New Yorker: Η Πουτινοποίηση της Αμερικής από τον Τραμπ

Στον απόηχο της ανακοίνωσης Τραμπ για πάγωμα στο πρόγραμμα της στρατιωτικής βοήθειας προς την Ουκρανία, άρθρο γνώμης που δημοσίευσε το περιοδικό New Yorker –πριν από τον ιστορικό καβγά Τραμπ-Ζελένσκι στο Οβάλ Γραφείο μπροστά στις κάμερες- και το οποίο υπογράφεται από την Αμερικανίδα δημοσιογράφο Σούζαν Γκλάσερ, επί δεκαετία αρθρογράφο και ανταποκρίτρια της Washington Post στη Μόσχα, αποδεικνύεται μάλλον προφητικό. Στο άρθρο με τον αιχμηρό τίτλο «Η Πουτινοποίηση της Αμερικής από τον Τραμπ» (“Trump’s Putinization of America”), η Γκλάσερ υποστηρίζει πως ο πρόεδρος Τραμπ δεν συντάσσεται μόνο στον τομέα της εξωτερικής πολιτικής με το πλευρό της Ρωσίας αλλά τείνει να υιοθετήσει και συλλήβδην τις πρακτικές της.

«Ο Τραμπ ενστερνίστηκε το αφήγημα του αντιπάλου της Αμερικής και απέρριψε τον σύμμαχό του με τέτοια ταχύτητα και τόσο απόλυτα ώστε ακόμη και κορυφαίοι αξιωματούχοι του Κρεμλίνου έμειναν έκθαμβοι», γράφει παραθέτοντας αυτό που έγραψε ο Ντμίτρι Μεντβέντεφ στο Χ όταν ο Τραμπ αποκάλεσε ΄δικτάτορα΄ τον Ζελένσκι: «Αν μου το έλεγες πριν από τρεις μήνες πως αυτά ήταν τα λόγια του Αμερικανού Προέδρου, θα γελούσα δυνατά».

Η εμπειρότατη Γκλάσερ χωρίς ενδοιασμό γράφει πως ό,τι κάνει ο Τραμπ δεν προξενεί εντύπωση αφού ποτέ δεν κράτησε κρυφή την ανεξήγητη επιθυμία του να γλείφει τον Πούτιν (Σ.σ «suck up to Putin» στο κείμενο). Μια διαφορά από την πρώτη του θητεία είναι ότι τώρα όχι μόνο υιοθετεί το ρωσικό αφήγημα αναφορικά με την σύγκρουσή του με την Ουκρανία αλλά και την συνολική ρωσική προσέγγιση στην εξωτερική πολιτική, καθρέφτη της άποψης που έχει ο Πούτιν για τον κόσμο: πως είναι μια παιδική χαρά όπου οι μεγάλες δυνάμεις ενεργούν ως αρπακτικά που μπορούν να ασκούν ανεξέλεγκτο έλεγχο σε βάρος μικρότερων χωρών που βρίσκονται στη σφαίρα της επιρροής τους.

Πώς αλλιώς να εξηγήσει κανείς πως αμέσως μετά την επιστροφή στο Λευκό Οίκο, ο Τραμπ απείλησε να προσεταιριστεί μια σειρά εδαφών στο δυτικό ημισφαίριο, από τον Καναδά ως την Γροιλανδία και τον Παναμά, αναρωτιέται η δημοσιογράφος. ΄Εχει πάρει θάρρος από την παράνομη προσάρτηση της Κριμαίας που έκανε ο Πούτιν το 2014 και μια από τις πολλές παραχωρήσεις που θα πιέσει τώρα την Ουκρανία να κάνει είναι να παραδεχθεί πως έχασε για πάντα τα εδάφη της που έχει καταλάβει η Ρωσία. Η εξαιρετικά ανησυχητική υιοθέτηση των τακτικών του Πούτιν και στη χώρα του με μια ταχύτητα και σφοδρότητα πολύ διαφορετική από αυτό που μπορούσε να κάνει στην πρώτη του θητεία είναι αυτό που τώρα μπορούμε να αποκαλέσουμε «Πουτινοποίηση της Αμερικής», γράφει.

Ο Τραμπ έχει το ίδιο εγχειρίδιο στρατηγικής με τον Πούτιν

Για να στηρίξει τον τολμηρό τίτλο του άρθρου της, η δημοσιογράφος που έχει μελετήσει τις ρωσικές πρακτικές επί σειρά ετών παραθέτει την επιχειρηματολογία της: «Πριν από 25 χρόνια, ως νέα ανταποκρίτρια της Washington Post με έδρα τη Μόσχα, έγραφα για την κατάληψη της Ρωσίας από τον Πούτιν, μια διαδικασία που συνέθλιψε την αναδυόμενη προβληματική δημοκρατία της χώρας. Οι στόχοι του συμπεριλάμβαναν οποιοδήποτε αντίθετο κέντρο εξουσίας που δεν λογοδοτούσε στον Πούτιν, από ανεξάρτητα μέσα ενημέρωσης έως ολιγάρχες και εκλεγμένους κυβερνήτες. Μέσα σε λίγα χρόνια, τους είχε διαλύσει ή τους είχε ακρωτηριάσει όλους. Συγχρόνως, έδωσε θέσεις ευθύνης σε πρώην συναδέλφους του από τις μυστικές υπηρεσίες της KGB που έφτιαξαν γι΄ αυτόν μια σύγχρονη δικτατορία από τα προπύργιά τους που οι Ρώσοι αποκαλούν ΄υπουργεία εξουσίας΄. Το ίδιο εγχειρίδιο στρατηγικής είναι αυτό που τώρα ακολουθεί πιστά ο Τραμπ. Δεν ξέρω πού θα τελειώσει αυτό, ούτε πόσο μακριά θα το τραβήξει. Είναι ανησυχητικό, όμως, πως στην Ουάσινγκτον βλέπουμε σήμερα πολλά από τα σημάδια εκείνης της μετάβασης που είχε ζήσει τότε η Μόσχα. Η ξαφνική, τρομακτική σιωπή των επικριτικών φωνών που μέχρι πρότινος μιλούσαν, οι επιχειρηματίες-μεγιστάνες που σπεύδουν να φιλήσουν το δαχτυλίδι του Βασιλιά, τα ψέματα και η διαστρέβλωση της πραγματικότητας που ζούμε για να ταιριάξουν στο επίσημο αφήγημα, όσα διατάσσει με σωρεία προεδρικών διαταγμάτων. Η Γερουσία έφτασε να εγκρίνει ακόμη και τον διορισμό του Κας Πατέλ στη θέση του διευθυντή του FBI παρά το ότι-ή ακριβώς γι΄αυτό- θα χρησιμοποιήσει την Υπηρεσία για να κυνηγήσει τους εχθρούς του Τραμπ-ο Πατέλ είχε δημοσιεύσει και λίστα με τα ονόματά τους σε βιβλίο του που κυκλοφόρησε πέρσι. Με κάποιον τρόπο, ο Τραμπ φαίνεται να πιστεύει πως είναι ήδη ένας δικτάτορας με ανεξέλεγκτη εξουσία. Αυτό σίγουρα φαίνεται πως ήταν το μήνυμά του όταν σε ανάρτησή του έβγαλε το Ναπολέοντα από μέσα του με μια φράση που συχνά αποδίδεται στον Γάλλο αυτοκράτορα του 19ου αιώνα: Αυτός που σώζει τη Χώρα του, δεν παραβιάζει κανένα Νόμο».

Η Σούζαν Γκλάσερ καταλήγει στο άρθρο της με μια θλιβερή διαπίστωση: «Το 2019 ο Πούτιν σε συνέντευξή του στους Financial Times είχε κάνει λόγο για το τέλος της ΄παρωχημένης΄ φιλελεύθερης παγκόσμιας τάξης πραγμάτων. Ο τότε πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ του είχε επιτεθεί λέγοντας πως ΄παρωχημένο΄ ήταν το είδος της δικής του διακυβέρνησης με την σιδηρά πυγμή, τον αυταρχισμό, την προσωπολατρεία και την ηγεμονία των ολιγαρχών. Λίγα χρόνια μετά, μόνο θλίψη αισθάνεται κανείς. Δεν είναι μόνο η Ρωσία του Πούτιν που απειλεί τα θεμέλια της φιλελεύθερης δημοκρατίας της Δύσης, είναι και η Ουάσινγκτον του Τραμπ».

* Επιμέλεια: Βασιλική Κουκίου