Μόσιαλος για AstraZeneca: Αιχμές για την αναστολή των εμβολιασμών

«Από τη σημερινή τουλάχιστον τοποθέτηση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Φαρμάκων (ΕΜΑ) δεν προκύπτει πως πάμε σε απόφαση απόσυρσης του εμβολίου της AstraZeneca (ΑΖ), αλλά πρέπει να περιμένουμε μέχρι την Πέμπτη για τις ανακοινώσεις». Αυτό αναφέρει σε ανάρτηση του στο Facebook ο καθηγητής Πολιτικής της Υγείας Ηλίας Μόσιαλος της Σχολής Οικονομικών και Πολιτικών Επιστημών του Λονδίνου (LSE).

Αναλυτικότερα η ανάρτηση του έχει ως εξής:

Τις τελευταίες ημέρες σε πολλές χώρες της Ευρώπης έχει γίνει αναστολή των εμβολιασμών με το εμβόλιο της AstraZeneca λόγω της εμφάνισης θρόμβων σε ένα πολύ μικρό αριθμό εμβολιασθέντων. Ο αριθμός αυτός αντιστοιχούσε σύμφωνα με τον ΕΜΑ σε 30 περιπτώσεις μεταξύ 5 εκατομμυρίων εμβολιασμών, έως και τις 10/3. Σε ερωτήσεις δημοσιογράφων αναφορικά με την πορεία της αξιολόγησης των περιστατικών και την αναστολή των εμβολιασμών, απάντησαν η διευθύντρια του ευρωπαϊκού οργανισμού φαρμάκων Emer Cooke (EMA executive director) και ο Peter Arlett (Επικεφαλής του Τμήματος Φαρμακοεπαγρύπνησης και Επιδημιολογίας στον ΕΜΑ).

Σύμφωνα με την εισαγωγή της Emer Cooke, αλλά και όπως προέκυψε από τις απαντήσεις που δόθηκαν, ο ΕΜΑ έχει ζητήσει και συνεχίζει να λαμβάνει όλα τα στοιχεία για τις περιπτώσεις που έχουν αναφερθεί και σε ευρωπαϊκό επίπεδο - μέσω του eudravigiliance-και θα ανακοινώσει τα αποτελέσματα της αξιολόγησης των περιστατικών αργά το απόγευμα της Πέμπτης.

Καταρχάς, να πούμε πως η διευθύντρια του ΕΜΑ δεν έδωσε τροφή για περιπτωσιολογίες: δεν έδωσε απαντήσεις στις ερωτήσεις για τα σπάνια συμπτώματα των εμβολιασμένων ασθενών, ούτε τον αριθμό των περιστατικών που έχουν καταγραφεί ανά χώρα, απαντώντας πως η καταγραφή και η ανάλυση είναι δυναμική και συνεχίζεται.

Σε τι εστίασαν η διευθύντρια του ΕΜΑ αλλά και ο Επικεφαλής του Τμήματος Φαρμακοεπαγρύπνησης στην εισαγωγή και μέσω των απαντήσεών τους;

1. Η αναστολή των εμβολιασμών γίνεται για προληπτικούς λόγους
2. Η θέση της επιτροπής ασφάλειας του EMA είναι ότι τα οφέλη του εμβολίου συνεχίζουν να υπερτερούν των κινδύνων που -ίσως, δεν γνωρίζουμε ακόμη - συνδέονται με αυτό
3. Το εμβόλιο μπορεί να συνεχίσει να χορηγείται, ενώ διεξάγεται διερεύνηση περιπτώσεων θρομβοεμβολικών επεισοδίων.
4. Αναφέρθηκαν επίσης στην πιθανότητα να πρόκειται περί τυχαίων περιστατικών που απλά συσχετίζονται χρονικά με τους εμβολιασμούς, καθώς κάθε μήνα καταγράφονται χιλιάδες θρομβώσεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση ανεξάρτητες από τα εμβόλια
5. Οι επιπτώσεις των θρομβώσεων που έχουν καταγραφεί είναι πολύ λιγότερες ("far lower") από τις αναμενόμενες (σε αντίστοιχο μη εμβολιασμένο πληθυσμό)
6. Θεωρούν πως είναι εξαιρετικά απίθανο να είναι θέμα παρτίδας, αλλά εξετάστηκε και αυτό μετά από αίτημα της Αυστρίας. Θα εξεταστεί επίσης συνολικά και η διαδικασία παραγωγής.
7. Όσον αφορά τα άλλα εμβόλια (Pfizer και Moderna), λαμβάνουν παρόμοιους αριθμούς αναφορών και θα εξετάσουν και αυτά τα περιστατικά, αλλά η ανακοίνωση της Πέμπτης θα αφορά μόνο τα περιστατικά που προέκυψαν μετά του εμβολιασμούς με τα εμβόλια της AZ.

Το πιο σημαντικό σημείο της συζήτησης είναι πως σήμερα δεν πρότειναν διακοπή των εμβολιασμών για να εξεταστεί αν πρέπει να υπάρξει εξαίρεση στους εμβολιασμούς για κάποια συγκεκριμένη υποομάδα. Το ερώτημα είναι αν δημιουργούνται συγκεκριμένες θρομβώσεις σε μια πολύ μικρή υποκατηγορία ανθρώπων μεταξύ όσων κάνουν το εμβόλιο. Αυτό - το να υπάρχει δηλαδή προφίλ εξαίρεσης- δεν έχει απαντηθεί μέχρι στιγμής από τις ρυθμιστικές αρχές.

Σε ερώτηση αν εξετάζουν και τις περιπτώσεις του Ηνωμένου Βασιλείου όπου δεν έχει υπάρξει μέχρι στιγμής αναφορά θρόμβωσης στον εγκέφαλο σε 11 εκατομμύρια εμβολιασμών, ανέφεραν πως εξετάζουν και αυτά τα στοιχεία καθότι οι Άγγλοι τα διέθεσαν στον ΕΜΑ.

Σε άλλη ερώτηση για το εάν κοιτάνε μόνο τη στατιστική σημαντικότητα ή και τα κλινικά χαρακτηριστικά των περιπτώσεων, ανέφεραν πως δεν υπάρχει θέμα στατιστικής σημαντικότητας γιατί πρόκειται για ελάχιστες περιπτώσεις (‘very rare') για την εγκεφαλική αιμορραγία και για αυτό εξετάζουν τα κλινικά χαρακτηριστικά κάθε περίπτωσης ξεχωριστά.

Ίσως εάν υπάρχει συσχέτιση μεταξύ των περιστατικών, να οφείλεται σε υποκείμενα νοσήματα ή άλλους παράγοντες, αλλά τις λεπτομέρειες για αυτό, εάν προκύψουν από την ανάλυση, θα τις ακούσουμε την Πέμπτη.

Επανέλαβαν επίσης και υπερθεμάτισαν για τα στοιχεία ασφαλείας του εμβολίου αλλά και των δεδομένων των κλινικών δοκιμών βάση των οποίων δόθηκε έγκριση και αδειοδότηση για τους μαζικούς εμβολιασμούς.

Η γνώμη μου είναι να περιμένουμε τις αποφάσεις αυτές και την αιτιολόγηση τους. Παράλληλα ο ΕΜΑ θα πρέπει να συνεχίσει και να ανακοινώσει και την αξιολόγηση των περιστατικών που έχουν καταγραφεί και από τους εμβολιασμούς με τα άλλα εμβόλια. Δεν το λέω αυτό γιατί πιστεύω πως υπάρχει πολιτική ενορχήστρωση εναντίον του εμβολίου της ΑΖ. Πάρα ταύτα στο ειδησεογραφικό πρακτορείο Reuters σήμερα υπήρξε αναφορά πως η απόφαση τουλάχιστον στην Ιταλία, και η απόφαση των Ιταλικών αρχών η οποία αμφισβητήθηκε από πολλούς σοβαρούς Ιταλούς επιστήμονες, είχε και πολιτικά χαρακτηριστικά.

Αλλά ας μη μείνουμε στην πολιτική γιατί η μεγάλη εικόνα και η ουσία είναι αλλού. Θεωρώ πως οι ανησυχίες των πολιτών που έχουν κάνει το εμβόλιο της AZ -μεταξύ των οποίων και εγώ - αλλά και αυτών που αναμένεται να το κάνουν, είναι εύλογες και όλα τα περιστατικά πρέπει να εξετάζονται. Για αυτό έχουμε ρυθμιστικές αρχές. Δεν είναι σαφές όμως, γιατί oι ρυθμιστικές αρχές δεν εξετάζουν ταυτόχρονα τα περιστατικά που συνέβησαν μετά τους εμβολιασμούς με το εμβόλιο της AZ, με αυτά που συνέβησαν μετά τους εμβολιασμούς με τo εμβόλιο της Pfizer.