Μεγάλη αναταραχή όχι όμως θαυμάσια κατάσταση

Το κενό δημιουργεί χάος, αυτό φαίνεται πως ισχύει όχι μόνο στη φύση αλλά και στην πολιτική. Κι αν μία από τις πιο γνωστές φράσεις του Προέδρου Μάο ήταν το «μεγάλη αναταραχή, θαυμάσια κατάσταση» στην περίπτωση του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ προς το παρόν ισχύει μόνο το πρώτο. Η αναταραχή ελλείψει Τσίπρα όντως είναι μεγάλη, η κατάσταση όμως δεν φαίνεται να πηγαίνει καθόλου θαυμάσια.

Αναμφισβήτητα, ο Αλέξης Τσίπρας αποτελεί μία πολιτική προσωπικότητα με ιστορικό εκτόπισμα και σημαίνουσα παρουσία στην πολιτική ελληνική ιστορία του 21 ου Αιώνα. Την ίδια ώρα, ο ίδιος λειτουργούσε ως ο συνδετικός κρίκος μεταξύ των διαφορετικών πλευρών του κόμματος. Για την ακρίβεια, δημιουργούσε σημεία συνοχής, λειτουργούσε συμπεριληπτικά και πάντα με τον ένα ή με τον άλλο τρόπο εξασφάλιζε την ενότητα του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ. Πρόβλημα για το κόμμα της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης δεν ήταν η πολυφωνία αλλά μάλλον οι κακοφωνίες που έβαζαν ουκ ολίγες φορές τα «εγώ» πάνω από το «εμείς» και αυτό κόστισε και στις κάλπες.

Πολλοί ισχυρίζονται ότι η παραίτηση του Αλέξη Τσίπρα, που κλείνει έναν μεγάλο ιστορικό κύκλο, αποτελεί ένα ακόμη στοιχείο της βίαιης ωρίμανσης του κόμματος, καθώς οι αποφάσεις εφεξής πρέπει να λαμβάνονται με διαφορετικό τρόπο από αυτόν που είχαν συνηθίσει οι παροικούντες την Κουμουνδούρου.  Κι αν τώρα μπορεί κανείς να δει χωρίς μεγεθυντικό φακό μια εικόνα ρευστοποίησης στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ, κάτι τέτοιο δεν πρόκειται να συνεχιστεί εις στο διηνεκές. Κι αυτό γιατί ο Τσίπρας αφήνει βαριά παρακαταθήκη κι ένα κόμμα το οποίο παρά τις απώλειες και την ήττα του παραμένει Αξιωματική Αντιπολίτευση. Υπό αυτή την έννοια, το σχέδιο της αριστερής παρένθεσης δεν φαίνεται προς το παρόν ως το πιθανότερο σενάριο. Οι εσωκομματικές διεργασίες που θα ακολουθήσουν de facto θα καλύψουν το κενό.

Τα ερωτήματα βέβαια που προκύπτουν αφορούν την κατεύθυνση, τη φυσιογνωμία και τον προσανατολισμό. Γιατί πάντα τα πρόσωπα έχουν το ρόλο και τη σημασία τους, ωστόσο, ένας κούκος δεν φέρνει την άνοιξη και αυτό ίσχυε και για την περίπτωση Τσίπρα. Η πολιτική είναι μία πολυσύνθετη εξίσωση με πολλές και διαφορετικές παραμέτρους.

Ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ λοιπόν έχει στην ουσία δύο επιλογές μπροστά του. Είτε να ολοκληρώσει την εκλογή νέας ηγεσίας και να προχωρήσει σε μία εις βάθος ανασυγκρότηση με τα μάτια στραμμένα στην κοινωνία, παραμένοντας ένα αριστερό κόμμα εξουσίας, είτε θα «καλύψει» το κενό εξουσίας που δημιουργήθηκε ομφαλοσκοπώντας μέσα από ένα εσωκομματικό ξεκαθάρισμα λογαριασμών που στην πράξη δεν αφορά κανέναν άλλο πλην των μυημένων.

Η απουσία πάντως ισχυρής αξιωματικής αντιπολίτευσης δημιουργεί συνθήκες ανισορροπίας στην ίδια τη λειτουργία του πολιτικού συστήματος και του κομματικού ανταγωνισμού. Η αποκατάσταση αυτής της ισορροπίας δεν χρειάζεται να οδηγήσει κατ’ ανάγκη σε μία λογική σκληρού δικομματισμού από τα παλιά. Τούτων δοθέντων, το ερώτημα που θα κληθεί να απαντήσει η νέα ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ είναι το πως θα καταστήσει εκ νέου τον προοδευτικό πόλο πρωταγωνιστή των πολιτικών εξελίξεων και βασικό ανταγωνιστή της Νέας Δημοκρατίας.

Πέρα από τα πρόσωπα όμως που έχουν τη σημασία τους, οι προκλήσεις υπερβαίνουν κατά πολύ τις προσωπικές φιλοδοξίες ή μη του καθενός. Προσφυγικό, ευρωπαϊκή ένωση, γεωπολιτικές ανακατατάξεις, ακροδεξιά, κλιματική κρίση, νέες τεχνολογίες, τεχνητή νοημοσύνη, αντιμετώπιση των ανισοτήτων απαιτούν πολιτικό σχέδιο, όραμα και όχι απλά επικοινωνιακές πιρουέτες στα social media.

Στην τελική, από αυτά θα κριθεί ο/η αρχηγός της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης την επόμενη ημέρα. Το στοίχημα; Το αν θα λειτουργήσει ως εν δυνάμει υποψήφιος Πρωθυπουργός.