KK Mega Basket: Οι ψηλοί της Σερβίας... σμιλεύονται εδώ, η μπασκετική γενέτειρα του Γιόκιτς

Δεν είναι τυχαίο που μερικοί από τους καλύτερους μπασκετμπολίστες στον κόσμο είναι Σέρβοι. Ούτε είναι τυχαίο το γεγονός πως κάποιοι κορυφαίοι σέντερ παγκοσμίως κατάγονται από την εν λόγω χώρα των Βαλκανίων.

Ο λόγος για την KK Mega Basket, μία ομάδα που δημιουργήθηκε πριν από περίπου 20 χρόνια και μπορεί να μην σαρώνει στα τρόπαια, αλλά παράγει μπασκετικά ταλέντα με σχετική... ευκολία. Η σερβική ομάδα αγωνίζεται στην κορυφαία εγχώρια λίγκα καλαθοσφαίρισης, αλλά ο ρόλος της τίνει περισσότερο σε αναπτυξιακή ακαδημία ανερχόμενων «διαμαντιών», παρά σε ομάδα που παλεύει για ένα πρωτάθλημα.

Η σερβική εργατική κοινότητα της Avala Ada που άνοιξε τον δρόμο για τους... πρωταθλητές NBA και Euroleague

Σε μία γειτονιά του Βελιγραδίου, έδρευε το εργοστάσιο παραγωγής συσκευασιών ονόματι Avala Ada. Οι εργαζόμενοί του λάτρευαν το μπάσκετ και συμμετείχαν σε αρκετούς αγώνες μεταξύ άλλων εργοστασίων. Ο τρόπος που έπαιζαν, το ταλέντο τους και οι διακρίσεις τους ερχόντουσαν με το... τσουβάλι. Για αυτό, το 1995 κατέθεσαν πρόταση για την ίδρυση της δική τους ομάδας, εντός του νομικού πλαισίου του κρατικού εργοστασίου.

Ωστόσο, η έγκριση ήρθε στα τέλη του 1998 και στις 23 Δεκεμβρίου «γεννήθηκε» η KK Avala Ada. Οι παίκτες που εργάζονταν στο εργοστάσιο είχαν γίνει γνωστοί από τις συμμετοχές τους σε άλλες ομάδες τα προηγούμενα χρόνια και είχε ήδη δημιουργηθεί ένα φίλαθλο κοινό, το οποίο «έκοβε» εισιτήρια για να παρακολουθήσει αγώνες. Έτσι, η εταιρία παραγωγής συσκευασιών δέχθηκε να στηρίξει οικονομικά την ομάδα και στις αρχές του 1999 δημιουργήθηκε η Λέσχη Καλαθοσφαίρισης της Avala Ada. Παράλληλα, σχηματίστηκε και η διοίκηση του «συλλόγου», με πρόεδρο τον Βέλικο Γκρούγιτς και αθλητικό διευθυντή τον Βελιμίρ Μιχαΐλοβιτς.

Τα πρώτα μέλη στην «τσιμεντένια λίγκα»

Πρώτος προπονητής ήταν ο τότε νεαρός Μίοντραγκ «Μίσα» Πέρισιτς, ο οποίος έχει κάτσει στον πάγκο δεκάδων βαλκανικών ομάδων και μη. Ο πρόεδρος και ο αθλητικός διευθυντής μπορεί να ήταν μέσα από το εργοστάσιο, αλλά ο προπονητής και ο βοηθός του ήταν εκτός της «εργατικής οικογένειας». Μάλιστα, το ρόστερ απαρτιζόταν από ένα μείγμα εργαζόμενων του εργοστασίου και «εξωγενών» μπασκετμπολιστών.

Ο πρώτος αρχηγός της ομάδας ήταν ο εμπορικός διευθυντής της εταιρίας, ο Μπράτισλαβ Γκάγιτς. Αρχικά, οι υποχρεώσεις της ομάδας ήταν στην «τσιμεντένια λίγκα», η οποία ήταν το Δημοτικό Πρωτάθλημα Βελιγραδιού και η πέμπτη τη τάξει κατηγορία.

Στα τέλη του 1999, η Avala Ada στέφθηκε πρωταθλήτρια της λίγκας με την πρώτη της εμφάνιση. Το 2000, ο Πέρισιτς στάθηκε φιλόδοξος, παρέσυρε θετικά την ομάδα του και από την τέταρτη κατηγορία την ανέβασε την τρίτη, μέσα σε δύο μόλις χρόνια. Ωστόσο, την επόμενη σεζόν αποχώρησε από τον σύλλογο και πήγε στην αντίζηλο της Avala Ada, την KK Nova Pazova.

To 2002 ο Σέρβος προπονητής επέστρεψε στο εργοστάσιο παραγωγής συσκευασιών και μαζί αγωνίστηκαν στην Α' Ομοσπονδιακή Λίγκα, στην Β' κατηγορία. Το 2003 όμως, έμελλε να ήταν η χρονιά που η KK Avala Ada θα... ξεσπιτωνόταν. Το εργοστάσιο πέρασε από την μορφή δημόσιας υπηρεσίας σε ιδιωτικής και το ανέλαβε ο Νεμπόγσα Σαράνοβιτς, ο οποίος δεν ήθελε να συνεχίσει την στήριξη της μπασκετικής ομάδας και ξεχώρισε τον αθλητικό σύλλογο από την εταιρία.

Εποχή... Ραζνάτοβιτς

Η μοναδική προσευχή της KK Avala Ada ήταν να βρει τον τρόπο να χρηματοδοτηθεί και να γίνει όπως ήταν άλλοτε, μιας και που η οικονομική στήριξη από το εργοστάσιο μπήκε σε παύση. Ωστόσο, η ζωή τα έφερε έτσι που απέκτησε κάτι περισσότερο από αυτό που ευχόταν.

Το πρακτορείο BeoBasket, με ιδιοκτήτη τον Μίσκο Ραζνάτοβιτς, ανέλαβε την ομάδα το 2004 και την... έσωσε. Το 2005, ούσα στην κορυφαία μπασκετική λίγκα Σερβίας-Μαυροβουνίου, μετονομάστηκε σε KK Mega Basket, όπως είναι γνωστή σήμερα.

Ο Ραζνάτοβιτς ήταν και είναι ο ατζέντης πολλών μπασκετμπολιστών, όχι μόνο από την Σερβία. Ήταν ο εκπρόσωπος του Βασίλη Σπανούλη όταν εκείνος αποφάσισε να αποχωρήσει από τον Παναθηναϊκό και να ενταχθεί στην οικογένεια του Ολυμπιακού, προκαλώντας σοκ στις μπασκετικής τάξεις της Ελλάδας το 2010.

«Όταν ο Σπανούλης πήγε στον Ολυμπιακό μου είπαν πως το σύνορο για εμένα είναι το Χίλτον και να μην πάω πιο πάνω. Και δεν πήγα πιο πάνω για 5 χρόνια. Μου είπαν πως γνώριζαν το πρόσωπό μου και ήταν επικίνδυνο. Άλλοι ατζέντηδες δεν το αντιμετωπίζουν αυτό» εξομολογήθηκε ο Σέρβος ατζέντης το 2023, όταν ρωτήθηκε για την μετακίνηση του «Kill Bill», δημιουργώντας ρήγμα στις σχέσεις του με το «τριφύλλι», οι οποίες αποκαταστήθηκαν αργότερα.

Η παραγωγή ταλέντων και ο ρόλος... αναπτυξιακής ακαδημίας

Από την ημέρα που ανέλαβε ο Μίσκο Ραζνάτοβιτς και ύστερα, τα πράγματα ήταν πολύ καλύτερα, αλλά η KK Mega Basket δεν ήταν ποτέ εκ των βασικών φοβίτρων για την κατάκτηση των τίτλων. Ωστόσο, στάθηκε τυχερή και πολλοί από τους παίκτες της αποδείχθηκαν μεγάλα ταλέντα. Αυτό δεν συνέβη λίγες φορές όμως, καθώς παράγει νεαρά ταλέντα επί σειρά ετών, με αποτέλεσμα για έχει στραμμένα τα βλέμματα των μεγάλων ευρωπαϊκών ομάδων - και μη - πάνω της.

Ο πρωταθλητής NBA 2023 με τους Ντένβερ Νάγκετς, Νίκολα Γιόκιτς, έγινε Draft το 2014 στην κορυφαία λίγκα μπάσκετ παγκόσμιος, καθώς η ομάδα από τις ΗΠΑ τον ανακάλυψαν όντας στο ρόστερ της Mega. Τον επέλεξαν στο 2ο γύρο, στο 41ο pick και το ένταξαν στο δυναμικό τους το 2015.

Με την έλευση των Ολυμπιακών Αγώνων του Παρισιού, η εθνική ομάδα μπάσκετ της Σερβίας προκρίθηκε στην Γαλλία και παρατηρήθηκε το φαινόμενο της... KK Mega Basket. Τέσσερις από τους πέντε βασικούς πυλώνες της ομάδας προέρχονται από την μικρή σερβική ομάδα, ενώ μόλις ένας έχει βγει από την ομάδα της Παρτιζάν και δεν είναι άλλος από τον Νίκολα Μιλουτίνοφ, τον σέντερ του Ολυμπιακού.

Οι Νίκολα Γιόκιτς, Φιλίπ Πετρούσεφ, Ούρος Πλάβσιτς και Νίκολα Γιόβιτς είναι παιδιά από τις ακαδημίες της Mega. Τα ονόματα δεν σταματούν εκεί όμως! Πρόκειται για μακροσκελέστατη λίστα, με μπασκετμπολίστες από τις Σερβία, Βοσνία-Ερζεγοβίνη, Κροατία, Γαλλία, Γεωργία, Γερμανία, Ελλάδα, Γουινέα, Τζαμάικα, Μαυροβούνιο, Νέα Ζηλανδία, Ρωσία, Σλοβενία και Τουρκία.

Ο Βλάντο Γιάνκοβιτς, ο Ελληνοσέρβος γκαρντ/φόργουορντ, πέρασε από την KK Mega Basket το 2008/09, πριν πάει στον Πανιώνιο και στον Παναθηναϊκό. Ο Βασίλιε Μίτσιτς, νυν NBAer και άλλοτε παίκτης της Αναντολού Εφές, υπό την τεχνική ηγεσία του Εργκίν Αταμάν, έχει περάσει και εκείνος από τον πάγκο της σερβικής όμαδας, οκτώ χρόνια πριν το μεγάλο τρίποντο στο Βελιγράδι, το οποίο «θανάτωσε» τον Ολυμπιακό στον ημιτελικό του Final Four της Euroleague 2021/22. Μάλιστα, ο Σέρβος είναι γέννημα-θρέμα της Mega.

Πάρα πολλοί ακόμη βρίσκονται σε αυτή την λίστα. Ο Αλεξάντερ Μπαλτσερόφσκι, ο οποίο μέχρι πριν λίγους μήνες ήταν παίκτης του Παναθηναϊκού. Ο «ευγενικός γίγαντας», Μπόμπαν Μαριάνοβιτς. Ο Μάρκο Κέσελι, πρώην παίκτης του Ολυμπιακού και πρωταθλητής Ευρώπης το 2012 με τους «ερυθρόλευκους». Ακόμη και ο Γάλλος σμολ φόργουορντ, Τιμοτέ Λουαού-Καμπαρό, ο οποίος αγωνιζόταν για την Βιλερμπάν μέχρι την περασμένη αγωνιστική σεζόν, αλλά πλέον είναι παίκτης της Μπασκόνια.

Ο ρόλος της στην ευρωπαϊκή μπασκετική κοινότητα τώρα, η έμπνευση από το «Moneyball» και ο... Μπραντ Πιτ

Η KK Mega Basket δεν είναι από τις ομάδες «φόβιτρα», η οποία κατεβαίνει κάθε χρόνο με μοναδικό της στόχο να κερδίσει το σερβικό ή το αδριατικό πρωτάθλημα. Ο ρόλος της τίνει πιο πολύ σε μία μηχανή ασταμάτητης παραγωγής ταλέντων, με τα οποία εξυπηρετεί ανάγκες μεγαλύτερων ομάδως, πάνω σε μία προσπάθειά της να διευρίνει το μπάτζετ της.

Μάλιστα, ο σερβικός σύλλογος έχει υιοθετήσει την ιδεολογία του «Moneyball». Πρόκειται για ταινία που αναλύει τα sports data analytics υπό το καθεστώς του μπέιζμπολ και πρωταγωνιστεί ο Μπραντ Πιτ. Η KK Mega Basket συλλέγει τα δεδομένα από τους παίκτες της και τα αξιοποιεί για δει ποια είναι τα δυνατά σημεία τους, που πρέπει να δουλέψουν περισσότερο και ποιος είναι ο τρόπος ανάλυσης παιχνιδιού του εκάστοτε μπασκετμπολίστα.

Οι ομάδες του NBA έχουν φτιάξει ειδικά τμήματα για την εν λόγω ανάλυση και τα αποτελέσματα είναι πιο ποιοτικά. Πολλές φορές επιλέγουν να μην δαπανήσουν υπέρογκα ποσά για την απόκτηση μερικών παικτών και επιλέγουν άλλους, μέσα από τα data analytics, κοιτάζοντας τα ποσοστά και την τεχνική τους υπό διάφορες συνθήκες. Έτσι, επιλέγουν να αποκτήσουν αυτούς τους παίκτες, με στόχο να εκμεταλλευτούν τα προσόντα τους και να τους κάνουν καλύτερους.

Η KK Mega Basket δεν έχει την πολυτέλεια να κάνει κάτι τέτοιο, λόγω του περιορισμένους ρευστού στα ταμεία της. Μπορεί να παράγει νεαρούς παίκτες, αλλά οι μεγάλες ομάδες δίνουν μικρά ποσά για την αγορά τους, με στόχο να δουλέψουν εκείνοι πάνω στους μπασκετμπολίστες. Έτσι, το σερβικό κλαμπ συλλέγει μικρά ποσά, δεν μπορεί να επενδύσει σε μεγάλους παίκτες και έχει λάβει τον ρόλο ακαδημίας ανερχόμενων ταλέντων.

Γιώτα Κουφού