Καλάθι του νοικοκυριού: Ποια προϊόντα μπαίνουν – Νέα λίστα κάθε Τετάρτη
Κάθε Τετάρτη πρωί θα πρέπει να στέλνουν τα σούπερ μάρκετ τον κατάλογο των προϊόντων που θα μπαίνουν στο «καλάθι του νοικοκυριού», όπως ορίζει η υπουργική απόφαση που αναμένεται να εκδοθεί μέσα στις επόμενες ώρες αμέσως μόλις δημοσιευτεί η σχετική τροπολογία στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης.
Τα 51 προϊόντα
Στο «καλάθι του νοικοκυριού» θα εντάσσεται τουλάχιστον ένα προϊόν από κάθε κατηγορία που οι επιχειρήσεις το διαθέτουν σε προσιτή τιμή, ιδίως συγκριτικά με τα υπόλοιπα προϊόντα της ίδιας κατηγορίας. Στη λίστα που καθορίζει η υπουργική απόφαση υπάρχει μια διαφορά από την αρχική που είχε δοθεί σε δημόσια διαβούλευση. Ειδικότερα, βγήκαν από τη λίστα τα αναψυκτικά και προστέθηκε το αλεύρι για όλες τις χρήσεις.
Οι κατηγορίες των προϊόντων που εντάσσονται στο «καλάθι του νοικοκυριού» σύμφωνα με το σχέδιο της υπουργικής απόφασης είναι οι εξής:
Α/Α Κατηγορία Προϊόντων
1.Ρύζι
2. Ψωμί για τόστ
3. Ψωμί φραντζόλα (τυποποιημένο/συσκευασμένο)
4. Φρυγανιές
5. Μακαρόνια Νο 6
6. Αλεύρι για όλες τις χρήσεις
7. Όσπρια (ένα τουλάχιστον είδος)
8. Γαλοπούλα ή/και πάριζα
9. Κατεψυγμένα ψάρια
10. Νωπό χοιρινό (συσκευασμένο ή μη)
11. Νωπό κοτόπουλο (συσκευασμένο ή μη)
12. Γάλα φρέσκο πλήρες
13. Γάλα φρέσκο χαμηλά λιπαρά
14. Γάλα εβαπορέ
15. Γιαούρτι από γάλα αγελάδος χωρίς γεύσεις
16. Γιαούρτι από γάλα αγελάδος χωρίς γεύσεις με χαμηλά λιπαρά
17. Τυρί φέτα
18. Τυρί γκούντα
19. Τυρί με χαμηλά λιπαρά
20. Χυμός τομάτας διατηρημένος
21. Αυγά (κλωβοστοιχίας και αχυρώνα)
22. Μαργαρίνες
23. Παρθένο ελαιόλαδο
24. Ηλιέλαιο
25. Κατεψυγμένα λαχανικά (τουλάχιστον ένα από αρακάς, μπάμιες, φασολάκια)
26. Λευκή ζάχαρη
27. Φόρμουλα μωρών (παιδικές τροφές)
28. Γάλα βρεφικής ηλικίας (παιδικές τροφές)
29. Ελληνικός καφές
30. Στιγμιαίος καφές
31. Γαλλικός καφές
32. Τσάι ή χαμομήλι
33. Κακάο σε σκόνη
34. Χυμός πορτοκάλι
35. Απολυμαντικά χεριών / αντισηπτικά
36. Απορρυπαντικά πλυντηρίου ρούχων (υγρά και σε σκόνη – όχι ταμπλέτες)
37. Απορρυπαντικά για σφουγγάρισμα και καθαρισμού επιφανειών – χλωρίνες
38. Απορρυπαντικά πιάτων για πλύσιμο στο χέρι
39. Χαρτί κουζίνας
40. Χαρτί υγείας
41. Οδοντόκρεμες
42. Σερβιέτες
43. Ταμπόν
44. Σαμπουάν
45. Σαπούνια σε στερεή κατάσταση
46. Πάνες ακράτειας
47. Πάνες για μωρά
48. Μωρομάντηλα
49. Σαμπουάν για μωρά
50. Τροφές για σκύλους
51. Τροφές για γάτες
Υπενθυμίζεται πως οι αλυσίδες σούπερ μάρκετ των οποίων ο συνολικός τζίρος κατά την προηγούμενη χρήση υπερέβαινε τα 90 εκατ. ευρώ, είναι υποχρεωμένες να εφαρμόσουν το «καλάθι». Το «καλάθι» μπορούν να εφαρμόσουν, προαιρετικά, και άλλες επιχειρήσεις με μικρότερο τζίρο. Ωστόσο, από τη στιγμή που θα ενταχθούν στη δράση αυτή, θα πρέπει να την εφαρμόζουν μέχρι το τέλος ισχύος της, δηλαδή μέχρι τις 31 Μαρτίου 2023, ενώ και οι αλυσίδες που θα εφαρμόσουν υποχρεωτικά το μέτρο, θα ελέγχονται κατά προτεραιότητα από τις αρμόδιες ελεγκτικές αρχές για την τήρηση της διάταξης περί αθέμιτης κερδοφορίας.
Έγκριση από την Επιτροπή Ανταγωνισμού με επιφυλάξεις για τυχόν στρεβλώσεις
Έγκριση για το «Καλάθι του νοικοκυριού», το οποίο θα ισχύσει από 1/11 δίνει με γνωμοδότησή της η Επιτροπή Ανταγωνισμού. σημειώνοντας ότι «παρά τις στρεβλώσεις του ανταγωνισμού οι οποίες δύνανται να προκληθούν από το μέτρο, αυτό κρίνεται αναλογικό, εν όψει της παρούσης δύσκολης συγκυρίας για τους καταναλωτές και δεδομένης της προσωρινότητάς του έως 31.3.2023».
Ωστόσο, η Επιτροπή αναφέρεται διεξοδικά στους κινδύνους και τις στρεβλώσεις που μπορεί να προκύψουν σχετικά με την ομαλή λειτουργία του ανταγωνισμού, επισημαίνοντας θα παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις.
Συγκεκριμένα αναφέρονται μεταξύ άλλων οι εξής επισημάνσεις:
- Το γεγονός ότι οι εταιρείες σούπερ μάρκετ θα επιλέγουν τα προϊόντα που επιθυμούν να εντάξουν στο καλάθι του νοικοκυριού ενδέχεται να τους δώσει τη δυνατότητα μόχλευσης στις διαπραγματεύσεις τους με τους προμηθευτές των προϊόντων αυτών, κυρίως με όσους έχουν μικρή διαπραγματευτική δύναμη.
- Είναι ιδιαιτέρως σημαντικό η συγκεκριμένη πρωτοβουλία να μην οδηγήσει σε πρακτικές συστηματικής αυτοπροτίμησης (self-preferencing) από τα σουπερμάρκετ σε προϊόντα δικής τους ιδιωτικής ετικέτας, εις βάρος προϊόντων σήματος, τα οποία ενδεχομένως να προσφέρονται σε φθηνότερες τιμές για τους καταναλωτές αλλά επί των οποίων το περιθώριο κέρδους των σουπερμάρκετ να είναι ενδεχομένως υψηλότερο. Ένα τέτοιο αποτέλεσμα θα λειτουργήσει εις βάρος τόσο των προμηθευτών, όσο και των καταναλωτών.
- Άλλη πιθανή επίπτωση της πρωτοβουλίας είναι οι αυξήσεις τιμών σε προϊόντα ή κατηγορίες προϊόντων εκτός του καλαθιού (από τον ίδιο ή διαφορετικούς προμηθευτές) προκειμένου να αντισταθμίσουν τυχόν απώλειες από τη διάθεση των προϊόντων εντός του καλαθιού σε προσιτές τιμές (ή ενδεχομένως μείωσης τιμών).
- Θα πρέπει να υπάρχει δυνατότητα να συμμετέχει κάθε είδους επιχείρηση που δραστηριοποιείται στη λιανική αγορά, τόσο σε εθνικό όσο και σε τοπικό επίπεδο,, ή/και με οποιοδήποτε τρόπο (π.χ. πώληση μέσω e-shop), ακόμα και εάν δεν εμπορεύεται το σύνολο των κατηγοριών των προϊόντων που απαριθμούνται στη λίστα (π.χ. κρεοπωλεία, ιχθυοπωλεία, αρτοποιεία κ.λπ)
- Σημαντικό είναι επίσης να δημοσιεύονται στο e-katanalotis και στην ιστοσελίδα του Υπουργείου ή άλλων εξουσιοδοτημένων φορέων οι σχετικές πληροφορίες, και να διευκρινιστεί εκ των προτέρων, το είδος και ο βαθμός λεπτομέρειάς τους.
