Η συγγνώμη του Μπάιντεν στους γηγενείς αμερικανούς

«Μια αμαρτία, κηλίδα στην ψυχή μας»: ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν, με μια ιστορική κίνηση, ζήτησε επισήμως συγγνώμη από τους ιθαγενείς λαούς της Αμερικής, τα παιδιά των οποίων ξεριζώνονταν από τις οικογένειές τους επί έναν και πλέον αιώνα και τοποθετούνταν σε «οικοτροφεία», όπου τα κακομεταχειρίζονταν, με στόχο την δια της βίας ενσωμάτωσή τους.

Ο στόχος αυτών των οικοτροφείων ήταν να διαγράψουν τον πολιτισμό, τη γλώσσα και την ταυτότητα των Αμερινδών. Πολλά παιδιά υπέστησαν σωματική, ψυχολογική και σεξουαλική βία, σύμφωνα με μια πρόσφατη κυβερνητική έκθεση.

«Ζητώ επισήμως συγγνώμη, ως πρόεδρος των ΗΠΑ, για αυτά που κάναμε», είπε ο Μπάιντεν από τον καταυλισμό Τζίλα Ρίβερ, στην Αριζόνα, αφού τήρησε ενός λεπτού σιγή στη μνήμη «των ανθρώπων που χάθηκαν και των γενεών που έζησαν με αυτό το τραύμα».

Τέτοιου είδους οικοτροφεία υπήρχαν από τις αρχές του 19ου αιώνα μέχρι και τη δεκαετία του 1970. Σύμφωνα με την κυβερνητική έκθεση, τουλάχιστον 973 παιδιά πέθαναν σε αυτές τις δομές. «Τα παιδιά έφταναν στο σχολείο, τα έγδυναν, τους έκοβαν τα μαλλιά, που τα θεωρούσαν ιερά. Τα ονόματά τους κυριολεκτικά διαγράφονταν, τα αντικαθιστούσαν με ένα νούμερο ή με ένα αγγλικό όνομα», είπε ο Μπάιντεν.

Ορισμένα παιδιά «στέλνονταν σε καταναγκαστική εργασία, άλλα υιοθετούνταν χωρίς τη συγκατάθεση των βιολογικών γονιών τους, άλλα τα άφηναν να πεθάνουν και τα έθαβαν σε ανώνυμους τάφους», πρόσθεσε, σε μια παθιασμένη ομιλία του.

Πρόκειται «για ένα από τα φρικτότερα κεφάλαια της αμερικανικής ιστορίας», τόνισε ο Αμερικανός πρόεδρος. «Η οδύνη που προκλήθηκε θα αποτελεί πάντα μεγάλη ντροπή, μια κηλίδα στην αμερικανική ιστορία».

Η προεδρική συγγνώμη, γεγονός εξαιρετικά σπάνιο, είναι «τόσο ιστορική που δεν είμαι σίγουρη ότι μπορώ να εκφράσω με επάρκεια τις συνέπειές της», είχε δηλώσει την Πέμπτη η υπουργός Εσωτερικών Ντεμπ Χάαλαντ, η πρώτη Αμερινδή υπουργός στην ιστορία των ΗΠΑ. «Σημαίνει πολλά περισσότερα απ’ όσα θα μπορούσαν να εκφράσουν οι λέξεις», εξήγησε.

Με δική της πρωτοβουλία, ξεκίνησε το 2021 μια μεγάλη έρευνα που κατέληξε σε μια λεπτομερή έκθεση. Η υπουργός έκανε επίσης περιοδεία, τον «Δρόμο της Ίασης», σε 12 κοινότητες ιθαγενών Αμερικανών, για να δώσει την ευκαιρία στα θύματα να μοιραστούν τις εμπειρίες τους.

«Για περισσότερο από έναν αιώνα, δεκάδες χιλιάδες παιδιά αυτοχθόνων, από την ηλικία των 4 ετών, αρπάζονταν από την οικογένεια και την κοινότητά τους και τα έβαζαν δια της βίας σε οικοτροφεία που ανήκαν στην αμερικανική κυβέρνηση ή σε θρησκευτικούς θεσμούς. Αυτό συνέβη και στη δική μου οικογένεια», είπε η υπουργός.

«Επί δεκαετίες, αυτό το φρικτό κεφάλαιο είχε αποκρυβεί από τα βιβλία της ιστορίας», πρόσθεσε.

Καθολικοί επίσκοποι παραδέχτηκαν επισήμως φέτος τον ρόλο που έπαιξε η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία στο «τραύμα» που υπέστησαν οι ιθαγενείς και ζήτησαν συγγνώμη.

Στον γειτονικό Καναδά τηρήθηκε η ίδια πρακτική των «οικοτροφείων» και μόνο τα τελευταία χρόνια οι αρχές άνοιξαν αυτή τη σκοτεινή σελίδα στην ιστορία της χώρας. Το 2021 βρέθηκαν περισσότεροι από 1.000 ανώνυμοι τάφοι σε περιοχές όπου βρίσκονταν κάποτε καθολικά οικοτροφεία για τους αυτόχθονες. Σε μια επίσκεψή του στον Καναδά το καλοκαίρι του 2022, ο πάπας Φραγκίσκος ζήτησε «συγγνώμη για το κακό που διαπράχθηκε».

Η κυβέρνηση Μπάιντεν έλαβε μια σειρά μέτρων για να στηρίξει τους ιθαγενείς λαούς και να βελτιώσει τις σχέσεις τους με το ομοσπονδιακό κράτος. Πολλές τοποθεσίες των προγόνων τους χαρακτηρίστηκαν «εθνικά μνημεία» και επενδύθηκαν πολλά δισεκατομμύρια δολάρια για την κατασκευή υποδομών στους ινδιάνικους καταυλισμούς.