Λαϊκισμός digital
Από αρχαιοτάτων, που λέγανε και οι μορφωμένοι, οι πολιτικοί έπρεπε να αναμετριούνται με την επιθυμία τους να εκλεγούν και την ουσία των όποιων πολιτικών τους πιστεύω. Πλείστες όσες φορές, η επικοινωνία ιστορικά επιστρατεύονταν ώστε να γεφυρώνει αυτά που πιθανόν να ήθελε να ακούσει το εκλογικό ακροατήριο, με αυτά που επιθυμούσε να πράξει ο πολιτικός. Η επικοινωνία βέβαια έχει όρια. Άλλο είναι ένα σύνθημα που ακούγεται ευχάριστα στο αυτί και άλλο μια υπόσχεση, όπως το γεφύρια θα σας φτιάξουμε…όταν μάλιστα δεν υπάρχουν ποτάμια.
Η προπαγάνδα εξελίχτηκε σε μείζονα τέχνη με την πάροδο των αιώνων και από την εκκλησία του Δήμου έκανε στάση στο Κολοσσαίο και στο «άρτος και θεάματα». Ακόμα και θρησκευτικά να το προσεγγίσει κάποιος, αν φθάσει στο Ιησούς ή Βαραβάς, θα αντιληφθεί ότι η αξία του τι πιστεύουν ή τι θέλουν οι πολλοί, επικρατεί αυτών που ηγούνται. Όταν φθάνεις όμως να σταυρώνεις τον αθώο και να απελευθερώνεις τον φονιά, έχεις περάσει το πολιτικά ανεκτό όριο του λαϊκισμού. Και αυτό γιατί ο ορισμός του λαϊκισμού είναι να λες (και ακόμα περισσότερο να κάνεις), όχι αυτό που θες, αλλά αυτό που θέλουν να ακούσουν οι ψηφοφόροι σου.
Στην εποχή μας ζήσαμε την μετάβαση από τα μπαλκόνια και τις πλατείες, τις μεγαλειώδεις συγκεντρώσεις που διαμόρφωναν παράσταση νίκης, ακόμα και αν στηρίζονταν σε μεταφορές πληθυσμού, στις τηλεοπτικές μάχες και τα debate και εσχάτως στις πλατφόρμες των social media. Κι όσο αυτές κυριαρχούν, τόσο περισσότερο ο πολιτικός λόγος προσαρμόζεται στους χρήστες αυτών των πλατφορμών και δυστυχώς προσαρμόζεται και το πολιτικό μήνυμα. Δεν είναι δηλαδή μονάχα ένας λεκτικός «εκσυγχρονισμός» αλλά μια μοντερνοποίηση της ίδιας της πολιτικής ουσίας. Μπορεί για παράδειγμα να μην υπάρχει κάποιου τύπου πολιτική για τα ζώα, αλλά με ένα βιντεάκι μιας επίδειξης φιλοζωισμού το ξεπερνάμε.
Οι σύγχρονες πλατφόρμες επικοινωνίες έχουν κάποια κοινά χαρακτηριστικά. Όλες είναι «γρήγορες». Σαν την εποχή. Σηκώνουν λίγες λέξεις και περνούν εύκολα από το απλό στο απλουστευτικό. Είναι η επιβεβαίωση του αξιώματος του Μακλούαν: το μέσο είναι το μήνυμα. Κάπως έτσι ο πολιτικός λόγος μετατρέπεται σταδιακά σε μια πολύ ρηχή δεξαμενή που εκφράζεται με ένα digital λαϊκισμό.
