Μητσοτάκης - Κικίλιας παρουσίασαν τα συμπεράσματα από την αλλαγή δόγματος στην αντιπυρική περίοδο

«Βρισκόμαστε σε αυτό το αμφιθέατρο για δύο λόγους. Για την παρουσίαση από τον υπουργό της αποτίμησης της αντιπυρικής περιόδου. Ο δεύτερος και πιο σημαντικός λόγος για να σας πω ένα μεγάλο ευχαριστώ στην καθεμία και καθένα ξεχωριστά», ανέφερε ο Κυριάκος Μητσοτάκης στην εκδήλωση για την αποτίμηση της αντιπυρικής περιόδου στο υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας.

Ο πρωθυπουργός ευχαρίστησε και τους δωρητές και όσους συνέδραμαν στην προσπάθεια του υπουργείου. Ο κ. Μητσοτάκης είπε πως μπορεί να βγάλει συμπεράσματα από την αλλαγή του δόγματος.

Το πρώτο, ότι η συνεργασία αποδίδει σημειώνοντας πως όλοι οι κρίκοι της αλυσίδας συντονίστηκαν πιο επιτυχημένα από ό,τι στο παρελθόν.

«Τα δάση τα οποία κάηκαν φέτος ήταν πολύ λιγότερα από το μέσο όρο των τελευταίων 20 ετών», επισήμανε. «Το να μην κάνει ο καθένας του κεφαλιού του είναι πολύ σημαντική κατάκτηση», τόνισε.

Είπε, επίσης, ως δεύτερο συμπέρασμα, ότι η τεχνολογία μπορεί να είναι πολύτιμος σύμμαχος και αναφέρθηκε στη χρήση drones σημειώνοντας ότι φέτος άλλαξε η τακτική με την πολύ γρήγορη προσβολή των πυρκαγιών μετά τον εντοπισμό τους.

Ανέφερε ότι για τον επόμενο χρόνο θα πρέπει να χρησιμοποιηθούν περισσότερα drones και μέσα και πως αυτή η τακτική απέδωσε και τα χρήματα των δωρητών έπιασαν τόπο.

Τρίτο συμπέρασμα, όπως ανέφερε, είναι ότι δεν δικαιολογείται κανένας εφησυχασμός, καθώς είναι διαφορετικές οι κλιματολογικές συνθήκες.

«Η κλιματική κρίση είναι μαζί μας. Στατιστικά τα πράγματα ξέρουμε ότι θα γίνονται χειρότερα. Ο βαθμός ετοιμότητας μας πρέπει να βαίνει αυξανόμενος. Η δουλειά που θα κάνουμε το χειμώνα, θα την βρούμε μπροστά μας το επόμενο καλοκαίρι. Η προσπάθεια να συνεχιστεί με ακόμα μεγαλύτερη ένταση», υπογράμμισε.

Ο πρωθυπουργός σημείωσε ότι η χώρα εξασφάλισε ένα τεράστιο πρόγραμμα επενδύσεων για την πολιτική προστασία από την Ευρώπη και πως η Ελλάδα είναι στην πρώτη γραμμή εκσυγχρονισμού των υποδομών πολιτικής προστασίας.

«Κάποιοι θυμούνται τι παραλάβαμε το 2019. Δεν έχουμε ολοκληρώσει αυτή τη διαδρομή, αλλά έχουμε κάνει μεγάλη προσπάθεια και η Ευρώπη πρέπει να είναι αρωγός. Οι πολιτικές της Ε.Ε να μην περιορίζονται μόνο στην μείωση των εκπομπών. Εξίσου σημαντικές είναι και οι πολιτικές προσαρμογής στην κλιματική κρίση. Είτε για πολιτικές πρόληψης, είτε για πολιτικές αποκατάστασης», επισήμανε.

Ο κ. Μητσοτάκης πρόσθεσε ότι το τελευταίο συμπέρασμα του είναι πως για πρώτη φορά διαμορφώνεται στη χώρα ευρύτερη συλλογική συνείδηση. «Το κράτος έχει τον πρώτο λόγο. Η πρώτη ευθύνη του η προστασία της ζωής και της περιουσίας. Είμαστε όμως όλοι συμμέτοχοι σε αυτή την προσπάθεια. Αυτή η συμμετοχή των πολιτών ήταν ένα πρώτο ενθαρρυντικό βήμα. Ο καθένας να κάνει αυτό που του αναλογεί», τόνισε.

«Ολοι μαζί κάναμε ένα σημαντικό βήμα στη σωστή κατεύθυνση», σημείωσε.

Κικίλιας: Το νέο δόγμα του Πυροσβεστικού Σώματος λειτούργησε σωτήρια

Με δεδομένες τις ακραίες καιρικές συνθήκες που επικράτησαν το φετινό καλοκαίρι, η αντιπυρική περίοδος εξελίχθηκε ικανοποιητικά, με τον Βασίλη Κικίλια να εξαίρει την αποτελεσματικότητα του επιχειρηματικού σχεδίου της Πολιτικής Προστασίας, στη σχετική εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε την Τρίτη (10/12) στο Υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, παρουσία του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη.

Στο πλαίσιο της εκδήλωσης, βραβεύθηκαν 13 φυσικά και νομικά πρόσωπα, 2 Περιφέρειες και 13 Δήμοι που προέβησαν σε δωρεά -μέσω χρηματοδότησης- υπηρεσιών μίσθωσης επιχειρησιακών κέντρων μη επανδρωμένων αεροσκαφών (drones).

Όπως εξήγησε ο Βασίλης Κικίλιας: 

«Η φετινή αντιπυρική περίοδος εκτυλίχθηκε με τα εξής δεδομένα:

Πρώτον, το 2024 ήταν ένα από τα πιο ξηρά έτη. Από την άνοιξη και μετά, το έλλειμα της ετήσιας συνολικής βροχόπτωσης ξεπερνά το 40-50% σε σχέση με τη μέση τιμή των τελευταίων 34 ετών. Τι σημαίνει αυτό για την επικινδυνότητα εκδήλωσης πυρκαγιών σε δασικές περιοχές , δεν χρειάζεται καν εξήγηση νομίζω…

Δεύτερον, το 2024 ήταν το πλέον θερμό έτος. Καταγράφηκαν μέγιστες θερμοκρασίες -ρεκόρ σε μήνες όπως ο Απρίλιος, ο Ιούνιος, αλλά και ο Ιούλιος με πολυήμερο καύσωνα-ρεκόρ διάρκειας 16 ημερών. Να σημειωθεί ότι ο αμέσως προηγούμενος πολυήμερος καύσωνας διάρκειας 15 ημερών, σημειώθηκε το 2023. Έχουμε δηλαδή δύο διαδοχικές χρονιές γεγονός πρωτοφανές.

Τρίτον, το 2024 είχαμε πολύ μεγάλο αριθμό εκδήλωσης πυρκαγιών εκτός αντιπυρικής περιόδου, δηλαδή πριν την 1η Μαΐου και μετά την 31η Οκτωβρίου. Ένα φαινόμενο που εμφανίζεται με μεγάλη συχνότητα τα τελευταία χρόνια.

Λαμβάνοντας υπ' όψιν, λοιπόν, τα δεδομένα των προηγουμένων ετών, και με τη βεβαιότητα ότι η κλιματική κρίση είναι και θα είναι εδώ, η Πολιτική Προστασία προχώρησε στον ανασχεδιασμό του επιχειρησιακού της βραχίονα ως προς την αντιμετώπιση των πυρκαγιών και το νέο δόγμα της Πυροσβεστικής, με άξονες την πρόληψη, την διαλειτουργικότητα, την ενίσχυση των ΕΜΟΔΕ, την επιτήρηση, την ετοιμότητα και την άμεση κινητοποίηση εναέριων και επίγειων δυνάμεων.

Σε αυτά προσθέστε την ευρύτερη κυβερνητική πολιτική, όπου μαζί με τα συναρμόδια Υπουργεία Δικαιοσύνης, Ενέργειας και Περιβάλλοντος, αυστηροποιήσαμε τις ποινές για τους εμπρηστές, νομοθετήσαμε τον καθαρισμό οικοπέδων -και οι πολίτες ανταποκρίθηκαν εντυπωσιακά- προχωρήσαμε δηλαδή αποφασιστικά και συνεχίζουμε σε σειρά ενεργειών πρόληψης.

Η εφαρμογή του νέου δόγματος της Πυροσβεστικής, σε συνδυασμό με την εκτεταμένη πλέον χρήση νέων τεχνολογικών εργαλείων, όπως τα drones και το αναβαθμισμένο ΕΣΚΕΔΙΚ, λειτούργησε συνολικά σε πολύ ικανοποιητικό βαθμό».

«Οι δασικές φωτιές αντιμετωπίστηκαν γρήγορα»

Ο Βασίλης Κικίλιας έκανε ειδική μνεία στις δασικές φωτιές που ταλάνισαν τη χώρα μας το φετινό καλοκαίρι: «Αντιμετωπίστηκαν όλες οι πυρκαγιές; Όχι, και όπως όλοι εδώ γνωρίζετε, αυτό είναι κυριολεκτικά αδύνατο. Ειδικά υπό ακραίες συνθήκες υψηλών θερμοκρασιών και σφοδρών ανέμων, δασικές και περιαστικές δασικές πυρκαγιές, ήταν είναι και θα είναι ο μεγαλύτερος εφιάλτης των πυροσβεστικών δυνάμεων.

Με βάση τον πολύ μεγάλο αριθμό εξαιρετικά επικίνδυνων ενάρξεων δασικών πυρκαγιών που αντιμετωπίστηκαν γρήγορα και αποτελεσματικά αυτή την αντιπυρική περίοδο, το νέο δόγμα λειτούργησε κυριολεκτικά σωτήρια. Υπό την έννοια ότι αν ξέφευγε ακόμη και το 5% από αυτές, σήμερα θα κάναμε άλλου είδους απολογισμό. Κι αυτό πρέπει να το αναγνωρίσουμε και να το πιστώσουμε σε όλους και όλες που έδωσαν και την ψυχή τους σε αυτές τις μάχες».

Τι δείχνουν οι αριθμοί

Από την 1η Ιανουαρίου έως και τις 31 Οκτωβρίου είχαμε αύξηση κατά 7,42% του αριθμού των πυρκαγιών σε σχέση με τον Μέσο Όρο 20ετίας: 8.844 πυρκαγιές είναι ο ΜΟ, και 9.500 το 2024.

Παρόλο που είχαμε περισσότερες ενάρξεις, είχαμε μείωση των στρεμμάτων που κάηκαν στο σύνολο κατά 13,67 %.
Δηλαδή 515.000 στρέμματα ο Μ.Ο της 20ετίας, 444.500 στρέμματα το 2024.

Τα βασικά στοιχεία της φετινής αντιπυρικής περιόδου, από 1ης Μαΐου έως 31 Οκτωβρίου και τα αντίστοιχα συγκριτικά.

Παρατηρείται μείωση κατά 8% περίπου του αριθμού των πυρκαγιών σε σχέση με τα δεδομένα της 20ετίας : 6.492 είναι ο Μέσος Όρος κατά την αντιπυρική περίοδο και 5.975 πυρκαγιές αντίστοιχα το 2024.

Ένα ανησυχητικό γεγονός είναι ο μεγάλος αριθμός πυρκαγιών εκτός αντιπυρικής περιόδου: Από τις 9.500 συνολικά πυρκαγιές του 2024 οι 3.525 εκδηλώθηκαν πριν ή μετά την αντιπυρική περίοδο με ό,τι αυτό συνεπάγεται.

Το σημαντικότερο επίτευγμα της φετινής αντιπυρικής περιόδου, μετά την προστασία της ανθρώπινης ζωής: Μείωση κατά 76,45% των καμένων δασών. Έχουμε, λοιπόν, φέτος, χάρις στις δικές σας ενέργειες, και όχι γιατί ήταν μια καλή, ήπια χρονιά, 27.756 στρέμματα καμένων δασών έναντι 117.858 στρεμμάτων που είναι ο ΜΟ της εικοσαετίας.

Στο τρίπτυχο εκτίμησης κινδύνου στις πυρκαγιές «ανθρώπινη ζωή- περιουσίες- περιβάλλον» τα δάση είναι ο βαρύς συντελεστής για το περιβάλλον.

Αλλά και αθροιστικά, δηλαδή Δάση και Δασικές εκτάσεις- όπου δασικές εκτάσεις εννοούμε τη χαμηλή βλάστηση, θάμνους, πουρνάρια, σχίνα, κουμαριές κλπ, που έχουν άμεση φυσική αναγέννηση όπως ξέρετε- έχουμε 25% μείωση σε σχέση με τον ΜΟ της 20ετίας.

Συνολικά στην αντιπυρική περίοδο από 1η Μαΐου - 31 Οκτωβρίου εμφανίζεται μείωση κατά 15,97% όλων των ειδών των καμένων εκτάσεων: 500.000 στρέμματα είναι ο ΜΟ 20ετίας, 421.000 στρέμματα το 2024 και αντίστοιχα 80 και 71 στρέμματα ανά πυρκαγιά.

Από τα 421.476 στρέμματα καμένων εκτάσεων, το 45% δηλαδή, 191.000 στρέμματα είναι χορτολιβαδικές υπολείμματα καλαμιές κλπ. Έτσι εξηγούνται, λοιπόν, και οι πολύ μεγάλες μειώσεις καμένων δασών και δασικών εκτάσεων που είδαμε προηγούμενα σε σχέση με το συνολικό αριθμό στρεμμάτων.

Το 2024 ήταν μια πολύ δύσκολη χρονιά. Ήταν η χειρότερη χρονιά από πλευράς πυρομετεωρολογικών συνθηκών των τελευταίων 40 ετών.

Συγκεκριμένα:

• Δεν έβρεξε και δεν χιόνισε από την αρχή της χρονιάς, ενώ είχε προηγηθεί ένας άνυδρος χειμώνας το 2023.

• Καταγράφηκε αύξηση των μέσων θερμοκρασιών όλων των μηνών από 2 έως 4 βαθμούς Κελσίου.

• Παρατηρήθηκε πρώιμη εμφάνιση των μελτεμιών που διατηρούσαν υψηλές εντάσεις και κατά τη διάρκεια της νύχτας, δεν άφηναν δηλαδή «παράθυρο» ύφεσης της πυρκαγιάς τα βράδια.

• Είχαμε έντονη ξηρασία ακόμη και σε μεγάλα υψόμετρα, 1.800 και 2.000 μέτρα, όπως: Παπίκιο όρος, Όρβυλος, Παγγαίο (2 φωτιές), Φαλακρό όρος, Πιέρια όρη (2 φωτιές, η μία τέλη Μαρτίου), Όλυμπος (3 φωτιές), Μενοίκιο, Χιονοχώρι κλπ.

Οι δείκτες κινδύνου πυρκαγιάς κυμάνθηκαν στα υψηλότερα επίπεδα από ποτέ.

• Για πρώτη φορά εμφανίστηκε το μήνα Ιούνιο, δείκτης σε κατάσταση συναγερμού κόκκινο (5).

• Είχαμε 78 ημέρες με υψηλό δείκτη-κίτρινο (3). Αύξηση 35,7% σε σχέση με το Μ.Ο.15ετιας.

• 57 ημέρες με πολύ υψηλό δείκτη κινδύνου-πορτοκάλι (4). Αύξηση 93% σε σχέση με το Μ.Ο. της 15ετιας.

• 3 ημέρες με δείκτη κινδύνου πυρκαγιάς σε κατάσταση συναγερμού κόκκινο (5). Ήτοι, αύξηση 221% σε σχέση με το μέσο όρο της 20ετιας.

Αυτό που προκύπτει από όλα τα δεδομένα, τις εκτιμήσεις των επιστημόνων και των ειδικών, αλλά και τη βιωματική μας εμπειρία είναι ότι η κλιματική αλλαγή έχει γίνει ήδη κλιματική κρίση.

Τα τελευταία 45 χρόνια στην Ευρώπη των 27, έχασαν τη ζωή τους λόγω φυσικών καταστροφών 241.587 άνθρωποι, ενώ το κόστος των ζημιών ανήλθε σε 738 δις 280 εκατομμύρια ευρώ. Από τα 5 χρόνια με το υψηλότερο κόστος, τα 3 διαδοχικά είναι το 2021, 2022 και 2023.

Από τη δεκαετία του ‘80 έως σήμερα έχουμε αύξηση 53% στις μέσες ετήσιες οικονομικές απώλειες με γεωμετρική άνοδο.

Όπως είπε ο Βασίλης Κικίλιας: «Αυτή η κυβέρνηση από το 2019, έθεσε τις βάσεις και στη συνέχεια δημιούργησε το θεσμικό πλαίσιο και τις υποδομές, ώστε η Πολιτεία το Κράτος να έχει τα μέσα, τους μηχανισμούς και τη δυνατότητα να αντιμετωπίζει τις κρίσεις, να προστατεύει τους πολίτες και το περιβάλλον. Η εργώδης αυτή προσπάθεια με τη σύσταση του Υπουργείου, τον θεσμικό επανασχεδιασμό αρμοδιοτήτων, το εμβληματικό πρόγραμμα ΑΙΓΙΣ των 2,1 δις και τη συνεχή επένδυση στο ανθρώπινο δυναμικό, είναι μια κορυφαία στρατηγική επιλογή του Κυριάκου Μητσοτάκη που ήδη δικαιώνεται».