Η εφορία θα... επιτηρεί την αγορά σε real time - Ποιοι γλιτώνουν από το ηλεκτρονικό «μάτι»

Τη δυνατότητα να παρακολουθεί σε πραγματικό χρόνο τη διακίνηση προϊόντων στην αγορά και να έχει πλήρη εικόνα για όλα τα στάδια της διαδρομής, από το χωράφι η την αποθήκη έως το τελικό παραλήπτη, αποκτά η ΑΑΔΕ με την ενεργοποίηση του ψηφιακού δελτίου αποστολής σταδιακά από την 1η Δεκεμβρίου έως την 1η Απριλίου του 2025 ανάλογα με το τζίρο και το είδος δραστηριότητας των επιχειρήσεων.

Με το νέο μέτρο ενισχύεται το οπλοστάσιο της φορολογικής διοίκησης στη μάχη κατά της φοροδιαφυγής καθώς μπαίνει «κόφτης» στη διακίνηση αγαθών χωρίς ή με εικονικά παραστατικά και στα κόλπα επιτηδείων με «υπόγειες» συναλλαγές για απόκρυψη τζίρου.

Σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα από την 1η Δεκεμβρίου 2024 το ψηφιακό δελτίο αποστολής είναι υποχρεωτικό για όλες τις επιχειρήσεις με τζίρο άνω των 200.000 ευρώ καθώς και σε επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στους τομείς των ενεργειακών προϊόντων, φαρμακευτικών προϊόντων και ιατρικών αναλωσίμων, οικοδομικών και συναφών υλικών και παραγωγής, τυποποίησης και εμπορίας ελαιόκαρπου και ελαιόλαδου ανεξαρτήτως ύψους ακαθαρίστων εσόδων.

Τα πρόστιμα

Οι συγκεκριμένες επιχειρήσεις θα εκδίδουν ψηφιακά τα παραστατικά, θα διαβιβάζουν τα δεδομένα στην πλατφόρμα myDATA, θα ενημερώνεται ο λήπτης των αγαθών ενώ θα υπάρχει δυνατότητα ελέγχου των διακινήσεων με τη σάρωση QR Code που απεικονίζονται στα παραστατικά διακίνησης. Μάλιστα η ΑΑΔΕ έχει αποστείλει ενημερωτικό email για τις υποχρεώσεις τους αλλά και για τα πρόστιμα σε περίπτωση που δεν συμμορφωθούν και τα οποία ανέρχονται στα 500 ευρώ ανά φορολογικό έλεγχο, αν η επιχείρηση τηρεί απλογραφικό λογιστικό σύστημα και στα 1.000 ευρώ ανά φορολογικό έλεγχο, αν η επιχείρηση τηρεί διπλογραφικό λογιστικό σύστημα.

Σε δεύτερη φάση από την 1η Απριλίου 2025 στο σύστημα εντάσσονται όλες οι επιχειρήσεις και εκτός από την ψηφιακή έκδοση των παραστατικών και τη διαβίβαση των δεδομένων στα myDATA θα υπάρχει δυνατότητα ψηφιακής παρακολούθησης φορτώσεων/ μεταφορτώσεων, παραλαβή παραστατικών και αγαθών με τη σάρωση QR Code των παραστατικών διακίνησης καθώς και ποσοτικός και ποιοτικός έλεγχος από τον λήπτη.

Από την 1η Ιανουαρίου 2026 θα διαβιβάζονται υποχρεωτικά στην ψηφιακή πλατφόρμα myDATA τα δεδομένα της ψηφιακής παρακολούθησης διακίνησης αγαθών που διενεργούνται από το Δημόσιο, τις Περιφέρειες, τους Δήμους, και τα λοιπά νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου, για τις δραστηριότητες ή πράξεις, τις οποίες πραγματοποιούν ως δημόσια εξουσία.

Όσον αφορά στο χρόνο και τη διαδικασία διαβίβασης παραστατικών ο νόμος προβλέπει τα εξής:

- Ο εκδότης παραστατικών διακίνησης, στην περίπτωση αποστολής και διακίνησης αγαθών, διαβιβάζει στα myDATA, χρεωστικούς Τύπους Παραστατικών διακίνησης και αξίας (τιμολόγια, αποδείξεις λιανικής) ή Τύπους Παραστατικών διακίνησης άνευ αξίας (δελτία αποστολής) που αντιστοιχούν στα παραστατικά που εκδίδει ανά περίπτωση σκοπού διακίνησης, σε πραγματικό χρόνο και πριν την έναρξη διακίνησης των αγαθών.

- Ο εκδότης παραστατικών διακίνησης, στην περίπτωση παραλαβής αγαθών, διαβιβάζει στην ψηφιακή πλατφόρμα myDATA, χρεωστικούς και πιστωτικούς Τύπους Παραστατικών διακίνησης και αξίας (συναλλαγή με μη υπόχρεο ή περιπτώσεις άρνησης έκδοσης παραστατικού ή επιστροφής πωληθέντων αγαθών) ή Τύπους Παραστατικών διακίνησης άνευ αξίας (δελτία ποσοτικής παραλαβής) που αντιστοιχούν στα παραστατικά που εκδίδει ανά περίπτωση σκοπού διακίνησης, σε πραγματικό χρόνο κατά την παραλαβή τους.

- Σε περίπτωση αποκλίσεων κατά την παραλαβή αγαθών, ο εκδότης παραστατικών διακίνησης, διαβιβάζει στα myDATA, Τύπους Παραστατικών διακίνησης άνευ αξίας (δελτία ποσοτικής παραλαβής) που αντιστοιχούν στα παραστατικά που εκδίδει ανά περίπτωση σκοπού διακίνησης, εντός 15 ημερών από την ημερομηνία διακίνησής τους.

- Ο λήπτης παραστατικών διακίνησης, στην περίπτωση παραλαβής αγαθών από εκδότη ημεδαπής διαβιβάζει στα myDATA, την αποδοχή της παραλαβής μέσω σάρωσης του δισδιάστατου γραμμωτού κωδικού (QR code) των παραστατικών διακίνησης, σε πραγματικό χρόνο που αντιστοιχεί στον χρόνο ολοκλήρωσης της παραλαβής των σχετικών αγαθών.

- Ο λήπτης παραστατικών διακίνησης, στην περίπτωση παραλαβής αγαθών από εκδότη αλλοδαπής, διαβιβάζει στην ψηφιακή πλατφόρμα myDATA μέχρι την 20η ημέρα του επόμενου μήνα από την ημερομηνία έκδοσης των σχετικών παραστατικών διακίνησης αγαθών χρεωστικούς Τύπους Παραστατικών διακίνησης και αξίας (ενδοκοινοτικές αποκτήσεις αποκτήσεις τρίτων χωρών).

- Οι επιχειρήσεις που παραλαμβάνουν αγαθά στην περίπτωση μεταφορτώσεων μέσω σάρωσης του δισδιάστατου γραμμωτού κωδικού (QR code) των παραστατικών διακίνησης και λειτουργούν ως συσχετιζόμενα ΑΦΜ εκάστης διακίνησης, διαβιβάζουν τα σχετικά δεδομένα στα myDATA σε πραγματικό χρόνο που αντιστοιχεί στον χρόνο ολοκλήρωσης της μεταφόρτωσης των σχετικών αγαθών.

Ποιοι εξαιρούνται

Επισημαίνεται ότι από την εφαρμογή ψηφιακής παρακολούθησης διακίνησης αγαθών εξαιρούνται:

-Αγρότες ειδικού καθεστώτος ΦΠΑ και φυσικά πρόσωπα που πωλούν προϊόντα ή υπηρεσίες ευκαιριακά (συναλλαγές έως 10.000 ευρώ) και δημόσιοι ή ιδιωτικοί υπάλληλοι ή συνταξιούχοι που είναι συγγραφείς ή εισηγητές εκπαιδευτικών προγραμμάτων και σεμιναρίων (παρ. 1 του άρθρου 39 ΕΛΠ).

- Διακινήσεις αγαθών μέσω δικτύου συνεχούς ροής, δηλαδή για τις διακινήσεις φυσικού αερίου, ύδατος, αεριόφωτος, ηλεκτρικού ρεύματος και θερμικής ενέργειας.

- Διακινήσεις από τους τεχνικούς των αναγκαίων εργαλείων και μηχανημάτων για την εκτέλεση και διεκπεραίωση των εργασιών τους.

- Διακίνηση που διενεργείται από τα γραφεία τελετών.

- Διακίνηση παγίων και λοιπού κινητού εξοπλισμού κάθε είδους, σε περίπτωση μεταφοράς επαγγελματικής εγκατάστασης της οντότητας.