Η εικονική πραγματικότητα στην «πράσινη Τήλο»

Όταν ξεκινάς μια πρωτοποριακή πρωτοβουλία για το περιβάλλον και την Ελλάδα, είναι ιδιαίτερα σημαντικό να κάνεις τα επόμενα βήματα που θα υποστηρίξουν το διαχρονικό αποτύπωμά της. Αυτό ακριβώς πράττει και η Polygreen με το καινοτόμο πρόγραμμα “Just Go Zero Tilos” με το οποίο η Τήλος έγινε το πρώτο νησί μηδενικών αποβλήτων. Φέτος, συμπληρώνοντας τέσσερα χρόνια από την «πράσινη απόβαση» στο νησί, συνεχίζει τις προσπάθειές της, με στόχο τη βελτίωση και την ενίσχυση των εντυπωσιακών αποτελεσμάτων ανακύκλωσης που έχει επιδείξει η Τήλος.

Πώς; Συνεχίζοντας να εκπαιδεύει τους κατοίκους της στην κατεύθυνση ενός αποτελέσματος, που καθιστά την Τήλο εμβληματικό παράδειγμα σε θέματα εκπαιδευτικής καινοτομίας.

Η Polygreen, ο ελληνικός όμιλος με τη διεθνή «πράσινη» διάσταση, έχει αποδείξει τη φιλοσοφία της με έργο που διαμορφώνει παγκόσμια υποδείγματα. Και ένα τέτοιο είναι και η πρωτοβουλία της στην Τήλο, η οποία ξεκίνησε το 2021. Κλειδί για την επίτευξη των εντυπωσιακών αποτελεσμάτων που προέκυψαν ήταν η συνεργασία των κατοίκων του νησιού που εκπαιδεύτηκαν από έμπειρους τεχνικούς και ειδικούς, συμμετέχοντας ενεργά στις δράσεις που υλοποιούνται στο πλαίσιο του προγράμματος μηδενικών αποβλήτων. Αυτό που «έφτιαξαν» είναι ένα μοναδικό μοντέλο που ανοίγει τον δρόμο για την κυκλική διαχείριση αποβλήτων και σε άλλες περιοχές της Ελλάδας. Ή και του κόσμου, αφού σε αυτό πλέον εμπλέκονται και Πανεπιστήμια του εξωτερικού, διερευνώντας τα αποτελέσματά της και εξελίσσοντας σε συνεργασία με την Polygreen, τις εφαρμοζόμενες μεθόδους εκπαίδευσης.

Πριν μερικά χρόνια, η Τήλος παρήγαγε ετησίως περίπου 600 τόνους αστικών στερεών αποβλήτων. Εξ αυτών ανακυκλωνόταν μόνο το 10%, τη στιγμή που ο «εθνικός στόχος» για το 2025 τοποθετείται στο 55%.Τον Ιούνιο του 2021, οι εργαζόμενοι της Polygreen, βάζοντας τα θεμέλια του προγράμματος, άρχισαν να ενημερώνουν τους κατοίκους και τους επιχειρηματίες, χτυπώντας πόρτα-πόρτα και εξηγώντας τους στόχους και τα οφέλη του. H προσέγγιση αυτή, συνετέλεσε σημαντικά στην αλλαγή στάσης της τοπικής κοινότητας για τα απόβλητα, φέρνοντας εντυπωσιακή ανταπόκριση στις νέες πρακτικές που έφερε το Just Go Zero Tilos. Ένα χρόνο μετά, η Τήλος έγινε το πρώτο νησί που πέτυχε 100% εκτροπή από την ταφή αποβλήτων, με 87% ποσοστό ανακύκλωσης.

Εκπαίδευση με Εικονική Πραγματικότητα

Η προσπάθεια, όμως δεν έμεινε σε αυτό το αποτέλεσμα... Αντίθετα, συνεχίστηκε με ένα πρόγραμμα εκπαιδευτικής καινοτομίας που αφορά τους ίδιους τους κατοίκους. Φέτος τον Ιούνιο, ερευνητές από το Sustainable Business Initiative του INSEAD Business School και το Carlson School of Management του Πανεπιστημίου της Μινεσότα, σε συνεργασία με επιστημονικό προσωπικό της Polygreen, έφτασαν στην Τήλο με συσκευές Εικονικής Πραγματικότητας (Virtual Reality Headsets), στις οποίες προβαλλόταν ένα ειδικά σχεδιασμένο εκπαιδευτικό VR Video, τα περισσότερα γυρίσματα του οποίου είχαν γίνει στην Τήλο τον περασμένο Φεβρουάριο. Χρησιμοποιώντας 9 συσκευές, παρουσίασαν ένα VR Video διάρκειας περίπου 8 λεπτών, η προβολή του οποίου αποσκοπούσε στην εκπαίδευση και ευαισθητοποίηση των κατοίκων για την ορθή εφαρμογή του προγράμματος, με επίκεντρο την διαλογή στην πηγή.

Περισσότεροι από 350 κάτοικοι του νησιού, αλλά και επισκέπτες της σαιζόν που ήταν ενήμεροι για το πρόγραμμα, παρακολούθησαν το VR βίντεο. Τα αποτελέσματα ήταν εντυπωσιακά και όσοι είχαν την τύχη να βρεθούν σε αυτή τη μοναδική στιγμή, μιλούν για αντιδράσεις που ποικίλλουν από έκπληξη, θυμό, χαρά. Έκπληξη για την καινοτομία που ήρθε, χαρά για την αναβάθμιση του τόπου και θυμό για το τι συνέβαινε μέχρι πρότινος. Αυτό που κυριάρχησε, όμως, ήταν ο κόσμος που μιλούσε για το πόσο εμπνεύσθηκε από αυτό που είδε.

Στην ευρύτερη διάδραση συνέβαλε και το γεγονός ότι η ομάδα των ερευνητών συνάντησε τους κατοίκους σε πλατείες, παραλίες και σε κεντρικά σημεία του νησιού, ενώ υπήρχαν και επισκέψεις στα σπίτια και τις αυλές τους. Αυτό που οι ερευνητές ήθελαν να μάθουν ήταν το πόσο το πρόγραμμα άλλαξε τη ζωή τους. Και η απάντηση που έλαβαν, είναι ότι οι κάτοικοι της Τήλου έχουν υιοθετήσει την αλλαγή στον τρόπο ζωής τους και τη στηρίζουν όλο τον χρόνο, με τη συμμετοχή τους το πρόγραμμα της διαλογής στην πηγή. Και πώς να είναι διαφορετικά, αφού η χωματερή της Τήλου είναι πλέον ανενεργή...

Τι θα ακολουθήσει; Τα δεδομένα από τις μετρήσεις που γίνονται σε καθημερινή βάση στο πλαίσιο του Just Go Zero Tilos, θα αναλυθούν ώστε να διερευνηθούν οι αλλαγές που μπορεί να επιφέρει ένα τέτοιου είδους εκπαιδευτικό πρόγραμμα, στα ήδη εντυπωσιακά αποτελέσματα του νησιού. Το πανεπιστήμιο INSEAD θα αναλάβει μεταξύ άλλων τη σχετική παρακολούθηση και επεξεργασία των δεδομένων, για την εξαγωγή των αποτελεσμάτων που θα προκύψουν από το VR εκπαιδευτικό πρόγραμμα, καθώς επίσης και την έκδοση επιστημονικών δημοσιεύσεων. Και όπως αντιλαμβανόμαστε, το Just Go Zero Tilos ανεβαίνει σε διεθνές επίπεδο αξιολόγησης.

Με «κλειδί» τον διαχωρισμό στην πηγή

Βασικός πυλώνας του προγράμματος Just Go Zero Tilos είναι η μεθοδολογία του, που προβλέπει τον διαχωρισμό στην πηγή. Στο νησί, με την πρωτοβουλία της Polygreen, μοιράστηκε ειδικός εξοπλισμός σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις για τη διευκόλυνση του διαχωρισμού των υλικών σε τρεις κατηγορίες: οργανικά, ανακυκλώσιμα, μη-ανακυκλώσιμα.

Τα οργανικά απόβλητα συλλέγονται σε ξεχωριστή βιοδιασπώμενη σακούλα, τα ανακυκλώσιμα υλικά τοποθετούνται σε ειδική τσάντα πολλαπλών χρήσεων, ενώ πρόβλεψη υπάρχει και για τα αποτσίγαρα, τα οποία συγκεντρώνονται σε ειδικά μεταλλικά δοχεία. Η συλλογή των υλικών πραγματοποιείται με ηλεκτροκίνητα οχήματα τα οποία περνούν από το κάθε σπίτι τρεις φορές την εβδομάδα (το καλοκαίρι τέσσερις) και από τις επιχειρήσεις καθημερινά, για να παραλάβουν τα υλικά τα οποία οδηγούνται στο Κέντρο Κυκλικής Καινοτομίας, το σύγχρονο και πρότυπο κέντρο επεξεργασίας και διαχείρισης που έχει αντικαταστήσει και καταργήσει τον παλαιό ΧΥΤΑ.

Εκεί γίνεται η περαιτέρω διαλογή των ανακυκλώσιμων σε 25 ρεύματα, η μετατροπή των οργανικών σε εδαφοβελτιωτικό, δηλαδή λίπασμα, το οποίο παραμένει για τον εμπλουτισμό του εδάφους στο νησί και η πρώτη επεξεργασία των μη ανακυκλώσιμων προκειμένου να προωθηθούν για την παραγωγή δευτερογενούς εναλλακτικού καυσίμου για χρήση στην τσιμεντοβιομηχανία.

Στην Τήλο, η Polygreen, με το Just Go Zero Tilos, έχει φέρει μια πράσινη επανάσταση, παράγοντας εντυπωσιακά αποτελέσματα στη διαχείριση αποβλήτων, αλλά και εκπαιδεύοντας υπεύθυνους πολίτες που πλέον μπορούν να την υποστηρίξουν με συνέπεια και συνέχεια. Και αυτό διαμορφώνει ένα πρωτοποριακό μοντέλο που πλέον αξιολογείται σε διεθνές επίπεδο.