Μεταλλάξεις κορονοϊού: Ο φόβος των ειδικών - Η ανησυχία για το τρίτο κύμα [vids]

Να χαμηλώσουν τις προσδοκίες για περαιτέρω άρση του lockdown - μετά το άνοιγμα των καταστημάτων - προσπαθούν οι ειδικοί, καθώς εκφράζονται φόβοι ότι η πλήρης χαλάρωση των μέτρων θα επιβαρύνει τα επιδημιολογικά δεδομένα, οδηγώντας σε ένα τρίτο κύμα πανδημίας, εν μέσω μεταλλάξεων του φονικού ιού, που θα είναι δυσβάσταχτο για το Εθνικό Σύστημα Υγείας.

Επιστήμονες ξεκαθαρίζουν ότι δεν πρέπει να περιμένουμε περαιτέρω άνοιγμα της χώρας, τουλάχιστον τις επόμενες εβδομάδες. Μοναδική εξαίρεση θα αποτελέσει το άνοιγμα των γυμνασίων και των Λυκείων, το οποίο και θα συζητηθεί στη συνεδρίαση της Παρασκευής 22 Ιανουαρίου 2021, καθώς οι μαθητές της Γ’ λυκείου, οι οποίοι πρέπει να προετοιμαστούν για τις Πανελλήνιες.

Χαρακτηριστική ήταν η τοποθέτηση του πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, από το βήμα της βουλής. Όπως είπε χαρακτηριστικά, «προτεραιότητα της κυβέρνησης είναι το άνοιγμα Γυμνασίων και Λυκείων». Ο ίδιος συμπλήρωσε πως «άλλες δραστηριότητες μπορούν να περιμένουν λίγο ακόμα για να επαναλειτουργήσουν».

Μάλιστα, κάποιοι επιστήμονες προτείνουν να μην ανοίξουν τα γυμνάσια και τα λύκεια ούτε την επόμενη εβδομάδα, ημερομηνία που δείχνει μέχρι στιγμής να προκρίνεται.

Δύσκολοι οι επόμενοι δυο μήνες

Ο Πρόεδρος του Πανελλήνιου Ιατρικού Συλλόγου, Αθανάσιος Εξαδάκτυλος, υπογράμμισε πως βελτίωση της επιδημιολογικής κατάστασης μπορεί να διαφαίνεται σιγά σιγά, όμως αυτή έρχεται με «βασανιστικά αργούς ρυθμούς». Παράλληλα, ο ίδιος αναφερόμενος στο άνοιγμα της αγοράς ο ίδιος σημείωσε πως πρόκειται για λελογισμένο κίνδυνο, ενώ τόνισε πως οι επιστήμονες παρακολουθούν προσεκτικά τα επιδημιολογικά δεδομένα και είναι έτοιμοι να πάρουν αποφάσεις «προς τη μία ή την άλλη κατεύθυνση».

Ο καθηγητής Μικροβιολογίας στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής, Αλκιβιάδης Βατόπουλος, ξεκαθάρισε πως η απαγόρευση κυκλοφορίας τις νυχτερινές ώρες θα μας συντροφεύει για αρκετό καιρό. Όπως ανέφερε με την «απαγόρευση το συγκεκριμένο χρονικό διάστημα ελαττώνεις τις ευκαιρίες του ιού, ελαττώνεις τον μη αναγκαίο συνωστισμό».

Αναφορικά, δε, με την μετάλλαξη του κορονοϊού ο καθηγητής υπογράμμισε πως μεταδίδεται πιο εύκολα αλλά δεν είναι πιο επικίνδυνη, δηλαδή ένας άνθρωπος κολλάει περισσότερους ανθρώπους. Μάλιστα, επεσήμανε πως η εμφάνιση της μετάλλαξη κάνει πιο σημαντική την τήρηση των μέτρων.

Στους φόβους των ειδικών ήρθαν να προστεθούν οι δηλώσεις του καθηγητή Πνευμονολογίας και Διευθυντή της Πνευμονολογικής Εταιρείας, Νίκου Τζανάκη, ο οποίος έκανε λόγο για 50.000 – 60.000 ενεργά κρούσματα στην Ελλάδα.

Σε ό,τι αφορά τις μεταλλάξεις του κορονοϊού, ο κ. Τζανάκης ανέφερε πως είναι «ευχής έργον που το μεταλλαγμένο στέλεχος, το ένα από τα δύο, είναι στην Κρήτη που διαθέτει χαμηλό ιικό φορτίο» και δήλωσε ότι «οι μεταλλάξεις δημιουργούν μικρότερη τοξικότητα στον ιό για να μπορέσει να επιβιώσει και να μεταδοθεί ευκολότερα».

Τσιόδρας: Δεν ξέρουμε πότε θα τελειώσει όλο αυτό

Για όλα τα τελευταία δεδομένα γύρω από την πανδημία του νέου κορονοϊού μίλησε ο Σωτήρης Τσιόδρας, σε διαδικτυακό σεμινάριο με τίτλο «COVID-19 Vaccines-Moving Forward» του Φόρουμ Δημόσιας Υγείας και Κοινωνικής Ιατρικής. Μεταξύ άλλων, αναφέρθηκε στον εμβολιασμό και τις μεταλλάξεις του ιού, αναγνώρισε πως τα παρατεταμένα μέτρα έχουν κουράσει τους πολίτες και γι΄ αυτό μερικοί δεν συμμορφώνονται, ενώ επέμεινε στη σημασία της μάσκας, τονίζοντας πως εκείνος την φορά 16 με 18 ώρες την ημέρα.

Οι Έλληνες λένε «ναι» στο εμβόλιο

Ο καθηγητής αναφέρθηκε σε μελέτη πρόθεσης εμβολιασμού στον ελληνικό πληθυσμό, από την οποία φάνηκε ότι το ποσοστό των Ελλήνων που λέει «ναι» στο εμβόλιο, μέσα σε τρεις εβδομάδες από το 65% ανέβηκε στο 72%. Τόνισε μάλιστα πως θα απαλλαχτούμε από τον ιό, όταν η ανοσία του πληθυσμού φτάσει σε υψηλά επίπεδα μέσω του εμβολιασμού.

«Η ελληνική κοινωνία αποδέχεται τον εμβολιασμό και αυτό είναι πολύ σημαντικό», σημείωσε και πρόσθεσε ότι ο κύριος λόγος που αποτρέπει κάποιους να αποδεχθούν το εμβόλιο είναι «αυτός ο φόβος των ανεπιθύμητων ενεργειών», ενώ πρόσθεσε πως «ακριβώς την ίδια εικόνα είχαμε δει και το 2009 – 2010 με το εμβόλιο της γρίπης τότε».

Δεν γνωρίζουμε πότε ακριβώς θα έχουμε τα εμβόλια

Πρόσθεσε ταυτόχρονα ότι  «δεν γνωρίζουμε πότε ακριβώς θα έχουμε τα εμβόλια για να εμβολιαστούμε», σχολιάζοντας τις παροδικές καθυστερήσεις στις παραδόσεις του εμβολίου της Pfizer / BioNTech μέσα στον Ιανουάριο.

Το εμβόλιο μπορεί να μην καλύπτει κάποιες μεταλλάξεις

Όσον αφορά στις μεταλλάξεις, ο καθηγητής ανέφερε πως με τα μέχρι τώρα στοιχεία, το εμβόλιο φαίνεται ότι καλύπτει αποτελεσματικά τις μεταλλάξεις «τα περίφημα viriants» (σ.σ. παραλλαγές) του Ηνωμένου Βασιλείου. Υπάρχουν, ωστόσο, μεταλλαγές για τις οποίες υπάρχει σε εξέλιξη επιστημονική συζήτηση, για το εάν θα επηρεάσουν την αποτελεσματικότητα του εμβολίου, σημείωσε ο καθηγητής και πρόσθεσε:

«Ένα είναι σίγουρο. Όσο πιο γρήγορα εμβολιάσουμε -και με τον σωστό τρόπο- τον πληθυσμό, πιθανότατα θα αποφύγουμε τη διασπορά και την ανάπτυξη νέων ανθεκτικών στελεχών».

Δεν απέκλεισε μάλιστα την πιθανότητα να συμβεί με τον κορονοϊό, το ίδιο που γίνεται κάθε χρόνο με το εμβόλιο της γρίπης. Δηλαδή να κάνουμε κάθε χρόνο εμβόλιο, ώστε να προστατευόμαστε και από τις μεταλλάξεις.

«Ίσως μπούμε σε μια κατάσταση, στην οποία για την αποτελεσματικότητα του εμβολίου θα εξετάζουμε κάθε χρόνο τον ιό για μεταλλάξεις, με ένα δίκτυο αντίστοιχο με της γρίπης, και θα εκδίδουμε οδηγίες για το πως θα κατασκευάζεται κάθε χρόνο το εμβόλιο», είπε χαρακτηριστικά. «Η επιστήμη διαθέτει πλέον την τεχνογνωσία να αντιμετωπίσει αυτό το εμπόδιο», σημείωσε.

«Χαρακτηριστικά σας λέω ότι από τη στιγμή που ολοκληρώθηκε η πρώτη ανάλυση του γονιδιώματος από τη Γουχάν, μέσα σε δύο ημέρες οι επιστήμονες των εταιρειών ήξεραν ακριβώς που θα στοχεύσουν για την παραγωγή εμβολίου, εναντίον της πρωτεΐνης ακίδας και πλέον έχουμε και αναπτύξαμε την τεχνογνωσία ήδη από την εποχή του SARS και του MERS. Υπήρχε η υποδομή για να φτιαχτεί αυτό το εμβόλιο γρήγορα. Και ήμασταν και αρκετά τυχεροί», τόνισε.

Η ανοσία και η αποτελεσματικότητα του εμβολίου

Το θέμα της αποτελεσματικότητας του εμβολίου είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με τη στρατηγική του εμβολιασμού που εφαρμόζεται σε κάθε χώρα και κυρίως με αστάθμητους ή άγνωστους ακόμη παράγοντες που σχετίζονται με την ανοσία, εξήγησε ο κ. Τσιόδρας.

Η αποτελεσματικότητα του 95% που έδειξαν οι μελέτες, «μένει να εφαρμοστεί στον πραγματικό κόσμο», είπε, ενώ για να υπάρξουν ασφαλή συμπεράσματα οι επιστήμονες χρησιμοποιούν ειδικά μαθηματικά μοντέλα, ενώ παραδέχτηκε πως πρόκειται για μία περίπλοκη διαδικασία.

«Παίζουν πάρα πολλοί παράγοντες ρόλο, π.χ. η ανοσία στον γενικό πληθυσμό, εάν θα εμβολιάσει κανείς ενήλικες μόνο, μην ξεχνάτε ότι είναι ένα εμβόλιο το οποίο δεν έχει εγκριθεί στα παιδιά και τα περισσότερα εμβόλια της Covid δεν έχουν δοκιμαστεί εκτενώς σε παιδιά. Ανάλογα, λοιπόν, με τους παράγοντες που λαμβάνει κανείς υπόψη μπορεί και το ποσοστό πληθυσμού που πρέπει να εμβολιαστεί να κυμαίνεται από το 45% έως και το 85%», εξήγησε.

Η διάρκεια της ανοσίας -είτε αυτή προέρχεται από τη φυσική νόσο, είτε από το εμβόλιο- είναι ένας ακόμη αστάθμητος παράγοντας, υπογράμμισε.

«Προς το παρόν εμβολιάζουμε ανθρώπους που έχουν περάσει τη νόσο. Για το εμβόλιο μιλούν για ένα ή δύο χρόνια ανοσίας. Δεν ξέρουμε ποια είναι η ακριβής αλήθεια θα την μάθουμε στο μέλλον. Αυτό που παίρνουμε τώρα ως δεδομένο είναι, ότι η ανοσία στον κορονοϊό αυτόν καθ’ αυτόν, σε αρκετά μεγάλες μελέτες φαίνεται ότι κρατάει τουλάχιστον ένα 8μηνο και με βάση τη λειτουργική ανοσία ίσως και να κρατάει και αρκετά χρόνια», είπε.

Δεν ξέρουμε πότε θα τελειώσει όλο αυτό

Ο κ. Τσιόδρας μίλησε και για το πότε και αν θα απαλλαχτούμε από τον ιό. «Ο κορονοϊός είναι εδώ για να μείνει. Έτσι φαίνεται και εξαρτάται από πάρα πολλούς παράγοντες στο μέλλον: σχετίζεται με τη διάρκεια της ανοσίας στον ιό, με την αποτελεσματικότητα του εμβολίου στο να περιορίσει τη διασπορά, την εποχικότητα και τη διαφορά που φέρνει στη διασπορά του ιού και φυσικά στις επιλογές που κάνουν οι κυβερνήσεις και τα άτομα. Πότε θα τελειώσει δεν ξέρουμε».

Είναι δύσκολη η μάσκα - Ας ελπίσουμε ότι κάποια στιγμή θα μπορέσουμε να τη βγάλουμε

Μιλώντας για την τήρηση των μέτρων, έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου και είπε ότι η κινητικότητα του πληθυσμού μπορεί να επηρεάσει τη διασπορά του ιού. Η στρατηγική είναι να τηρούνται τα μέτρα της αποσταστασιοποίησης με ταυτόχρονο εμβολιασμό του πληθυσμού. «Αυτό εξασφαλίζει ένα χαμηλό και σταθερό αριθμό λοίμωξης κι έτσι εξισορροπούνται τα αρνητικά αποτελέσματα στη δημόσια υγεία και το κοινωνικό και οικονομικό κόστος», επισήμανε.

Σχολιάζοντας την εξέλιξη της πανδημίας στα υπόλοιπα κράτη του πλανήτη, είπε ότι αυτή δεν τα επηρεάζει όλα ισότιμα: «Το βλέπουμε, υπάρχουν μεγάλα δεύτερα και τρίτα κύματα στην Ευρώπη και στο Ηνωμένο Βασίλειο, στη Γερμανία 1.600 και 1.400 θάνατοι σε μία ημέρα. Lockdown στις Ηνωμένες Πολιτείες».

Ο Σωτήρης Τσιόδρας έκλεισε την ομιλία του με μία ευχή: «Ας ελπίσουμε ότι θα έχουμε ένα καλύτερο 2021. Είναι δύσκολη η μάσκα. Εγώ τη φοράω από 16 έως 18 ώρες τη μέρα. Τη φοράω στο Υπουργείο ή όπου αλλού βρεθώ. Ας ελπίσουμε ότι κάποια στιγμή θα μπορέσουμε να τη βγάλουμε, με την επιτυχία των εμβολιασμών και την ανοσία πλέον σε επίπεδο πληθυσμιακό, να φτάνει σε υψηλά επίπεδα», είπε.