Λευκορωσία Ρομάν Προτάσεβιτς: Με κυρώσεις ετοιμάζεται να απαντήσει η Ευρώπη στην αεροπειρατεία Λουκασένκο
Οι ηγέτες των 27 κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα συζητήσουν στη σημερινή Σύνοδο Κορυφής στις Βρυξέλλες την εκτροπή και τον εξαναγκασμό σε προσγείωση στο Μινσκ της Λευκορωσίας αεροσκάφους της Ryanair, καθώς και το ενδεχόμενο επιβολής κυρώσεων σε στελέχη του κρατικού μηχανισμού του Αλεξάντρ Λουκασένκο.
Στο διήμερο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο το πρόγραμμα περιλάμβανε συζητήσεις για την πανδημία του νέου κορονοϊού, την κλιματική αλλαγή και τη Ρωσία. Όμως εκπρόσωπος του προέδρου Σαρλ Μισέλ κατέστησε σαφές ότι η Λευκορωσία προστέθηκε στην ατζέντα.
«Οι συνέπειες και οι πιθανές κυρώσεις θα συζητηθούν» στη Σύνοδο Κορυφής, ανέφερε ο εκπρόσωπος.
Αυτό το «συμβάν άνευ προηγουμένου» δεν «θα μείνει χωρίς συνέπειες», διεμήνυσε ο ίδιος ο κ. Μισέλ, χωρίς να υπεισέλθει σε λεπτομέρειες, σε ανακοίνωση Τύπου που δημοσιοποίησε.
Η Λευκορωσία ανέπτυξε χθες Κυριακή καταδιωκτικό για να αναχαιτίσει το Boeing 737. Ο ιστότοπος της λευκορωσικής αντιπολίτευσης Nexta ανέφερε ότι ο πρώην διευθυντής του Ρομάν Προτάσεβιτς, που επέβαινε στο αεροσκάφος, συνελήφθη όταν αυτό προσγειώθηκε στο Μινσκ, πληροφορία που επιβεβαίωσε αργότερα η λευκορωσική κρατική τηλεόραση.
Ο Προτάσεβιτς, που έχει πρωτοστατήσει στην κάλυψη των γεγονότων του περασμένου έτους -την ευρείας κλίμακας εκλογική απάτη την οποία φέρεται να ενορχήστρωσε το καθεστώς του Λευκορώσου προέδρου Αλεξάνταρ Λουκασένκο τον περασμένο Αύγουστο και την άγρια καταστολή των διαδηλώσεων που ακολούθησαν- αντιμετωπίζει κατηγορίες που συνεπάγονται το ενδεχόμενο επιβολής της θανατικής ποινής.
Το αεροσκάφος της Ryanair εκτελούσε πτήση από την Ελλάδα στη Λιθουανία, χώρες μέλη της ΕΕ και του NATO. Αργότερα χθες, το αεροσκάφος συνέχισε εντέλει την πτήση του προς το Βίλνιους, όπου προσγειώθηκε.
Το παρακάτω γράφημα της εταιρίας παρακολούθησης πτήσεων Flight Radar 24 δείχνει την απότομη αλλαγή πορείας του αεροσκάφους λίγο πριν εξέλθει του λευκορωσικού εναέριου χώρου, κι ενώ βρισκόταν μερικά χιλιόμετρα πριν το Βίλνιους ώστε να πάρει τον δρόμο για το Μινσκ.
https://twitter.com/flightradar24/status/1396443632954183681?ref_src=twsrc%5Etfw%7Ctwcamp%5Etweetembed%7Ctwterm%5E1396443632954183681%7Ctwgr%5E%7Ctwcon%5Es1_&ref_url=https%3A%2F%2Fwww.in.gr%2F2021%2F05%2F24%2Fworld%2Fryanair-diethnis-orgi-gia-tin-aeropeirateia-entoli-loukasenko-giati-itan-stin-athina-o-dimosiografos%2F
«Καλώ τις αρχές της Λευκορωσίας να απελευθερώσουν αμέσως τον επιβάτη που τέθηκε υπό κράτηση και να εγγυηθούν όλα τα δικαιώματά του», τόνισε ο Σαρλ Μισέλ, αναφερόμενος στον κ. Προτάσεβιτς.
Θα πρέπει να υπάρξουν όλες οι προβλεπόμενες «συνέπειες για τις παραβιάσεις των διεθνών κανόνων που διέπουν τις αερομεταφορές», διεμήνυσε από τη δική της πλευρά η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
https://twitter.com/SkyNews/status/1396568485011017731?ref_src=twsrc%5Etfw%7Ctwcamp%5Etweetembed%7Ctwterm%5E1396568485011017731%7Ctwgr%5E%7Ctwcon%5Es1_&ref_url=https%3A%2F%2Fwww.in.gr%2F2021%2F05%2F24%2Fworld%2Fryanair-diethnis-orgi-gia-tin-aeropeirateia-entoli-loukasenko-giati-itan-stin-athina-o-dimosiografos%2F
Η επίτροπος αρμόδια για τις Αξίες και τη Διαφάνεια, η Βέρα Γιούροβα, έκρινε από την πλευρά της ότι το επεισόδιο «δείχνει ως πού μπορεί να φθάσει μια δικτατορία για να φιμώσει μια επικριτική φωνή», προσθέτοντας πως «οι δημοκρατίες πρέπει να σχηματίσουν ενιαίο μέτωπο, να υπερασπιστούν τις αξίες τους και να αναλάβουν δράση».
Η ΕΕ είχε ήδη επιβάλει, πριν από το συμβάν αυτό, τρεις γύρους κυρώσεων σε βάρος της κυβέρνησης του κ. Λουκασένκο και ετοιμαζόταν να ανακοινώσει τέταρτο γύρο μέτρων σε βάρος λευκορώσων αξιωματούχων σε αντίδραση στις περυσινές προεδρικές εκλογές, το αποτέλεσμα των οποίων οι Βρυξέλλες αμφισβήτησαν, όπως και η αντιπολίτευση, καταγγέλλοντας επίσης τη βίαιη καταστολή των διαδηλώσεων που ακολούθησαν τη διαδικασία.
Ο επικεφαλής της διπλωματίας της ΕΕ Τζουζέπ Μπορέλ είχε ανακοινώσει τη 10η Μαΐου πως οι 27 ετοίμαζαν νέες κυρώσεις σε βάρος του Μινσκ και είχε εκφράσει την ελπίδα πως θα υιοθετούνταν «εντός των προσεχών εβδομάδων». Απαιτείται ομοφωνία στη Σύνοδο Κορυφής για την επιβολή τους.
Το Βερολίνο ζήτησε εξηγήσεις από το Μινσκ: «Χρειαζόμαστε μια άμεση εξήγηση από την κυβέρνηση της Λευκορωσίας για την εκτροπή της πτήσης, που βρισκόταν εντός της ΕΕ, και τη φερόμενη σύλληψη ενός δημοσιογράφου», ανέφερε σε ανάρτησή του στο Twitter ο υφυπουργός Εξωτερικών Μίγκελ Μπέργκερ.
Η Γαλλία χαρακτήρισε απαράδεκτη την κίνηση της Λευκορωσίας: «Η εκτροπή, από τις λευκορωσικές αρχές, μιας πτήσης της Ryanair είναι απαράδεκτη. Είναι αναγκαίο να δοθεί μια ισχυρή και ενιαία απάντηση των Ευρωπαίων», έγραψε στον λογαριασμό του στο Twitter ο υπουργός Εξωτερικών Ζαν-Ιβ Λε Ντριάν.
Από την πλευρά του το Λονδίνο προειδοποίησε μέσω του υπουργού Εξωτερικών της Βρετανίας Ντόμινικ Ράαμπ τον Λευκορώσο πρόεδρο ότι θα υπάρξουν «σοβαρές συνέπειες» μετά την εκτροπή ενός αεροσκάφους της εταιρείας Ryanair στο Μινσκ.
«Η Βρετανία ανησυχεί για τις πληροφορίες που κάνουν λόγο για τη σύλληψη του δημοσιογράφου του ΝΕΧΤΑ Ράμαν Προτάσεβιτς και τις συνθήκες που οδήγησαν το αεροπλάνο του να προσγειωθεί στο Μινσκ. Θα συντονιστούμε με τους συμμάχους μας. Αυτή η παράλογη ενέργεια του Λουκασένκο θα έχει σοβαρές συνέπειες», ανέφερε σε ανάρτησή του στο Twitter ο επικεφαλής της βρετανικής διπλωματίας.
Μητσοτάκης: Πρωτοφανής σοκαριστική πράξη
Εντονη ήταν η αντίδραση του Έλληνα πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη για την υποχρεωτική προσγείωση αεροσκάφους στη Λευκορωσία και τη σύλληψη δημοσιογράφου. Με ανάρτησή του στο twitter, o Έλληνας πρωθυπουργός έγραψε στα αγγλικά: «Η αναγκαστική προσγείωση μιας εμπορικής πτήσης για να συλληφθεί δημοσιογράφος είναι μια πρωτοφανής, σοκαριστική πράξη. Απαιτούμε την άμεση απελευθέρωση όλων των επιβατών. Αύριο πρέπει να αυξήσουμε την πίεση στη Λευκορωσία. Αρκετά πια».
https://twitter.com/PrimeministerGR/status/1396491910592749576?ref_src=twsrc%5Etfw%7Ctwcamp%5Etweetembed%7Ctwterm%5E1396491910592749576%7Ctwgr%5E%7Ctwcon%5Es1_&ref_url=https%3A%2F%2Fwww.ethnos.gr%2Fpolitiki%2F158237_diethnis-katakraygi-gia-tin-kratiki-aeropeirateia-sto-trapezi-kyroseis-apo-ee-kata
Γιατί ο Ράμαν Προτάσεβιτς βρισκόταν στην Αθήνα
Σημειώνεται πως με εκτενή δήλωσή του το υπουργείο Εξωτερικών στην Αθήνα καταδίκασε το περιστατικό σύλληψης αντικαθεστωτικού δημοσιογράφου εν μέσω πτήσης από την Αθήνα, κάνοντας λόγο για κρατική αεροπειρατεία, και τονίζοντας ότι ο Ράμαν Προτάσεβιτς ήταν μέλος αντιπροσωπείας που φιλοξενήθηκε στην Ελλάδα.
Παράλληλα, ανέφερε ότι στην πτήση που άλλαξε πορεία και κατευθύνθηκε διά της βίας στο Μινσκ έχει και 11 Έλληνες επιβάτες.
«Η Ελλάδα καταδικάζει με τον πιο έντονο τρόπο την πράξη κρατικής αεροπειρατείας που έλαβε χώρα σήμερα και είχε ως αποτέλεσμα την αναγκαστική προσγείωση της πτήσης Ryanair FR 4978, που εκτελούσε το δρομολόγιο Αθήνα-Βίλνιους, στο Μινσκ της Λευκορωσίας. Στο αεροπλάνο επέβαιναν συνολικά 171 επιβαίνοντες, 11 εκ των οποίων είναι Έλληνες πολίτες. Η πράξη αυτή, η οποία έθεσε σε κίνδυνο την ζωή όλων των επιβαινόντων είναι απαράδεκτη» ανέφερε το ελληνικό υπουργείο στη δήλωσή του το βράδυ της Κυριακής.
«Καλούμε για την άμεση απελευθέρωση του αεροσκάφους και του συνόλου των επιβαινόντων προκειμένου να φτάσουν στον τελικό προορισμό τους. Καταδικάζουμε την παράνομη σύλληψη του Λευκορώσου ακτιβιστή Ραμάν Προτάσεβιτς, ο οποίος απειλείται με την θανατική ποινή.
«Ο κ. Προτάσεβιτς ήταν μέλος της αντιπροσωπείας της ηγέτιδας της Λευκορωσικής Αντιπολίτευσης Σβιατλάνα Τσιχανούσκαγια, η οποία είχε συμμετάσχει στο Φόρουμ των Δελφών πρόσφατα.
«Για την Ελλάδα, η προάσπιση των θεμελιωδών αξιών όπως η δημοκρατία, το κράτος δικαίου και τα ανθρώπινα δικαιώματα είναι ζήτημα αρχής. Θεωρούμε ότι παρόμοιες πρακτικές, οι οποίες παραπέμπουν σε άλλες εποχές και που δεν αρμόζουν σε κανένα πολιτισμένο κράτος, δεν θα πρέπει να μείνουν αναπάντητες.
«Η ελληνική πλευρά βρίσκεται σε στενό συντονισμό με τα υπόλοιπα Κράτη-Μέλη της ΕΕ και αναμένει ότι το ζήτημα αυτό θα εξετασθεί ενδελεχώς κατά το προσεχές Ευρωπαϊκό Συμβούλιο» κατέληξε η δήλωση του υπουργείου Εξωτερικών.
Το ΥΠΕΞ των ΗΠΑ αξιώνει την άμεση απελευθέρωση του δημοσιογράφου
Στην ανακοίνωση Τύπου που δημοσιοποίησε το Στέιτ Ντιπάρτμεντ, ο αμερικανός ΥΠΕΞ Άντονι Μπλίνκεν απαίτησε την άμεση απελευθέρωση του κ. Προτάσεβιτς, ενώ σημείωσε πως «η σοκαριστική ενέργεια που διαπράχθηκε από το καθεστώς Λουκασένκο έθεσε σε κίνδυνο τη ζωή 120 και πλέον επιβατών, συμπεριλαμβανομένων πολιτών των ΗΠΑ». «Οι πρώτες πληροφορίες που υποδεικνύουν ότι ενέχονται οι λευκορωσικές υπηρεσίες ασφαλείας και ότι χρησιμοποιήθηκαν λευκορωσικά στρατιωτικά αεροσκάφη για να συνοδεύσουν το αεροσκάφος είναι βαθιά ανησυχητικές και χρειάζεται να ερευνηθούν σε βάθος», σύμφωνα με τον κ. Μπλίνκεν.
Ο επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας θύμισε ότι η Ουάσινγκτον υποστηρίζει «τον λευκορωσικό λαό» και την «επιθυμία του για ένα μέλλον με ελευθερία, δημοκρατία και ευημερία» και αξιώνει «το καθεστώς» του προέδρου Αλεξάντρ Λουκασένκο «να σέβεται τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις θεμελιώδεις ελευθερίες».
Ο κ. Μπλίνκεν υπογράμμισε πως η Ουάσινγκτον θα επιδιώξει τη «συντομότερη δυνατή σύγκληση του Συμβουλίου του ΔΟΠΑ για να εξεταστούν τα γεγονότα αυτά».
Την ανησυχία τους εξέφρασαν επίσης ο ΟΗΕ και το ΝΑΤΟ. Ο Διεθνής Οργανισμός Πολιτικής Αεροπορίας (ICAO) του ΟΗΕ εξέφρασε την «έντονη ανησυχία» του για το γεγονός. Σε ανάρτηση στο Twitter ο ICAO αναφέρει ότι η ενέργεια αυτή ενδέχεται να παραβιάζει τη Σύμβαση του Σικάγο για τη Διεθνή Πολιτική Αεροπορία, του 1944, με την εφαρμογή της οποίας είναι επιφορτισμένη αυτή η υπηρεσία του ΟΗΕ που εδρεύει στο Μόντρεαλ. Η Σύμβαση του Σικάγο έχει ως στόχο την προώθηση της ειρηνικής χρήσης της πολιτικής αεροπορίας.
Το ΝΑΤΟ χαρακτήρισε το συμβάν «σοβαρό και επικίνδυνο» τονίζοντας ότι απαιτείται διεθνής έρευνα για το επεισόδιο αυτό. «Οι λευκορωσικές αρχές πρέπει να διασφαλίσουν την ασφαλή επιστροφή του πληρώματος και όλων των επιβατών στο Βίλνιους», ανέφερε εκπρόσωπος της Συμμαχίας.