Κυπριακό: Χαμηλές προσδοκίες για τη συνάντηση της Γενεύης υπό τον Γκουτέρες

Με φόντο τις πολιτικές που ακολουθεί η κυβέρνηση Τραμπ, και εν μέσω μίας εξαιρετικά κρίσιμης γεωπολιτικής συγκυρίας που βασικές αρχές του διεθνούς δικαίου συνεχώς αμφισβητούνται, επανεκκινούν σήμερα στη Γενεύη υπό τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών οι συνομιλίες - έστω και ατύπως - για το Κυπριακό.

Στο τραπέζι μαζί με τον Αντόνιο Γκουτέρες και τον εκπρόσωπο της Βρετανίας θα καθίσουν ο Νίκος Χριστοδουλίδης και ο Ερσίν Τατάρ, με τους δύο άνδρες τις τελευταίες 48 ώρες να έχουν δημοσίως επαναλάβει τις πάγιες και εκ διαμέτρου αντίθετες θέσεις τους, όπως επίσης ο Γιώργος Γεραπετρίτης και ο Χακάν Φιντάν , με τους δύο υπουργούς Εξωτερικών το τελευταίο διάστημα να έχουν κρατήσει χαμηλούς τόνους, έχοντας περιοριστεί σε μηνύματα που μοιάζουν «κοινά», αλλά σε καμία περίπτωση δεν τέμνονται:  Η Αθήνα υποστηρίζει τις θέσεις και τις αποφάσεις της Λευκωσίας και η Άγκυρα αντίστοιχα του ψευδοκράτους.

Χαμηλές προσδοκίες 

Η Αθήνα χαρακτηρίζει τη σημερινή συνάντηση σημαντική, κρατάει όμως μικρό καλάθι για το αποτέλεσμα, και διαμηνύει πως οποιαδήποτε εξέλιξη στο Κυπριακό μπορεί να υπάρξει μόνο μέσω της πλήρους εφαρμογής των ψηφισμάτων του ΟΗΕ. Σε κάθε περίπτωση, διπλωματικές πηγές πρόσφατα ανέφεραν με νόημα πως «το ψευδοκράτος και η Άγκυρα πριν από έξι μήνες έλεγαν ότι δεν θα κάτσουν στο τραπέζι αν δεν ξεκαθαριστεί το ζήτημα των δύο κρατών, και τελικά κάθισαν και θα καθίσουν και πάλι», εννοώντας τις σημερινές συζητήσεις στη Γενεύη.

Αυτό που φέρεται να είναι βασικός στόχος της Ελλάδας και της Κύπρου είναι οι συνομιλίες να συνεχιστούν, έστω και σε άτυπη μορφή. Αυτό δεν σημαίνει πως δεν έχουν προετοιμαστεί για όλα τα σενάρια που πιθανώς να θέσει υπόψη των δύο πλευρών ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ, ο οποίος μέχρι σήμερα έχει κρατήσει κλειστά τα χαρτιά του.

Αυτό που φέρεται να έχει συζητηθεί ως μία πιθανή πρωτοβουλία εκ μέρους του Αντόνιο Γκουτέρες είναι η έναρξη συνομιλιών στο πλαίσιο Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης σε θέματα χαμηλής πολιτικής, με στόχο αυτό το βήμα να οδηγήσει σταδιακά στην επίσημη επανέναρξη των διαπραγματεύσεων.

Ωστόσο, η Λευκωσία, έχοντας ξεκάθαρο σχέδιο, επιδιώκει την επανέναρξη των συνομιλιών από το σημείο που διακόπηκαν στο Κραν Μοντανά το 2017, ενώ από την πλευρά της η κατοχική πλευρά έχει ανοίξει κουβέντα για ΜΟΕ τα οποία όμως «φωτογραφίζουν» τη λύση των δύο κρατών, όπως απευθείας πτήσεις, απευθείας εμπόριο και απευθείας διεθνείς σχέσεις.

«Μοναδική βάση επίλυσης του Κυπριακού είναι η Δικοινοτική, Διζωνική Ομοσπονδία με πολιτική ισότητα, όπως ορίζεται στα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας, με μια κυριαρχία και διεθνή προσωπικότητα και μια ενιαία ιθαγένεια, με διασφαλισμένη την ανεξαρτησία και την εδαφική ακεραιότητά της. Αυτή είναι και η μόνη επιλογή», τόνισε το Σάββατο σε διάγγελμα προς τον κυπριακό λαό ο πρόεδρος Χριστοδουλίδης.

Υπό εκλογική πίεση ο Τατάρ 

Τι επιδιώκει ο Ερσίν Τατάρ; Όπως ο ίδιος ξεκαθάρισε: «Λύση των δύο κρατών μέσα από την αναγνώριση της κυριαρχικής ισότητας και του ισότιμου διεθνούς καθεστώτος. Δεν υπάρχει καμία άλλη επιλογή προς συζήτηση και κανένας άλλος δρόμος. Στην Κύπρο υπάρχουν ήδη δύο κράτη και αυτό είναι κάτι που πρέπει απλώς να επιβεβαιωθεί. Στο δικό μας κιτάπι δεν υπάρχει πλέον η έννοια που λέγεται πολιτική ισότητα, υποστηρίζουμε την κυριαρχική ισότητα. Έχει καταρρεύσει και η ρητορική περί αδελφοσύνης των λαών».

Οι συνομιλίες στη Γενεύη γίνονται με φόντο και τις εκλογές που έχουν προκηρυχθεί στα Κατεχόμενα για τον Οκτώβριο, με τον Ερσίν Τατάρ να πιέζεται δημοσκοπικά. Σύμφωνα με μετρήσεις που έχουν δει το φως της δημοσιότητας, ο ηγέτης του ψευδοκράτους προηγείται σε αποδοχή με 37,5% έναντι 35,8% του προέδρου του Ρεπουμπλικανικού Τουρκικού Κόμματος (ΡΤΚ), Τουφάν Ερχιουρμάν. Ωστόσο, σε ότι αφορά τις ψήφους που συγκεντρώνουν τα δύο κόμματα, η «ψαλίδα» μικραίνει με το κόμμα Εθνικής Ενότητας του Τατάρ να λαμβάνει ποσοστό 44,6% έναντι 43,4% του ΡΤΚ.

Την ίδια στιγμή, δημοσιεύματα σημειώνουν πως η συνάντηση μεταξύ του Ταγίπ Ερντογάν και του Ερσίν Τατάρ που πραγματοποιήθηκε την προηγούμενη εβδομάδα έγινε χωρίς τις γνωστές «τυμπανοκρουσίες». Μάλιστα, από την περιρρέουσα ατμόσφαιρα - σε ό,τι αφορά τις σχέσεις των δύο ανδρών - προκύπτει ότι η ζυγαριά στην παρούσα φάση δεν γέρνει υπέρ του Τατάρ, με πολλούς να εκτιμούν ότι τον πρόεδρο της Τουρκίας βολεύει τη δεδομένη χρονική στιγμή ένα πρόσωπο που να εμφανίζεται διαλλακτικό, όχι στην ουσία της πολιτικής αλλά στη ρητορική του.