Μητροπολίτης Γαβριήλ Συνέντευξη: Eμβολιασμός, διαφορετικότητα και εκκλησία σήμερα
Το παραδέχομαι. Τα τελευταία χρόνια, όσο εκτιμώ τις κινήσεις του μακαριότατου αρχιεπισκόπου Ιερωνύμου τόσο έβρισκα γκροτέσκες και πραγματικά ειδεχθείς τις δηλώσεις άλλων ιεραρχών που πιστοποιούν την κατηγορία ότι εκφράζουν έναν ορθόδοξο ταλιμπανισμό. Σκληρό, το παραδέχομαι. Όπως είναι σκληρό να βλέπεις ορδές ακροδεξιών διαδηλωτών με εικόνες και σταυρούς να αντιστέκονται στο δώρο του εμβολιασμού προβάλλοντας τον εγωισμό και την άγνοιά τους.
Στον αντίποδα, υπάρχουν εκείνοι που λένε ότι δεν είναι αυτή η Εκκλησία. Υπάρχει μια άλλη ζωντανή, μετρημένη και κυρίως με σεβασμό στην επιστήμη Εκκλησία. Είναι η επίσημη Εκκλησία, που δεν ακούγεται πολύ. Εκφραστές της, πέραν του μακαριοτάτου, είναι και νέες φωνές, με κύριο εκφραστή τον μητροπολίτη Ν. Ιωνίας-Φιλαδελφείας και Ν. Χαλκηδόνας, Γαβριήλ. Ετών 45 και μέλος της Ιεράς Συνόδου εδώ και χρόνια. Με πλούσιο βιογραφικό, σπουδές στο εξωτερικό και εμμονή να αναδεικνύει νέους ανθρώπους – στο γραφείο του ο μέσος όρος ηλικίας είναι τα 30 έτη.
Η μητρόπολη είναι καθόλα ψηφιοποιημένη και η ιστοσελίδα της δεν μοιάζει με σελίδα μητρόπολης. Όπως και η παρουσία της στα κοινωνικά δίκτυα. Πέραν του φαίνεσθαι, ωστόσο, οι απόψεις συνάδουν με τη λογική; Ξεκίνησα τις ερωτήσεις με αυτό που απασχολεί κάθε ενημερωμένο και ρεαλιστή πολίτη.
Ποια είναι η επίσημη θέση της Εκκλησίας για τον εμβολιασμό;
Μητροπολίτης Γαβριήλ Εκκλησία
Η Εκκλησία της Ελλάδος από την πρώτη στιγμή της πανδημίας προσανατολίστηκε στην προστασία της ανθρώπινης ζωής. Πρόκειται για το ανεπανάληπτο δώρο του Θεού στον άνθρωπο, την ύπαρξή του, δηλαδή, στην ανθρώπινη ιστορία. Η Εκκλησία δεν φοβήθηκε τη συνεργασία και τη συμπόρευση με την επιστήμη. Εκφράζοντας συνοδικά τη φωνή της προέτρεψε τους πιστούς στην ελεύθερη επιλογή του εμβολιασμού ως επιστημονικού επιτεύγματος, μη αντιτιθέμενου στη θεολογία και στη δογματική της διδασκαλία.
Πώς μπορεί η Εκκλησία να αποτινάξει την αίσθηση ότι διατρέχεται και καθοδηγείται από ακραίους που κάποιες φορές δεν σέβονται τη δημοκρατία και τους νόμους;
Κύριο και βασικό γνώρισμα της ζωής της Εκκλησίας είναι και παραμένει η απόλυτη ελευθερία ως γνώση πνευματική και κεκτημένο αγιαστικής πορείας. Κάθε εξωτερική φωνή και προτροπή της Εκκλησίας όμως συντονίζεται, συγκροτείται και εκφράζεται μέσα από τη συνοδική της διαδικασία. Η Σύνοδος, η φωνή των πολλών και μόνον, είναι αυτή που αποτελεί την αυθεντική ερμηνεία της δισχιλιετούς μαρτυρίας της Εκκλησίας στον κόσμο και όχι οι μεμονωμένες προσπάθειες που η ιστορία της εκκλησιαστικής ζωής καταδίκασε πάντοτε ως αιρετικές και ξένες με τη θεολογία της.
Η Εκκλησία της Ελλάδος από την πρώτη στιγμή της πανδημίας προσανατολίστηκε στην προστασία της ανθρώπινης ζωής. Πρόκειται για το ανεπανάληπτο δώρο του Θεού στον άνθρωπο, την ύπαρξή του, δηλαδή, στην ανθρώπινη ιστορία.
Δυστυχώς, ο χρόνος στη ζωή της Εκκλησίας σχετικοποιείται και δεν ακολουθεί “μιντιακά” πλαίσια. Ίσως να είναι και αυτό ένα ακόμη δώρο του Θεού. Η Εκκλησία δεν αποκλείει κανέναν, εκτός αν ο ίδιος αποκοπεί από το σώμα της και μάλιστα ύστερα από την έκφραση της συνείδησης του λαού. Ίσως ακόμη τα media της εποχής μας να πρέπει να αναδεικνύουν την αυθεντική φωνή της Εκκλησίας και όχι μόνο ό,τι πουλάει και δημιουργεί πολλά likes.
Σε έναν κόσμο που αλλάζει, η Εκκλησία αλλάζει; Μπορεί να αλλάξει χωρίς να αλλοιωθεί;
Η Εκκλησία πορεύεται και μεταμορφώνει τα μέλη της. Τα οδηγεί με ασφάλεια στη Βασιλεία του Θεού. Πρέπει όμως να αλλάζει την έκφραση και τον τρόπο της, απευθυνόμενη στο ποίμνιο με απλά και κατανοητά λόγια για την αλήθεια και το μήνυμα ζωής που πάντοτε κατέχει. Με άλλα λόγια, να γίνει πιο προσιτή, να σκύψει περισσότερο στον πόνο και στα προβλήματα των ανθρώπων, όχι μόνο ως φορέας αλληλεγγύης, αλλά κυρίως ως οδηγός για τη ζωή, που ελεύθερα θα επιλέξουν να ακολουθήσουν όσοι εμπνέονται από τον αδιάψευστο ευαγγελικό της λόγο.
Οφείλει να πάψει να γεμίζει με ενοχές τους ανθρώπους, όπως μεμονωμένες, ευτυχώς, φωνές επιχειρούν, και να τους αγκαλιάσει όπως και αν είναι καθένας από αυτούς, όπως ακριβώς έκανε για όλους μας ο Χριστός, χωρίς προϋποθέσεις και υστεροβουλίες. Να μιλήσει στον σύγχρονο άνθρωπο για τη νίκη του Χριστού επί του θανάτου και για την αθανασία της ψυχής μας. Να τροφοδοτήσει εκ νέου την ελπίδα στις ψυχές κουρασμένων ανθρώπων που με φόβο και ανασφάλεια ξεκινούν την ημέρα τους. Να γίνει ο χώρος όπου όλοι έχουν θέση ό,τι και αν είναι, από όπου κι αν προέρχονται. Να δημιουργήσει πραγματική παιδεία, καλλιεργώντας τις ψυχές μαζί με τη λογική μας. Να πει, τέλος, στους ανθρώπους ότι υπάρχουν καλύτερες μέρες, υπάρχουν όνειρα και μέλλον, υπάρχει πρόοδος εφόσον γίνουμε λίγο καλύτεροι άνθρωποι, με πυξίδα έργων και όχι λόγων για τη ζωή μας.
H Εκκλησία πρέπει να αλλάζει την έκφραση και τον τρόπο της, απευθυνόμενη στο ποίμνιο με απλά και κατανοητά λόγια για την αλήθεια και το μήνυμα ζωής που πάντοτε κατέχει.
Στο εξωτερικό, η Εκκλησία με κάποιους τρόπους αγκαλιάζει τη διαφορετικότητα. Τι κάνει αντίστοιχα η Ορθόδοξη Εκκλησία και πώς εντάσσει τη διαφορετικότητα στους κόλπους της διά των πιστών;
Πολλοί αποδίδουν στην Εκκλησία τον μανδύα της συντήρησης και του οπισθοδρομικού λόγου. Δικαίως, όπου αυτό συμβαίνει. Γνωρίζουν όμως την πραγματική της διδασκαλία; Ο Χριστός με τη σάρκωσή Του θεράπευσε την αμαρτία, εξίσωσε τα δύο φύλα, δίδοντας ίση τιμή σε γυναίκες και άνδρες, στηλίτευσε κάθε διάκριση και άνοιξε τα χέρια Του στον Σταυρό, αγκαλιάζοντας κάθε άνθρωπο. Η διαφορετικότητα για την Εκκλησία δεν αποτελεί αδυναμία και απαγόρευση στην ταύτιση εκάστου με τη διαχρονική πρόσκληση ζωής που απευθύνει σε κάθε άνθρωπο.
Η Εκκλησία, ως χώρος αγίων, διαχειρίζεται την αμαρτία. Τη συγχωρεί. Δεν στιγματίζει τον αμαρτωλό άνθρωπο, αλλά την εμμονή του να θέλει ζει αποκομμένος από τη σχέση του με τον Θεό. Μας προτείνει έναν άλλο τρόπο ζωής, στον οποίο οι ανθρώπινες σχέσεις κοιτάζουν προς την αιωνιότητα και δεν ακουμπούν στην εφήμερη λογική της εποχής μας.
Η Εκκλησία δεν φοβάται το διαφορετικό. Κάθε πράξη, κάθε λογική, κάθε φωνή που θα επιλέξει ελεύθερα να ενταχθεί στη ζωή της, να μετάσχει δηλαδή στο θεανθρώπινο αυτό γεγονός, την αποδέχεται πλήρως και προσπαθεί να τη μεταμορφώσει.
Η Εκκλησία δεν φοβάται τον αμαρτωλό και κυρίως δεν διαχωρίζει τους ανθρώπους. Παραμένει πάντοτε ο χώρος που, χωρίς προϋποθέσεις, μας δέχεται όλους, εφόσον εμείς το επιθυμούμε, χωρίς να μας τοποθετεί ταμπέλες. Το τελευταίο ανήκει αποκλειστικά στην ανθρώπινη αδυναμία.
Συναινώ με την Πολιτική Προστασίας Απορρήτου για την επεξεργασία προσωπικών δεδομένων.
Η Εκκλησία δεν φοβάται το διαφορετικό. Κάθε πράξη, κάθε λογική, κάθε φωνή που θα επιλέξει ελεύθερα να ενταχθεί στη ζωή της την αποδέχεται πλήρως και προσπαθεί να τη μεταμορφώσει.
Φοβάται η Εκκλησία την επιστήμη και την τεχνολογία;
Ανέκαθεν η Εκκλησία περιέβαλλε και συνεχίζει να περιβάλλει με πολύ σεβασμό τη θεμελιώδη αρχή της ελευθερίας της επιστημονικής έρευνας και προόδου, καθώς και των επιστημών του ανθρώπου. Η Εκκλησία είναι πάντοτε ανοιχτή στις επιστημονικές ανακαλύψεις. Η επιστήμη και η τεχνολογία που απορρέει από αυτήν προσφέρουν στην ανθρώπινη κοινωνία θετικότατους καρπούς που τη βοηθούν και θα τη βοηθήσουν στο μέλλον να ξεπεράσει ένα σύνολο προβλημάτων. Κατά συνέπεια, η Εκκλησία δεν φοβάται την επιστήμη και την τεχνολογία. Άλλωστε, στην παράδοση και στη διδασκαλία της Ορθόδοξης Εκκλησίας μας η θεολογία και η επιστήμη όχι μόνο δεν συγκρούονταν μεταξύ τους, αλλά πάντοτε συμπορεύονταν, συνεργάζονταν και αλληλοσυμπληρώνονταν.
***
Φεύγοντας από το γραφείο περπατώ στην περιοχή. Ρωτώ κατοίκους και μαθαίνω ότι ο σεβασμιότατος Γαβριήλ κάνει βόλτες και μιλά με όλους, παίζει μπάσκετ και συνομιλεί με νέους. Μάλιστα, μου μετέφεραν ότι πολλές φορές συναντά και ακούει παιδιά των οποίων η ζωή ή οι επιλογές τούς έχουν φέρει σε δύσκολα μονοπάτια. Μάλιστα, συνεργάτης του μου ανέφερε ότι ασχολείται προσωπικά και με την ιστοσελίδα και τα κοινωνικά δίκτυα της Μητρόπολης.
Είναι φενάκη να πιστεύουμε ότι όλοι οι ιεράρχες είναι όπως ο Γαβριήλ. Δεν θα μπορούσαν. Το ερώτημα όμως είναι γιατί ακούμε τους ρασοφόρους μουτζαχεντίν και δεν δίνουμε χώρο στον ήπιο, μεστό και ειλικρινή επίσημο λόγο της Εκκλησίας.
Πηγή: a8inea.com