Η άγνωστη αερομαχία στο Αιγαίο τη στιγμή της εισβολής στην Κύπρο - «Έφαγες βλήμα...»
Ένα περιστατικό κατάρριψης στο Αιγαίο, στο οποίο δεν έχει δοθεί δημοσιότητα μέχρι σήμερα, φωτίζει δημοσίευμα της εφημερίδας «ΤΑ ΝΕΑ».
Πενήντα χρόνια από την τουρκική εισβολή στην Κύπρο, αποκαλύπτεται μία άγνωστη κατάρριψη τουρκικού μαχητικού στο Αιγαίο. Ήταν τότε που η τουρκική Πολεμική Αεροπορία έστελνε μαχητικά για να παραβιάσουν τον ελληνικό εναέριο χώρο, προκαλώντας την άμεση απογείωση ελληνικών.
Το χρονικό της αερομαχίας
Η εφημερίδα «ΤΑ ΝΕΑ» επικοινώνησε με τους δύο Έλληνες απόστρατους, πλέον, χειριστές που ήταν οι πρωταγωνιστές του επεισοδίου. Τον αντιπτέραρχο ε.α. Θωμά Σκαμπαρδώνη και τον αντισμήναρχο ε.α. Γιάννη Δινόπουλο, ο οποίος αποφεύγει ακόμη και σήμερα να μιλήσει για το συμβάν.
Ο Θωμάς Σκαμπαρδώνης ανακαλώντας στη μνήμη του τα όσα έζησε εκείνες τις ημέρες αφηγήθηκε στα «ΝΕΑ»: «Τις ημέρες της εισβολής βρισκόμουν στο σπίτι μου στην Αθήνα με μικρή άδεια όταν έγινε η επιστράτευση. Πήρα την εντολή και έφυγα για την Αγχίαλο. Από τη στιγμή που έφτασα μας έβαλαν μέσα στα αεροπλάνα με ετοιμότητες των δύο λεπτών. Την επόμενη μέρα, στις 22 του μηνός (Ιούλιος 1974) μας έδωσαν εντολή απογειώσεως. Ο συνάδελφός μου και αρχηγός του σχηματισμού μας, ο υποσμηναγός Δινόπουλος, σήμερα μου είπε να περάσω μπροστά και να αναλάβω εγώ αρχηγός (σ.σ.: ο Δινόπουλος είχε βλάβη στον ασύρματο). Απογειωθήκαμε και κατευθυνθήκαμε προς το Αιγαίο - μάλιστα, ήταν πάρα πολλοί στόχοι. Κάθε τόσο μας άλλαζε (ο ελεγκτής στο ραντάρ) τα ύψη, τις ταχύτητες, τις διοπτεύσεις κ.λπ. και εκεί που μου έδινε 15 μίλια αριστερά έναν στόχο ξαφνικά είδα μπροστά μου δύο F-105 (τούρκικα), με τα οποία διασταυρωθήκαμε σε πολύ μικρή απόσταση. Έδωσα την αναφορά μου στον σταθμό εδάφους, είπα ότι είναι δύο τούρκικα F-102 και πήρα στροφή αριστερά διότι τότε δεν μας είχαν πει (στην ενημέρωση πριν από την απογείωση) ότι θα έπρεπε να είμαστε έτοιμοι να εμπλακούμε».
«Ενώ επέστρεφα πίσω», προσθέτει, «σε δευτερόλεπτα στρέφω και πάλι προς το μέρος τους να δω τι κάνουν και διαπιστώνω ότι με ακολουθούν από πίσω και σε μια γωνία περίπου 45 μοιρών. Τον αρχηγό μου δεν τον είχα δει μέχρι εκείνη τη στιγμή. Δεν είχα κάποιες σχετικές οδηγίες. Αυτός ήταν πιο ψηλά και παρακολουθούσε (τις κινήσεις των Τούρκων). Μπήκα σε σκληρή στροφή αριστερά και σε κάθοδο για να αυξήσω την ταχύτητα μου. Εκείνη τη στιγμή είδα στη θάλασσα, παρότι ήταν φουρτουνιασμένη, ξαφνικά έναν παφλασμό και είπα "ωχ, ο συνάδελφος θα πρέπει να καταρρίφθηκε". Υπέθεσα. Ύστερα από λίγο μού έδωσαν οδηγίες να πάρω πορεία προς το αεροδρόμιο. Φτάνοντας λοιπόν εκεί και ενώ εγώ ήμουν στην τελική ευθεία της προσγείωσης, στο brake πάνω από εμένα διαπιστώνω ότι ήταν ο Δινόπουλος».
«Προσγειωθήκαμε και είδα ότι του έλειπαν τα όπλα του», συνεχίζει ο Θωμάς Σκαμπαρδώνης. «Μετά την απελευθέρωση του διαδρόμου και αφού κατεβήκαμε από τα αεροπλάνα συναντηθήκαμε και μου εξιστόρισε τι έγινε: "Έφαγες ένα βλήμα". Επειδή ήμουν σε κλειστή στροφή, το βλήμα αστόχησε (δεν μπόρεσε να κλειδώσει το στόχο του). Εκείνος έριξε το πρώτο βλήμα του, παρότι ήταν πιο πεπειραμένος από εμένα. "Αφού είδα ότι σου έριξαν, έριξα και εγώ", μου είπε, αλλά ο πύραυλος δεν πρόλαβε να "ζεσταθεί" (οι συγκεκριμένοι πύραυλοι κλείδωναν στη θερμότητα του μαχητικού - στόχου). Αστόχησε και έπεσε στη θάλασσα. Ο δεύτερος όμως, επειδή πέρασε ένα χρονικό διάστημα, πρόλαβε να "ζεσταθεί" και κλείδωσε στον στόχο. Εξαπέλυσε το δεύτερο βλήμα (ο Δινόπουλος) που βρήκε τον Τούρκο. Έπεσε στη θάλασσα και προφανώς θα ήταν ο παφλασμός που είδα. Το δεύτερο τουρκικό μαχητικό σάστισε και χάθηκε από την όλη κατάσταση βλέποντας ότι έχασε τον σύντροφό του και αντί να πάρει πορεία ανατολικά, να πάει προς την Τουρκία, έστρεψε δυτικά φτάνοντας μέχρι σχεδόν την Τανάγρα - κάποιοι λένε ότι έφτασε μέχρι την Κόρινθο. Μετά κατάλαβε, έστρεψε ανατολικά, αλλά λόγω της συνεχούς εντατικής χρήσης του κινητήρα του (μετάκαυση - afterburn) ξέμεινε από καύσιμα και αναγκάστηκε να κάνει μια ανώμαλη προσγείωση σε έναν δρόμο στην Τουρκία, με αποτέλεσμα το αεροπλάνο να συντριβεί, αυτός να χτυπήσει άσχημα και έπειτα από λίγο να πεθάνει και εκείνος».
Η συνάντηση με Τούρκο αξιωματικό
Το ενδιαφέρον είναι ότι στον βρετανικό και τουρκικό Τύπο είχε δημοσιευτεί μια εντελώς αντεστραμμένη εκδοχή της ιστορίας που ήθελε την ελληνική Πολεμική Αεροπορία να έχει απωλέσει στη συγκεκριμένη αερομαχία δύο μαχητικά F-5. Το εντελώς αντίθετο δηλαδή από τα πραγματικά γεγονότα. Ως αποτέλεσμα, αρκετά χρόνια αργότερα και συγκεκριμένα το 1988, όντας με μετάθεση στο ΝΑΤΟ, συναντήθηκε με έναν Τούρκο αξιωματικό, ο οποίος του διηγήθηκε την τούρκικη εκδοχή, για να λάβει την αποστομωτική απάντηση - σχόλιο του Θωμά Σκαμπαρδώνη: «Αν νομίζετε ότι εγώ είμαι ο καταρριφθείς, τότε είμαι ένα φάντασμα. Συνέβη το αντίθετο ακριβώς». «Τα έχασε και μου ζήτησε συγγνώμη», δήλωσε στα «ΝΕΑ» χαμογελώντας ο βετεράνος πιλότος.
