Ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας - Κύπρου: Συνεχίζεται η διαπραγμάτευση - Τα «αγκάθια» για τη συμφωνία

Σε εξέλιξη είναι οι συζητήσεις στη Λευκωσία για την ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας - Κύπρου και μετά τη χθεσινή άκαρπη συνάντηση αναμένεται να υπάρξει συνέχεια σε μια προσπάθεια να καταγραφεί πρόοδος

Η χθεσινή πολύωρη συζήτηση να μην οδηγήθηκε σε ναυάγιο, ωστόσο παραμένει αδιευκρίνιστο ποια από τα αιτήματα της Αθήνας δέχεται η κυπριακή πλευρά και ποια όχι, και επίσης αν η Λευκωσία έθεσε και νέα ζητήματα στο τραπέζι και κυρίως ποιος είναι ο οδικός χάρτης αυτού του νέου γύρου διαπραγματεύσεων.

«Η ηλεκτρική διασύνδεση θα προχωρήσει» δήλωσε σήμερα (10/9) ο υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης μιλώντας στο ραδιόφωνο των Παραπολιτικών: «Δεν πρόκειται να υποκύψουμε στην Τουρκία και δεν μπορεί να μιλάμε για εξωτερική πολιτική με όρους θρίλερ» συμπλήρωσε. 

Τι επιδιώκουν Αθήνα και Λευκωσία

Αυτά που είναι γνωστά είναι ότι για την Ελλάδα το θέμα που προέχει είναι η οικονομική βιωσιμότητα τους έργου με τη συμμετοχή της Κύπρου με κεφάλαια κατά την κατασκευή του και ως επενδυτή. Με λίγα λόγια να εξασφαλιστεί το ρυθμιστικό περιβάλλον (οι εισφορές των καταναλωτών) ώστε το έργο να είναι κερδοφόρο. Πρόθεση της ελληνικής κυβέρνησης είναι να συνεχίσει και να ολοκληρωθεί το έργο αυτό ενώ δεν θεωρεί ότι υπάρχει γεωπολιτικό ρίσκο που μπορεί να εμποδίσει τη συνέχιση του έργου αυτού.

Για την Κύπρο το θέμα είναι οι εξασφαλίσεις στους κινδύνους, ώστε να μην ξεφύγει το χρονοδιάγραμμα και το κόστος του έργου και στο πλαίσιο αυτό επανεξετάζει όλα τα στοιχεία τους σχεδίου. Ζητά πληροφόρηση για όλα τα δεδομένα της Μελέτης κόστους- οφέλους του έργου, που της έχει καταθέσει ο ΑΔΜΗΕ, ενώ η Κύπρος πρέπει να αποφασίσει και αν θα συμμετέχει ως μέτοχος στο έργο, με 100 εκ. ευρώ.

Υπενθυμίζεται ότι η συμφωνία που είχε επιτευχθεί την προηγούμενη Δευτέρα προέβλεπε την χρηματοδότηση του έργου από την κυπριακή κυβέρνηση με 25 εκατ. ευρώ το χρόνο από το 2025 μέχρι την λειτουργία του έργου το 2030, δηλαδή συνολικά με 125 εκατ. ευρώ. Το κόστος της διασύνδεσης κατανέμεται κατά 63% στην Κύπρο και 37% στην Ελλάδα.

Ωστόσο, η Κύπρος φέρεται να έχει βάλει στο τραπέζι την ανάγκη για περισσότερες διασφαλίσεις ως προς τα οφέλη για τους Κύπριους καταναλωτές – ξεκινώντας κατ΄ αρχάς από το οικονομικό σκέλος του έργου. Έτσι, σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, έθεσε ζήτημα αύξησης της ευρωπαϊκής χρηματοδότησης από τα 657 εκατομμύρια ευρώ, που είναι τώρα.

Το επιχείρημα της Λευκωσίας είναι πως ο προϋπολογισμός της διασύνδεσης έχει πλέον αυξηθεί, συγκριτικά με το εκτιμώμενο κόστος όταν η Κομισιόν ενέκρινε την επιχορήγηση. Τότε, το απαιτούμενο μπάτζετ έφτανε στα 1,4 δισ. ευρώ, το οποίο τώρα έχει αναθεωρηθεί στα 1,9 δισ. ευρώ.

Όπως έγραφε ο «Πολίτης» στην ουσία, Αθήνα και Λευκωσία ξεκινούν σε πολιτικό και τεχνικό επίπεδο ένα νέο γύρο συζητήσεων, όπου σύμφωνα με χθεσινά πρωινά κυπριακά δημοσιεύματα, τα οποία δεν έχουν επιβεβαιωθεί, η κυπριακή πλευρά θέτει νέα θέματα στο τραπέζι. Από το ενδεχόμενο υποβολής αιτήματος προς τη Κομισιόν (εκπρόσωπος της οποίας συμμετείχε στη σύσκεψη), για επιπλέον επιδοτήσεις ύψους μέχρι και 200 εκατ. ευρώ, μέχρι και αλλαγές στη κατεύθυνση του καλωδίου, ώστε να παρακαμφθούν τυχόν αντιδράσεις του τουρκικού παράγοντα, που κάνει ό,τι μπορεί για να παγιωθεί το τουρκολυβικό μνημόνιο.

Βεβαίως παραμένει αδιευκρίνιστο ποια από τα αιτήματα της Αθήνας δέχεται η κυπριακή πλευρά και ποια όχι, αν η Λευκωσία έθεσε και νέα ζητήματα στο τραπέζι και κυρίως ποιος είναι ο οδικός χάρτης αυτού του νέου γύρου διαπραγματεύσεων. Επίσης δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι η ελληνική πλευρά, η οποία έχει τις τελευταίες μέρες ξεκαθαρίσει ότι απαιτεί να τηρηθούν τα συμφωνηθέντα, δια στόματος Μητσοτάκη στη ΔΕΘ, αλλά και του Θ.Σκυλακάκη, είναι διατεθειμένη να προσθέσει στη συζήτηση και νέα θέματα.

Πληροφορίες που επικαλούνται κυπριακά μέσα, φέρουν την ελληνική πλευρά να έχει ζητήσει απαντήσεις για τη συμμετοχή της Λευκωσίας στο ηλεκτρικό καλώδιο χωρίς να λάβει ξεκάθαρη τοποθέτηση.

Σύμφωνα πάντως με πηγές στη Λευκωσία που επικαλείται η «Καθημερινή της Κύπρου», οι διαβουλεύσεις των εμπλεκόμενων πλευρών θα συνεχιστούν σήμερα, μέσω τηλεδιάσκεψης με στόχο να ολοκληρωθούν το συντομότερο δυνατόν.

Εξάλλου, άλλες πληροφορίες (ypodomes.gr) αναφέρουν ότι η κατασκευάστρια εταιρεία Nexans συμφώνησε να λάβει την τελική εντολή από την ελληνική πλευρά για για να συνεχίσει την παραγωγή του καλωδίου, (Full Notice To Proceed) έως τις 19 Σεπτεμβρίου. Αν αυτό ισχύει, οι ρυθμιστικές εκκρεμότητες θα πρέπει να έχουν κλείσει μέχρι τη μεθεπόμενη Πέμπτη.

Ασαφές παραμένει και το αν στο σενάριο εξεύρεσης κοινής συνισταμένης, το θέμα θα οδηγηθεί απευθείας στο υπουργικό Συμβούλιο για τη λήψη της τελικής πολιτικής απόφασης ή όπως γράφει η «Καθημερινή της Κύπρου» θα απαιτηθεί περισσότερος χρόνος για νομική μελέτη της όποιας απόφασης ληφθεί.

Γεραπετρίτης: H ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας-Κύπρου θα συνεχιστεί κανονικά

«Δεν θεωρούμε ότι υφίσταται κίνδυνος για τη ματαίωση του έργου», σημείωσε ο υπουργός Εξωτερικών, Γιώργος Γεραπετρίτης, σε συνέντευξή του στον ραδιοφωνικό σταθμό «Παραπολιτικά», αναφερόμενος στο καλώδιο ηλεκτρικής διασύνδεσης της Κύπρου με την Ελλάδα, μετά και τις χθεσινές διαβουλεύσεις για το έργο στη Λευκωσία.

«Η Ελλάδα είναι σαφέστατα της άποψης ότι το έργο θα συνεχιστεί κανονικά», τόνισε και πρόσθεσε πως η χώρα μας περιβάλει με απόλυτη εμπιστοσύνη αυτό το έργο. Άλλωστε ελληνική είναι η εταιρεία που το έχει αναλάβει.

Επεσήμανε, δε, πως το πρόγραμμα της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας- Κύπρου είναι ένα έργο κοινού ενδιαφέροντος για την ΕΕ, έχει περιβληθεί με τον μανδύα της ΕΕ, η οποία και χρηματοδοτεί ένα μέρος του. Το έργο, όπως υπενθύμισε, είναι εξαιρετικά σημαντικό, ιδίως για την Κύπρο, γιατί αίρει την ενεργειακή απομόνωσή της.

Ο κ. Γεραπετρίτης υπογράμμισε ότι το καλώδιο θα περνά μέσα από χωρικά ύδατα Ελλάδας και Κύπρου και μέσα σε διεθνή ύδατα ελληνικής ΑΟΖ. Ερωτηθείς για τα γεγονότα της Κάσου, απάντησε ότι όταν υπήρχε προγραμματισμός για να βγει στην ελληνική ΑΟΖ, «η Τουρκία, η οποία επικαλείται αξιώσεις που προκύπτουν από το παράνομο και ανυπόστατο τουρκολιβυκό μνημόνιο, έστειλε πολεμικά πλοία που βρίσκονταν σε απόσταση και επιτηρούσαν την κατάσταση».

Τζούλι Φίσερ: Ο GSI αποτελεί σημαντική ευκαιρία για την Κύπρο 

Αξίζει πάντως να σημειωθεί ότι η χθεσινή σύσκεψη έγινε στον απόηχο μιας ακόμη δήλωσης από πλευράς των ΗΠΑ για τη στρατηγική σημασία της διασύνδεσης και της ευκαιρίας που δεν πρέπει να χάσει η Λευκωσία.

Επαναλαμβάνοντας τα όσα είχε πει από τη ΔΕΘ, χθες η αμερικανίδα πρέσβειρα στην Κύπρο, Τζούλι Φίσερ, ανέφερε ότι η ηλεκτρική διασύνδεση αποτελεί σημαντική ευκαιρία για την Κύπρο, για τον εφοδιασμό της με ηλεκτρική ενέργεια και για να μπει τέλος στην ενεργειακή της απομόνωση.

Τουρκικές βλέψεις

Σημειώνεται πως η Άγκυρα επιχειρεί να  εμπλακεί στην ηλεκτρική διασύνδεση της Κύπρου με το Ισραήλ και την Ελλάδα. Συγκεκριμένα, η Τουρκία και το ψευδοκράτος των κατεχομένων στη Βόρεια Κύπρο εισηγούνται να επιλεγεί ως πιο συμφέρουσα και πιο λογική η σύνδεση των ελευθέρων περιοχών της Κύπρου με την Τουρκία.

Μάλιστα, ο Τούρκος Αντιπρόεδρος Τζεβντέτ Γιλμάζ, ο οποίος επισκέφθηκε προ ημερών τα κατεχόμενα είπε ότι «όπως ακριβώς φέραμε νερό κάτω από τη θάλασσα στο παρελθόν, με τη θέληση του Θεού, θα φέρουμε ηλεκτρική ενέργεια.