Η ιστορία ζωντανεύει: Οι συμμαθητές του Ευαγόρα Παλληκαρίδη ξανά στα θρανία 70 χρόνια μετά

Έχουν περάσει ήδη 70 χρόνια. Επτά δεκαετίες γεμάτες μνήμες και στιγμές, όπου ο μύθος του ήρωα μαθητή από την Πάφο, Ευαγόρα Παλληκαρίδη, έχει μεγαλώσει και αποτελεί πλέον έναν φωτεινό φάρο για τις γενιές των Κυπρίων Ελλήνων. Κεντρικό στοιχείο της δόξας που συνοδεύει τον Ευαγόρα είναι ο συγκινητικός αποχαιρετισμός του στους συμμαθητές του, μέσα από το διάσημο ποίημα του «Θα πάρω μιαν ανηφοριά…».
Σήμερα στην Πάφο, η Ιστορία αναβίωσε! Οι συμμαθητές του Ευαγόρα Παλληκαρίδη συγκεντρώθηκαν για πρώτη φορά μετά από εκείνες τις ιστορικές στιγμές, ξανά στην ίδια τάξη και στα ίδια θρανία. Αν και ο Ευαγόρας απουσίαζε, η παρουσία του ήταν έντονη μέσα από την αχλή της δόξας και της μυθικής διάστασης που τον περιβάλλει.

Στο πλαίσιο των εκδηλώσεων για τον ήρωα και για την 70η επέτειο του αγώνα της ΕΟΚΑ, που διοργάνωσε το Λύκειο Α' Εθνάρχη Μακαρίου Πάφου — το σχολείο όπου φοιτούσαν ο Ευαγόρας Παλληκαρίδης και οι συμμαθητές του — αυτοί οι τελευταίοι βρέθηκαν το πρωί σε μια συγκλονιστική συνάντηση. Δέκα συμμαθητές και συμμαθήτριες του ήρωα, μαζί με τον δάσκαλό τους εκείνη την εποχή, Δημήτρη Σμυρλή, ενωθήκαν ξανά με την Ιστορία, γεμίζοντας τον χώρο με έντονη συγκίνηση.

Η εκδήλωση για τον Ευαγόρα Παλληκαρίδη, που διοργάνωσε το Α' Λύκειο στην Πάφο, αποτέλεσε μία στιγμή μεγάλης συγκίνησης, καθώς οι συμμαθητές του ήρωα συναντήθηκαν ξανά στην τάξη τους. Ανάμεσα τους βρίσκονταν γνωστοί συμπολίτες και διακεκριμένες προσωπικότητες, οι οποίοι πολλές φορές έχουν δηλώσει ότι ο Ευαγόρας και οι αγώνες του υπήρξαν πηγή έμπνευσης για αυτούς και ότι η μνήμη του τους έχει σημαδέψει βαθιά.

Ο έφηβος σύμβολο του κυπριακού αγώνα

Ο Ευαγόρας Παλληκαρίδης ήταν ένας από τους πιο γνωστούς ήρωες του αγώνα της ΕΟΚΑ για την απελευθέρωση της Κύπρου από την βρετανική αποικιοκρατία. Γεννήθηκε στην Πάφο το 1941 και κατατάχθηκε στην ΕΟΚΑ σε νεαρή ηλικία, συμμετέχοντας ενεργά στον αγώνα για την ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα.

Ο Ευαγόρας Παλληκαρίδης έγινε διάσημος για το θάρρος του και τη συμμετοχή του σε επιθέσεις κατά των βρετανικών στρατευμάτων, αλλά κυρίως για τη στάση του κατά τη διάρκεια της σύλληψής του. Συνελήφθη από τις βρετανικές αρχές το 1956, σε ηλικία μόλις 15 ετών, και καταδικάστηκε σε θάνατο για τη συμμετοχή του στον αγώνα. Η δίκη του έγινε αμφιλεγόμενη, καθώς ο Παλληκαρίδης ήταν ανήλικος και η εκτέλεσή του θεωρήθηκε από πολλούς ως έγκλημα κατά των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Το 1957, ο Ευαγόρας Παλληκαρίδης εκτελέστηκε από τους Βρετανούς στο στρατόπεδο του Κολοσσίου, στην περιοχή της Λεμεσού, με στρατιωτικό απόσπασμα. Η εκτέλεση του συγκλόνισε την κυπριακή κοινωνία και αποτέλεσε σύμβολο του αγώνα για την ελευθερία και την ανεξαρτησία της Κύπρου.

Ο Ευαγόρας Παλληκαρίδης θεωρείται σήμερα ήρωας και σύμβολο της αντίστασης κατά της αποικιοκρατίας. Το ποίημά του "Θα πάρω μιαν ανηφοριά..." παραμένει ένα από τα πιο διάσημα κείμενα της κυπριακής λογοτεχνίας και αντικατοπτρίζει τη θυσία και τη δέσμευση του για τον αγώνα της ΕΟΚΑ. Μια μέρα πριν τη δίκη, που τον οδήγησε στην αγχόνη,  μπαίνει κρυφά στο σχολείο και αφήνει στην έδρα ένα σημείωμα:

Παλιοί συμμαθηταί,

Αυτή την ώρα κάποιος λείπει ανάμεσά σας, κάποιος που φεύγει αναζητώντας λίγο ελεύθερο αέρα, κάποιος που μπορεί να μη τον ξαναδείτε παρά μόνο νεκρό. Μην κλάψετε στον τάφο του, Δεν κάνει να τον κλαίτε. Λίγα λουλούδια του Μαγιού σκορπάτε του στον τάφο. Του φτάνει αυτό ΜΟΝΑΧΑ.
Θα πάρω μιαν ανηφοριά θα πάρω μονοπάτια
να βρω τα σκαλοπάτια που παν στη Λευτεριά.
Θ΄ αφήσω αδέλφια συγγενείς, τη μάνα, τον πατέρα
μεσ΄ τα λαγκάδια πέρα και στις βουνοπλαγιές.
Ψάχνοντας για τη Λευτεριά θα ΄χω παρέα μόνη
κατάλευκο το χιόνι, βουνά και ρεματιές.
Τώρα κι αν είναι χειμωνιά, θα ΄ρθει το καλοκαίρι
Τη Λευτεριά να φέρει σε πόλεις και χωριά.
Θα πάρω μιαν ανηφοριά θα πάρω μονοπάτια
να βρω τα σκαλοπάτια που παν στη Λευτεριά.
Τα σκαλοπάτια θ΄ ανεβώ, θα μπω σ΄ ενα παλάτι,
το ξέρω θαν απάτη, δεν θαν αληθινό.
Μεσ΄ το παλάτι θα γυρνώ ώσπου να βρω τον θρόνο,
βασίλισσα μια μόνο να κάθεται σ΄ αυτό.
Κόρη πανώρια θα της πω, άνοιξε τα φτερά σου
και πάρε με κοντά σου, μονάχα αυτό ζητώ.
Γειά σας παλιοί συμμαθηταί. Τα τελευταία λόγια τα γράφω σήμερα για σας. Κι όποιος θελήσει για να βρει ένα χαμένο αδελφό, ένα παλιό του φίλο, ας πάρει μιαν ανηφοριά ας πάρει μονοπάτια να βρει τα σκαλοπάτια που παν στη Λευτεριά. Με την ελευθερία μαζί, μπορεί να βρει και μένα. Αν ζω, θα μ΄ βρει εκεί.

Ευαγόρας Παλληκαρίδης