξει η ΑΔΕΔΥ, απευθύνοντας κάλεσμα για συγκέντρωση στην Πλατεία Κοραή στις 11:30. Παράλληλα, η ΑΔΕΔΥ καλεί τους εργαζόμενους σε συγκέντρωση διαμαρτυρίας και την Πέμπτη 9 Ιουλίου στις 19:00, στην Πλατεία Κλαυθμώνος.
Την Πέμπτη 9 Ιουλίου, στις 7 μ.μ. στα Προπύλαια, θα πραγματοποιηθεί νέα συγκέντρωση, που οργανώνεται από πρωτοβάθμια εργατικά σωματεία με τη συμμετοχή και άλλων σωματείων και φορέων. Την ίδια μέρα κινητοποίηση έχει εξαγγείλει και το ΠΑΜΕ.
