Κρίσιμη εβδομάδα για τις σχέσεις ΗΠΑ-Ευρώπης: Στην Ουάσιγκτον Μακρόν, Στάρμερ, Γεραπετρίτης

Δημήτρης Σουλτογιάννης - Νέα Υόρκη

Μια κρίσιμη εβδομάδα για τις σχέσεις ΗΠΑ-Ευρώπης είναι αυτή που μόλις ξεκίνησε καθώς μια ημέρα μετά τις γερμανικές εκλογές, θα υπάρξει ένα μπαράζ επαφών Ευρωπαίων προέδρων, πρωθυπουργών και υπουργών με τον Ντόναλντ Τραμπ και τον Μάρκο Ρούμπιο στην Ουάσιγκτον εν μέσω των διαπραγματεύσεων Ηνωμένων Πολιτειών-Ρωσίας για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία.

Με δεδομένο ότι οι σχέσεις ΕΕ-ΗΠΑ δεν είναι και οι καλύτερες το τελευταίο διάστημα -μετά και τις απειλές Τράμπ για επιβολή δασμών στην Ευρωπαϊκή Ένωση, την απαίτηση του η Ευρώπη να αυξήσει τις αμυντικές της δαπάνες, την συνδρομή της στο ΝΑΤΟ αλλά και την επίθεση του αντιπροέδρου Βανς στους Ευρωπαίους ηγέτες μέσα στο σπίτι τους στο Μόναχο- θα έχει εξαιρετικό ενδιαφέρον να παρακολουθήσουμε μια προς μία την έκβαση των επαφών Μακρόν, Στάρμερ και Ρούμπιο στην Ουάσιγκτον καθώς θα δώσουν έναν πρώτο βηματισμό για το πώς θα εξελιχθεί η σχέση Ουάσιγκτον-Βρυξελλών στο άμεσο μέλλον.

Τράμπ-Μακρόν

Πρώτος το κατώφλι του Λευκού Οίκου θα περάσει σήμερα, Δευτέρα (24/2), ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν για να συναντηθεί με τον Ντόναλντ Τραμπ.

Και ενώ στο εσωτερικό της χώρας του πολλοί είναι εκείνοι που υποστηρίζουν ότι δεν πρόκειται περί πρόσκλησης Τραμπ αλλά κλήσης μετά και τις τελευταίες εξελίξεις και το μπρα ντε φερ Ευρώπης-ΗΠΑ, η συνάντηση αυτή θα είναι εξαιρετικά σημαντική καθώς αναμένεται να τεθούν όλα τα βασικά ζητήματα στο τραπέζι της συζήτησης.

Στόχος του Μακρόν είναι να επαναφέρει τους Ευρωπαίους στις συζητήσεις για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία, τις οποίες ο Τραμπ και ο Πούτιν ξεκίνησαν χωρίς αυτούς και χωρίς τους Ουκρανούς. Ο Μακρόν πηγαίνει στον Λευκό Οίκο εκπροσωπώντας τους «27». Ως προς το Ουκρανικό, λίγο πριν την αναχώρηση του Γάλλου προέδρου από το Παρίσι, γαλλικές διπλωματικές πηγές σημείωναν ότι η επίσκεψη πραγματοποιείται με την ευκαιρία της επετείου του τρίτου χρόνου από την έναρξη της ρωσικής επίθεσης κατά της Ουκρανίας και ότι ο Μακρόν είναι ένας από τους λίγους ηγέτες στον κόσμο που έχει εμπειρία από την πρώτη θητεία του Τραμπ στην προεδρία των ΗΠΑ.

Οι ίδιες πηγές υπογράμμιζαν πως η Γαλλία θεωρεί ότι σε συνέχεια των επαφών κορυφής που είχε την τελευταία εβδομάδα ο πρόεδρος Μακρόν, η Ευρώπη, συμπεριλαμβανομένης της Βρετανίας, συμμερίζεται απολύτως την ως τώρα θέση του Αμερικανού προέδρου ότι πρέπει να ασκηθούν ισχυρές πιέσεις για να τεθεί ένα τέλος στον επιθετικό πόλεμο της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας.

Εκ παραλλήλου η Γαλλία θεωρεί ότι αυτό θα πρέπει να επιτευχθεί «κατά τρόπο που θα λαμβάνει υπόψη τα συμφέροντα της Ουκρανίας - τα οποία είναι και ευρωπαϊκά», αλλά και που θα κινείται προς την κατεύθυνση της ενίσχυσης της ασφάλειας στην Ευρώπη.

Ως προς τις διαβουλεύσεις για τα οικονομικά ζητήματα και ειδικότερα σε σχέση με το ζήτημα της επιβολής αμερικανικών δασμών, η γαλλική πλευρά σημειώνει πως τα θέματα που άπτονται του διεθνούς εμπορίου εντάσσονται στις αρμοδιότητες της ΕΕ, η οποία «διαθέτει τα μέσα και την πολιτική βούληση να αντιδράσει» αν το θεωρήσει επιβεβλημένο. Η γαλλική πλευρά επισημαίνει ωστόσο πως «δεν υπάρχει κάτι καινούριο», υπενθυμίζοντας πως ζητήματα με τους δασμούς είχαν τεθεί και κατά τη διάρκεια της πρώτης θητείας του Ντόναλντ Τραμπ στην αμερικανική προεδρία.

Επισημαίνει επίσης τους πολύ ισχυρούς δεσμούς της αμερικανικής οικονομίας με την ευρωπαϊκή υπογραμμίζοντας, για παράδειγμα, ότι μόνο οι γαλλικές επενδύσεις στις Ηνωμένες Πολιτείες είναι της τάξης των 380 δισεκατομμυρίων ευρώ και ότι αντιπροσωπεύουν πάνω από 700.000 θέσεις εργασίας.

Σε ό,τι αφορά ειδικότερα τα ζητήματα της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας, που είναι μεταξύ των θεμάτων που θα συζητήσουν Τραμπ και Μακρόν, η γαλλική πλευρά -επισημαίνοντας ότι εδώ και χρόνια είναι υπέρ της αύξησης των αμυντικών δαπανών στις χώρες μέλη της ΕΕ- θεωρεί ότι η ανάπτυξη της ευρωπαϊκής βιομηχανίας οπλικών συστημάτων δεν είναι εξ ορισμού ασύμβατη με τα συμφέροντα της αμερικανικής βιομηχανίας οπλικών συστημάτων, η οποία όλο και περισσότερο στρέφεται προς την κάλυψη των αμερικανικών αμυντικών αναγκών στην Ασία. Σημειώνει επίσης ότι για να αναπτυχθεί η ευρωπαϊκή βιομηχανία θα πρέπει τα κράτη μέλη της ΕΕ να αποφασίσουν να παράγουν και να αγοράζουν ευρωπαϊκά στρατιωτικά προϊόντα.

Τραμπ-Στάρμερ

Την Πέμπτη, ο πρωθυπουργός της Μεγάλης Βρετανίας Κιρ Στάρμερ θα είναι ο δεύτερος Ευρωπαίος ηγέτης που θα συναντηθεί στο Οβάλ Γραφείο με τον Ντόναλντ Τραμπ. Ήδη από το βράδυ της Κυριακής, ο κ. Στάρμερ μαζί με την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν με ανάρτηση τους έδειξαν τις προθέσεις τους για το μήνυμα που πρόκειται να μεταφερθεί στον Ντόναλντ Τράμπ όσον αφορά το Ουκρανικό.

«Συζητήσαμε την ακλόνητη υποστήριξή μας στην Ουκρανία, τόσο οικονομικά όσο και στρατιωτικά», σημείωσε σε ανάρτησή της στο X η κ. φον ντερ Λάιεν. «Κάναμε απολογισμό των επαφών μας με τους Αμερικανούς εταίρους μας και συζητήσαμε για έργα για την άμυνα και την ασφάλεια της ηπείρου μας» πρόσθεσε. Μάλιστα, σύμφωνα με την Ντάουνινγκ Στριτ, ο Στάρμερ και η φον ντερ Λάιεν τόνισαν την «ανάγκη να εξασφαλιστεί μια δίκαιη και διαρκής ειρήνη» στην Ουκρανία κατά τη διάρκεια της επικοινωνίας τους το πρωί του Σαββάτου.

Οι Ευρωπαίοι φοβούνται ότι ο πρόεδρος των ΗΠΑ θα τερματίσει τον πόλεμο, που ξεκίνησε η Ρωσία στις 24 Φεβρουαρίου 2022, υπό συνθήκες ευνοϊκές για τη Μόσχα και χωρίς να παρέχει εγγυήσεις ασφαλείας στο Κίεβο. Ακόμα πάντως διεκδικούν, μέχρι στιγμής μάταια, μια θέση στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων.

Γεραπετρίτης-Ρούμπιο

Την αυλαία των ευρωπαϊκών επαφών στην Ουάσιγκτον θα ρίξει ο δικός μας υπουργός Εξωτερικών, Γιώργος Γεραπετρίτης, ο οποίος θα συναντηθεί την Παρασκευή με τον Αμερικανό ομόλογο του Μάρκο Ρούμπιο. Ο κ. Γεραπετριτης προηγουμένως θα ταξιδέψει στη Νέα Υόρκη όπου θα παρέμβει με ομιλία του για το Ουκρανικό στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ αλλά και στο Συμβούλιο Ασφαλείας του οργανισμού.

Ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης, όπως είναι φυσικό, θα εστιάσει στον πόλεμο Ρωσίας-Ουκρανίας αλλά και την κατάσταση στη Συρία τόσο στην ομιλία του στο Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών όσο και στη συνάντηση του με τον Μάρκο Ρούμπιο. Ο τερματισμός του Ρωσο-Ουκρανικού πολέμου θα είναι ένα από τα βασικά θέματα που θα συζητήσουν με τον Αμερικανό ομόλογο του σε μια συζήτηση ενός ευρύτερου φάσματος περιφερειακών και παγκόσμιων γεωπολιτικών θεμάτων.

Άλλωστε ο Μάρκο Ρούμπιο είναι μακροχρόνιος φίλος της Ελλάδας και ήταν ο Ρεπουμπλικανός που συνέταξε και βοήθησε στη θέσπιση του Νόμου για την Ενέργεια και την Ασφάλεια της Ανατολικής Μεσογείου. Τόσο ο υπουργός Ρούμπιο όσο και ο υπουργός Γεραπετρίτης θα προσπαθήσουν να ενισχύσουν την ισχυρή, ανθεκτική και στρατηγική σχέση ΗΠΑ-Ελλάδας, που υπογραμμίζεται από τον αμοιβαία επωφελή «Στρατηγικό Διάλογο» που ξεκίνησε ο Πρόεδρος Τραμπ και συνεχίστηκε από τον Πρόεδρο Μπάιντεν.

Η Ελλάδα είναι στενός σύμμαχος του ΝΑΤΟ και περιφερειακός εταίρος σε πολλαπλά μέτωπα σε μια από τις πιο περίπλοκες περιοχές του κόσμου τη νοτιοανατολική Μεσόγειο, συνεπώς ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών κατά τη συνάντηση του με τον Αμερικανό οικολόγο του θα εκπροσωπήσει και τις ευρωπαϊκές σχέσεις.