«Τελικά είναι πιο αγχωτικό να ζεις από το να πεθαίνεις» είχε γράψει στη λεζάντα μιας φωτογραφίας του ο 24χρονος Μοτάζ Αζάιζα, Παλαιστίνιος φωτορεπόρτερ που ζει και εργάζεται στη Λωρίδα της Γάζας. Επί 108 ημέρες έγινε η φωνή του αποκλεισμένου θύλακα στον έξω κόσμο καθώς, μέσω του λογαριασμού που διατηρεί στο Instagram, ανέβαζε σχεδόν αφιλτράριστο υλικό με όλα όσα έβλεπαν τα μάτια του από τους συνεχείς βομβαρδισμούς του ισραηλινού στρατού μετά την επίθεση της Χαμάς την 7η Οκτωβρίου 2023.
Ο 24χρονος μεγάλωσε στον προσφυγικό καταυλισμό Ντέιρ Αλ Μπαλάχ και είναι πτυχιούχος αγγλικής γλώσσας και λογοτεχνίας από το Πανεπιστήμιο αλ Αζχάρ στη Λωρίδα της Γάζας. Πριν γίνει διάσημος στο ευρύ κοινό, ο Μοτάζ είχε συνεργαστεί ως freelancer δημοσιογράφος με το αμερικανικό δίκτυο ABC αλλά και με τον Τουρκικό δημόσιο ραδιοτηλεοπτικό σταθμό ενώ είχε καλύψει παλαιότερες συγκρούσεις στη Γάζα το 2014 και το 2021. Είναι μέλος του Ερυθρού Σταυρού και συνεργάζεται με την υπηρεσία αρωγής του ΟΗΕ για τους Παλαιστίνιους πρόσφυγες.
Με μια κάμερα, το κινητό του και ένα drone κατέγραψε τα πάντα. Από κατεδαφισμένα σπίτια, live ολονύκτιους βομβαρδισμούς, μεταφορά τραυματισμένων γυναικόπαιδων και ηλικιωμένων στα νοσοκομεία, απεγκλωβισμούς, νεκρούς. Ήθελε να μεταφέρει όλα όσα συνέβαιναν από τη δική του σκοπιά.
Ο νεαρός ρεπόρτερ έδειχνε τη δυσκολία που αντιμετώπιζαν πλέον οι κάτοικοι του παλαιστινιακού θύλακα να βρουν πρόσβαση σε τροφή, καθαρό νερό και φάρμακα. Οι εκκλήσεις του προς τους ακολούθους του για βοήθεια εκατοντάδες.
Ο Μοτάζ ήταν παρών όταν, σε έναν από τους συνεχείς βομβαρδισμούς, έχασε ακαριαία 15 μέλη της οικογένειάς του. Μοιράστηκε κάθε λεπτομέρεια από τα συντρίμμια αλλά και προσωπικές στιγμές των οικείων του με τους 18,5 εκατομμύρια, πλέον, ακολούθους του. Ανησυχούσε για τους γονείς του και τη γιαγιά του και τι θα γίνει εάν κάποια στιγμή τους χάσει.
Αποχαιρέτισε με σπαρακτικά μηνύματα παιδικούς του φίλους αλλά και συναδέλφους που σκοτώθηκαν κατά τη διάρκεια των ισραηλινών αεροπορικών επιδρομών.
Μέσω των αναρτήσεών του θέλησε να ανοίξει ένα «παράθυρο» στη Γάζα ώστε ο κόσμος που τον ακολουθούσε να δει τι συμβαίνει.
Ξαφνικά οι διακοπές στις τηλεπικοινωνίες τον εμπόδισαν να ανεβάζει υλικό και οι ραγδαία αυξανόμενοι ακόλουθοί του είχαν ανησυχήσει. «Έχετε ακούσει νέα του; Μακάρι να είναι καλά. Μακάρι να ζει κι'ας κάνει κι'άλλες μέρες να μας ενημερώσει» έγραφαν χρήστες του Instagram κάτω από τις αναρτήσεις του.
Μέσα στη δίνη του πολέμου, απαθανάτισε και ανέμελες παιδικές στιγμές παρά το γεγονός ότι σφυροκοπούνταν οι γύρω περιοχές. Μοιράστηκε τους προβληματισμούς σχετικά με το ζήτημα του πολέμου αλλά και για τις επιπτώσεις που θα έχει τόσο σε σωματικό αλλά κυρίως σε ψυχολογικό επίπεδο στους κατοίκους της περιοχής.
Στο top 10 του Time
Η φωτογραφία «Seeing Her Through My Camera», μέρος της εκτεταμένης κάλυψής του της κατάστασης στη Γάζα, συμπεριλήφθηκε στις 10 κορυφαίες φωτογραφίες του περιοδικού Time για το 2023 (4η φωτογραφία). Η φωτογραφία τραβήχτηκε στα τέλη Οκτωβρίου, μετά από ισραηλινή αεροπορική επιδρομή. Ο Μοτάζ κατάφερε να απαθανατίσει τη στιγμή χρησιμοποιώντας την χαμηλότερη ταχύτητα κλείστρου με την κάμερά του: ένα νεαρό κορίτσι βρίσκεται παγιδευμένο κάτω από ερείπια στον προσφυγικό καταυλισμό Αλ Νουσαιράτ. Η τεχνική του βοήθησε να την δει μέσα στο σκοτάδι όπου το γυμνό μάτι δεν μπορούσε να την αντικρίσει και έτσι οι διασώστες κατάλαβαν σε τι κατάσταση βρισκόταν.
Ψηφιακός ακτιβιστής
Στα τέλη του Νοεμβρίου 2023, το περιοδικό GQ Middle East τον ανακήρυξε «άνδρα της χρονιάς» για το 2023. «Εκπροσωπεί τη δύναμη του ψηφιακού ακτιβισμού αποδεικνύοντας τη γενναιότητά του απέναντι στις αντιξοότητες χωρίς να ξεχνάει την ανθρωπιά του» γράφουν χαρακτηριστικά.
Ο εκδότης του περιοδικού ανέφερε «μας υπενθυμίζει ότι ανεξάρτητα από το ποιοι είμαστε ή από πού είμαστε, είμαστε εμείς – απλοί άνθρωποι, άνδρες και γυναίκες – που έχουν τη δύναμη να πραγματοποιήσουν αυτήν ακριβώς την αλλαγή που θέλουμε να δούμε».
Η μέρα που είπε «Τέλος»
Όμως δεν άντεξε άλλο. Την Τρίτη 23 Ιανουαρίου 2024, ο Μοτάζ πήρε την απόφαση να εγκαταλείψει την Γάζα και να ταξιδέψει μακριά από αυτή. Στο τελευταίο μήνυμα που ανέβασε στο Instagram ο ίδιος αναφέρει ότι έφυγε «με ραγισμένη καρδιά» και ελπίζει να επιστρέψει για να βοηθήσει στην ανοικοδόμηση της περιοχής. Όπως τόνισε, βρήκε προσωρινό καταφύγιο στο Κατάρ όπου και θα παραμείνει.
Δεν έχει γίνει γνωστό πως κατάφερε να εξασφαλίσει άδεια για να βγει από τον θύλακα καθώς ο ισραηλινός στρατός δεν επιτρέπει σε Παλαιστίνιους να εγκαταλείπουν την περιοχή εκτός εάν έχουν δεύτερη υπηκοότητα.
«Είναι η τελευταία φορά που θα με δείτε με αυτό το βαρύ, βρωμερό γιλέκο», είπε σε ένα συγκινητικό βίντεο εξηγώντας την απόφασή του. «Αποφάσισα να φύγω σήμερα… Ας ελπίσουμε ότι σύντομα θα επιστρέψω και θα βοηθήσω να χτιστεί ξανά η Γάζα».
Ο Μοτάζ ταξίδεψε στο αεροδρόμιο Ελ Αρίς της Αιγύπτου, 50 χιλιόμετρα από τα σύνορα της Γάζας, και μεταφέρθηκε στη Ντόχα με στρατιωτικό αεροσκάφος του Κατάρ. Ένα ταξίδι που, όπως είπε, ήταν το πρώτο που έκανε με αεροπλάνο.
Σημειώνεται ότι, μέχρι στιγμής τουλάχιστον 76 δημοσιογράφοι έχουν χάσει τη ζωή τους στη Γάζα σύμφωνα με την Επιτροπή Προστασίας των Δημοσιογράφων (CPJ). Αυτός είναι ο υψηλότερος αριθμός νεκρών εργαζομένων στα μέσα ενημέρωσης που έχει καταγραφεί σε οποιαδήποτε πρόσφατη σύγκρουση.