Ηλεκτροκίνηση: Πέτυχε ή όχι; Οι εργαζόμενοι πληρώνουν το κόστος
Φαίνεται πως η μετάβαση στην ηλεκτροκίνηση έγινε πολύ νωρίς ή πολύ απότομα. Το κλείσιμο εργοστασίων και οι απολύσεις δίνουν σημάδια.
Ο μετασχηματισμός της γερμανικής αυτοκινητοβιομηχανίας στην ηλεκτροκίνηση μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια 186.000 θέσεων εργασίας έως το 2035, εκ των οποίων περίπου το ¼ έχει χαθεί, έδειξε μια μελέτη που έγινε για λογαριασμό της Γερμανικής Ένωσης Αυτοκινητοβιομηχανιών (VDA ή German Association of the Automotive Industry).
Τα πρώτα σημάδια είχαν φανεί από τις 46.000 θέσεις εργασίας που χάθηκαν μεταξύ 2019 και 2023, οι οποίες οφείλονταν κυρίως στη μετάβαση στα ηλεκτρικά οχήματα. Τότε τη μελέτη έκανε το ερευνητικό ινστιτούτο Prognos, που κυκλοφόρησε στις 29 Οκτωβρίου 2023.
Ποιοι είναι οι λόγοι
Στην έκθεσή της, η VDA επισημαίνει την απώλεια ανταγωνιστικότητας στη Γερμανία λόγω της υψηλής τιμής της ηλεκτρικής ενέργειας, των φορολογικών συντελεστών και της αυξανόμενης γραφειοκρατίας.
Η Volkswagen απειλεί να κλείσει τουλάχιστον τρία εργοστάσια στη Γερμανία, να απολύσει δεκάδες χιλιάδες υπαλλήλους και να συρρικνώσει τα εναπομείναντα εργοστάσιά της, σύμφωνα με το συμβούλιο εργαζομένων της εταιρείας.
«Το γεγονός είναι ότι χρειαζόμαστε μια ανταγωνιστική τοποθεσία με τις κατάλληλες συνθήκες πολιτικού πλαισίου, ώστε να παραμείνει όσο το δυνατόν περισσότερη προστιθέμενη αξία και απασχόληση στη Γερμανία και να δημιουργηθούν επίσης νέες θέσεις εργασίας», ανέφερε η VDA στην έκθεση. Ο μετασχηματισμός θα μπορούσε να κοστίσει περίπου 190.000 θέσεις εργασίας έως το 2035 - το ¼ από αυτές έχουν ήδη χαθεί – καθώς η αυτοκινητοβιομηχανία διέρχεται μια βαθιά διαδικασία αλλαγής.
Οι νέες συνθήκες της αγοράς λόγω της ισχυρότερης ανάπτυξης σε άλλες περιοχές του κόσμου, η μετάβαση στην ηλεκτροκίνηση, η ψηφιοποίηση και οι αβεβαιότητες της οικονομικής πολιτικής διαμορφώνουν την τρέχουσα κατάσταση. Αυτές οι εξελίξεις έχουν σαφείς συνέπειες για τη Γερμανία ως βιομηχανική χώρα και για τους εργαζόμενους στην αυτοκινητοβιομηχανία.
Υπήρχαν από πριν σημάδια
Η VDA είχε δει τις επιπτώσεις στην απασχόληση που εξετάστηκαν σε μια εκτενή μελέτη από το ερευνητικό ινστιτούτο Prognos. Η μελέτη με τίτλο «Προοπτικές απασχόλησης στην αυτοκινητοβιομηχανία» έδειξε ποιες αλλαγές στην απασχόληση έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια και ποιες πρόκειται να γίνουν στην αυτοκινητοβιομηχανία και τους εργαζομένους της. Η μελέτη αξιολόγησε την εξέλιξη 700 επαγγελμάτων στην αυτοκινητοβιομηχανία. Το αποτέλεσμα ήταν ότι λόγω της ηλεκτροκίνησης, απαιτείται χαμηλότερη συνολική απασχόληση για την παραγωγή οχημάτων από ό,τι στο παρελθόν. Υπάρχουν επίσης σημαντικές αλλαγές στην απασχόληση, όσων κλάδων στην κατασκευή/συναρμολόγηση αυτοκινήτων διατηρηθούν. Αυτό φαίνεται πολύ καθαρά στα δεδομένα.
Επτά στις δέκα επαγγελματικές ομάδες χάνονται
Από τις 10 μεγαλύτερες επαγγελματικές ομάδες στην αυτοκινητοβιομηχανία, οι 7 είναι μεταξύ εκείνων με τις μεγαλύτερες απώλειες θέσεων εργασίας από το 2019. Επαγγέλματα που αφορούν μηχανικά μέρη, βιομηχανική τεχνολογία, καθώς και ειδικότερα στη μεταλλουργία έχουν χάσει έδαφος.
Από την άλλη πλευρά, σημειώθηκαν αυξήσεις στα επαγγέλματα της τεχνολογίας αυτοκινήτων, τα οποία βρίσκονται κατά κύριο λόγο σε κατασκευαστές, καθώς και σε επαγγέλματα στην έρευνα και ανάπτυξη καθώς και στην επιστήμη των υπολογιστών, την ηλεκτρολογική μηχανική και την ανάπτυξη λογισμικού.
Για παράδειγμα, η απασχόληση σε θέσεις εργασίας πληροφορικής στην αυτοκινητοβιομηχανία έχει αυξηθεί κατά περίπου ¼ από το 2019 και έως και 85% από το 2013. Η σύνταξη τα επόμενα χρόνια δεν θα λύσει το πρόβλημα.
Επιπτώσεις στο δημογραφικό
Η μελέτη δείχνει: Ο μετασχηματισμός στην ηλεκτροκίνηση απέχει πολύ από το να έχει ολοκληρωθεί, αλλά βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη. Αυτό ισχύει τόσο για την ανάπτυξη της απασχόλησης γενικά όσο και για τις εξελίξεις σε μεμονωμένες επαγγελματικές ομάδες. Η εξέταση των επιμέρους επαγγελματικών ομάδων δείχνει τις διαφορετικές επιπτώσεις των δημογραφικών εξελίξεων. Όπως και στην οικονομία συνολικά, περίπου ¼ των εργαζομένων στην αυτοκινητοβιομηχανία θα συνταξιοδοτηθούν τα επόμενα δέκα χρόνια.
Πολλά επαγγέλματα θα κορεστούν
Αν και αυτό μπορεί να οδηγήσει στην υποστήριξη επερχόμενων αλλαγών σε ορισμένες επαγγελματικές ομάδες, υπάρχει κίνδυνος σημαντικών σημείων συμφόρησης σε άλλους επαγγελματικούς τομείς, ειδικά στην ηλεκτρική μηχανική, την ενεργειακή τεχνολογία και την πληροφορική.
Η μελέτη δείχνει επίσης ότι η απασχόληση στο ανθρώπινο δυναμικό έχει αυξηθεί κατά 36% από το 2013. Από τη μία πλευρά, αυτό υποδηλώνει ότι οι εταιρείες κάνουν προσλήψεις ειδικευμένων εργαζομένων, αλλά οφείλεται επίσης και στις διεκδικήσεις και επιτυχίες των συνδικάτων με τις συμβάσεις εργασίας.
Το εργατικό δυναμικό αλλάζει - Οι ειδικότητες που πλήττονται
Μέσα στη γενική απογοητευτική εικόνα μέσα η μελέτη δείχνει ότι πραγματοποιούνται σημαντικές προσαρμογές στο εργατικό δυναμικό του κλάδου: H μείωση της απασχόλησης από το 2019 των 75.000 εργαζομένων αντισταθμίζεται από μια αύξηση 29.000 σε άλλους τομείς.
Η μεγαλύτερη πτώση, με απώλειες 8.900 ατόμων (-16%), σημειώθηκε στις εργασίες μεταλλουργίας, οι περισσότερες από τις οποίες είναι στον κλάδο των προμηθευτών.
Η μεγαλύτερη αύξηση, με 10.700 άτομα (ή αύξηση14 %), ήταν στα επαγγέλματα της τεχνολογίας αυτοκινήτων, τα οποία αφορούν κυρίως τους κατασκευαστές. Ωστόσο, το ισοζύγιο απασχόλησης είναι αρνητικό και πιθανότατα θα συνεχίσει να αναπτύσσεται αρνητικά: Εάν συνεχιστεί η τάση που ξεκίνησε μεταξύ 2019 και 2023, η απασχόληση στην αυτοκινητοβιομηχανία στη Γερμανία θα ήταν κατά 186.000 άτομα χαμηλότερη το 2035 σε σχέση με το έτος 2019 κάτι που φέρνει αβεβαιότητα και ανησυχία.
