Ημέρα φορολογικής ελευθερίας: Σχεδόν 6 μήνες δουλειάς πάνε στο κράτος

Σχεδόν τις μισές ημέρες του χρόνου πρέπει να εργάζεται κάποιος προκειμένου να πληρώσει τους φόρους του και τις εισφορές.

Συγκεκριμένα εργαζόμαστε τις 171 από τις 365 ημέρες του χρόνου για να πληρώνουμε φόρους και ασφαλιστικές εισφορές στο κράτος. Αυτό σημαίνει ότι από την 1η Ιανουαρίου μέχρι και χθες (20 Ιουνίου), οι Ελληνες εργάζονταν αποκλειστικά για να καλύψουν τις υποχρεώσεις τους προς την εφορία και τον ΕΦΚΑ.

Από σήμερα, 21 Ιουνίου, που είναι ημέρα φορολογικής.... ελευθερίας οι φορολογούμενοι είναι «ελεύθεροι» να αποφασίσουν που θα δαπανήσουν το εισόδημά τους. Εάν συνυπολογιστεί βέβαια και το έλλειμμα της γενικής κυβέρνησης που αντιπροσωπεύει μελλοντικούς φόρους, τότε η Ημέρα Φορολογικής Ελευθερίας, έρχεται μία εβδομάδα αργότερα, στις 28 Ιουνίου.

Τα στοιχεία προέρχονται από την ετήσια έρευνα του του Κέντρου Φιλελεύθερων Μελετών – Μάρκος Δραγούμης (ΚΕΦίΜ) και αποκαλύπτουν ότι σχεδόν το μισό χρόνο οι Έλληνες δουλεύουν για να συντηρούν το κράτος.

Tα συνολικά έσοδα από φόρους και ασφαλιστικές εισφορές το 2023 αναμένεται να ανέλθουν στα €86,8 δισ., τα οποία κατανέμονται ως εξής:

• €37,4 δισ. από έμμεσους φόρους (το 43,1% των συνολικών εσόδων από φόρους και ασφαλιστικές εισφορές),
• €21,3 δισ. από άμεσους φόρους (το 24,5% των συνολικών εσόδων από φόρους και ασφαλιστικές εισφορές),
• €27,9 δισ. από ασφαλιστικές εισφορές (το 32,1% των συνολικών εσόδων από φόρους και ασφαλιστικές εισφορές), και
• €222 εκατ. από φόρους επί του κεφαλαίου (το 0,3% των συνολικών εσόδων από φόρους και ασφαλιστικές εισφορές).

Σύμφωνα με τα απολογιστικά στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, το 2022 εργαστήκαμε για το κράτος 185 ημέρες (Ημέρα φορολογικής ελευθερίας: 5 Ιουλίου), ενώ αν συνυπολογιστεί το έλλειμμα της Γενικής Κυβέρνησης, τότε η Ημέρα Φορολογικής Ελευθερίας για το 2022 ήρθε 10 ημέρες αργότερα, την 15η Ιουλίου.

Το 2022 πληρώσαμε 2 φορές περισσότερα σε φόρους και εισφορές απ’ ό,τι για τις βασικές μας ανάγκες. Συγκεκριμένα, τα νοικοκυριά ξόδεψαν το 2021 €44,1 δισ. για τις βασικές τους ανάγκες, ενώ σε φόρους και εισφορές έδωσαν τα διπλάσια το 2022.

Οι 171 ημέρες εργασίας για το κράτος που προβλέπονται για το 2023 αποτελούν ρεκόρ 12 ετών, καθώς είναι η χαμηλότερη φορολογική επιβάρυνση από το 2011, όταν το αντίστοιχο μέγεθος ήταν 169 ημέρες.

Από το 2010 στο 2020 προστέθηκαν 25 επιπλέον ημέρες εργασίας για το κράτος, μία αύξηση που είναι η δεύτερη μεγαλύτερη ανάμεσα σε 28 ανεπτυγμένες ευρωπαϊκές οικονομίες.

Αν συνυπολογιστεί το έλλειμμα της Γενικής Κυβέρνησης, τότε οι 178 ημέρες εργασίας για το κράτος που προβλέπονται για το 2023 είναι η χαμηλότερη φορολογική επιβάρυνση από το 2007 όταν το αντίστοιχο μέγεθος ήταν 177 ημέρες.

Τα διαθέσιμα στοιχεία για τον υπολογισμό της Ημέρας Φορολογικής Ελευθερίας ξεκινούν από 1999 και η τάση είναι κυρίως ανοδική με μικρές διακυμάνσεις.

Το 2018 υπήρξε το έτος όπου οι ημέρες εργασίας για το κράτος έφτασαν τις 186 -πιο ψηλά από ποτέ, ενώ ακολουθεί το 2022, για το οποίο εκτιμάται πως οι ημέρες εργασίας για το κράτος θα είναι 185.

Χαμηλή ανταποδοτικότητα

Η ανταποδοτικότητα των φόρων στην Ελλάδα είναι χαμηλή. Σύμφωνα με στοιχεία του ΟΟΣΑ η ικανοποίηση των Ελλήνων πολιτών στην πανδημία (2020) από τις υπηρεσίες του κράτους στο εκπαιδευτικό σύστημα είναι η μικρότερη και στις υπηρεσίες στο σύστημα υγείας η δεύτερη μικρότερη ανάμεσα σε 35 αναπτυγμένες οικονομίες.

Ο σκοπός της μελέτης της Ημέρας Φορολογικής Ελευθερίας είναι να αποδώσει με έναν εύληπτο τρόπο το πραγματικό μέγεθος του κράτους στην Ελλάδα, καθώς και να στρέψει τον πολιτικό διάλογο σε ζητήματα φορολογικής πολιτικής και ανταποδοτικότητας των κρατικών δαπανών.

Ενδεικτικά, από τη μελέτη των στοιχείων προκύπτει ότι το 2021 τα Ελληνικά νοικοκυριά πλήρωσαν €44,1 δισ. για τις βασικές τους ανάγκες, ενώ σε φόρους και εισφορές κατέβαλαν περίπου τα διπλάσια.

Το Καθαρό Εθνικό Εισόδημα για το 2023 προβλέπεται να ανέλθει στα 186,4 δισ. ευρώ.

Σχολιάζοντας τα φετινά αποτελέσματα, ο Εκτελεστικός Διευθυντής του Κέντρου Φιλελεύθερων Μελετών Νίκος Ρώμπαπας δήλωσε: «Η σημαντική φετινή μείωση της φορολογικής ελάφρυνσης στη χώρα μας, εφόσον βεβαίως οι σχετικές προβλέψεις επιβεβαιωθούν από τα τελικά δεδομένα, είναι ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση καθώς οδηγεί σε αύξηση του πραγματικού διαθέσιμου εισοδήματος των νοικοκυριών και ενθαρρύνει τις επενδύσεις και τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας. Η πρόκληση πλέον είναι η μείωση των φορολογικών βαρών να συνεχιστεί και ταυτόχρονα να βελτιωθεί ουσιαστικά η ποιότητα των παρεχόμενων από το κράτος υπηρεσιών στους πολίτες, μέσα από την εισαγωγή νέων τεχνολογιών και πρακτικών και την ενίσχυση του θεσμού της αξιολόγησης».